Modern resimde doku lirizmi

Abstract

Sanatın tarihsel süreci içinde gerek yerel, gerekse de evrensel düzeyde yaşanan olumlu ya da olumsuz değişim süreçleri insanlığın kaderlerini değiştirirken sanatın seyrini de değiştirmiştir. Yirminci Yüzyıl insanlığa hızla gelişen teknolojik bir dünyanın kapılarını aralarken, geleneksel yaşam biçimlerini de sorgulamaya yöneltmiştir. Paylaşımlarını neredeyse aynı kentin gökyüzü çatısı altında birleşmeye indirgeyen insan, giderek acılarını ve sevinçlerini de tek başına yaşar hale gelmiştir. Bu hızlı yabancılaşma ardından kitlesel ayrılıklara dönüşmüş, insanlığın yaşadığı en büyük acılar dönemlerinden birisi olan İkinci Dünya Savaşı'nı beraberinde getirmiştir. Savaş sonrası yaşanan çalkantılı süreçte insanın kendisini yeniden sorgulamasına neden olmuş, bu sorgulamalara dâhil olan sanatçılar ise üst düzeye ulaşan duyarlılıklarıyla adeta bir dramın belgelerini resmetmişlerdir. Bu dönemde yaratılan eserlerde geleneksel estetik değer ölçütleri de değişmiş, yerine yoğun bir Lirik dil egemen olmuştur. Sanatçılar kendi bireyci (individual) tutumlarını ortaya koyarken öfke, sevinç, heyecan vb. gibi insani reflekslerini de eserlerinde kullanmaktan kaçınmamışlardır. Sanat dünyasında yaşanan bu yeni anlatım dönemi, modern düşün dünyasında da birçok filozof ve edebiyatçının desteğini almıştır. Özellikle J.Paul Sartre'ın yazmış olduğu birçok makale, Lirik Soyut anlatımın adeta manifestosu niteliğindedir. Avrupa'da Varoluşçu (existantialism) felsefe ile kuvvetli bağları olan Lirik Soyut akımı, modern çağın en önemli sanat hareketlerinden biri haline dönüşmüştür. Lirik Soyut anlayışla birlikte sanatın anlatım dili de zengin katkılarla değişmiş, sanatçılar anlatımlarına uygun gördükleri her türlü plastik öğeyi eserlerinde kullanmaktan kaçınmamışlardır. Daha önceki dönemlerde tek başına bir anlam ifade etmediği varsayılan ve biçimin yan unsuru olarak ele alınan doku, bu dönemde duyarlılığın sembolü haline dönüşmüştür. Batı'da bu süreçler yaşanırken Modern Türk Resim sanatı da bu gelişmelere kayıtsız kalmamış, özellikle Almanya ve Fransa'ya eğitim amacıyla giden sanatçılarımız bu anlayışın etkilerini eserlerine yansıtmışlardır. Sanatçılara bireysel ve özgün anlatımlarını sunmada daha fazla özgür hareket alanları sağlayan bu anlayış, günümüzde de güncelliğini ve önemini devam ettirmektedir. Kendi çalışmalarımda da önemli bir yer tutan Lirik Soyut akımın etkileri tez konumu belirlemede önemli etken oldu. Günümüz çağdaş ressamı artık giderek artan duyarlılık ve bilinç düzeyi ile birlikte, doku öğelerini da tek başına birer anlam içeriği çerçevesinde ele almaktadır.Lirik ve doku ilişkisini ele aldığım bu çalışmanın Türk ve Dünya sanatındaki önemini incelerken, kendi eserlerimle olan bağlarını da sorgulamaya çalıştım. Tez çalışmamın bu anlayışla çalışan sanatçılara katkı sağlaması dileğiyle.

Throughout the historical progress of art,favourable or unfavourable periods of change experienced at both local universal levels have altered the course of art as well as the fate of humangbeing.The 20th century directed human to criticize the traditonal forms of life as it gave them the opportunity to enter a highly developed world of technology.Individual who reduced his sharings to gathering them under the same roof of almost the same city began increasingly to suffer and to experience happiness alone.During the aftermath of this rapid alienation ,it turned to massive seperation and brought with it the World War II ,one of the most painful periods humans experinced.The hand-wringing period after the war led human to recriticize himself and the artists included in this recriticizing illustrated the documents of such a tragedy with their highly developed sensitiveness.In the works of art produced during that period, value criteria of the traditional aesthetic get changed and an intensive Lyrical language dominated instead of it.Also the artists didn?t avoid using their humane feelings such as anger,happiness,exciteness while conveying their individualistic manners.This new narrative period in the world of art gained the support of several philosophers and men of letters in the world of thought.Especially most of the essays J.Paul Sartre wrote have in fact the characteristic of the manifest of the Lyrical Abstract narrative.In Europa,having strong ties with Existantialist Philosophy,Lyrical Abstract movement became one of the most important art movements in modern age.With the understanding of Lyrical Abstract,narrative language of the art altered and artists didn?t avoid using any plastic constituent which were found proper by them.Texture,initially assumed not to have any meaning alone and treated as a side element of the form, evolved into the symbol of sensitiveness during this period.As these periods was being experienced in the West,Modern Turkish Painting Art wasn?t indifferent to these happenings and our artists who went to Germany and France with the purpose of education reflected the influences of this trend in their works.This understanding that enabled artists a much more free environment for their individual and characteristic narratives keeps its actuality and significance thesedays as well.The influences of Lyrical Abstract movement that occupies a great place in my own works has become an important factor in determining my thesis subject.With the increasing sensitivity and awareness,today?s modern artist now seperately treats the texture elements within the frame of meaningful contents of them.As I investigated the importance of the study in which I dealed the relationship between Lyrical and Texture,I tried to search for their relations with my own works.Hope my thesis to contribute to the artists working with this understanding.