Konya Alâeddin Camii, Sırçalı Medrese ve Karatay Medresesi`ndeki çiniler

Abstract

Türklerin Anadoluya yerleşmesinin ardından, kültürel değerleriyle yoğrulan sanat birikimleri, birçok alandaki eserlere yansımıştır. Çininin Uygurlara kadar uzanan geçmişinde ilk olarak Celâleddin Hüseyin Türbesinde (1152) ve Buharada kalan minaresinde (1127) çiniler görülmektedir. Gazne kazılarında küçük kare çiniler ve tek renk sırlı çiniler bulunmuştur. Damgân Mescid-i Cumasının Selçuklu minaresinde mavi sırlı kûfi kitabe en eski tarihli örneklerdendir. Konya ilimizde bulunan XIII. yüzyıl eserlerimizden Alâeddin Camii, Sırçalı Medrese ve Karatay Medresenin çini bezemeleri çok önemli bir yere sahiptir. Geometrik ve bitkisel bezemelerin yanında yazılı bezemenin de hâkim olduğu eserlerdendir. Bu yapılarda motif olarak rûmî başta olmak üzere tepelik, yaprak ve dallardan oluşan bu bezemelerde renk olarak firuze, lacivert, kobalt mavisi ve patlıcan moru kullanılmıştır. İlerleyen yıllardaki eserlerde teknik, sanat ve bezemelerde farklılık olabileceği gibi gelişmede gözlenmiştir.

With Turks destination to Anatolia, their art accumulations kneaded with cultural values is reflected in the works of art in many areas. Dating back to the Uighurs, china is first observed in Celâleddin Hüssein Tomb (1152) and on the remaning of minaret Bukhara (1127). Little square chinas and one coloured glazed chinas were found in excavations in Ghazni. The oldest examples of blue glazed kufi inscriptions are found in minarets of Seljuks. From XIII centurys work located in Konya, Alâeddin Mosque, Sırçalı Madrasa and Karatay Madrasa has a very important place in china decoratios and adornments. Besides geometric and floral decorations the inscriptive ornaments are dominant in these art works. In these structures, motifs mainly rûmî, hilly, leaves and branches are formed in ornaments are coloured as turquoise, navy, cobalt blue and eggplant purple. In the works of following years developments are observed due to the change in technic, art and adornment.