Ahıska Türklerinin Türk Basınında sunum biçimi (1944 Ahıska Sürgünü, 1989 Fergana Faciası, 2004 Krosnodar Göçü, 2010 Kırgızistan Çatışması örnek olayları)

Abstract

Ahıska Türkleri 14 kasım 1944`de Gürcistan`dan sürgün olunmuştur. Sürgünün gerçekleştirildiği İkinci Dünya Savaşı döneminde Sovyetler Birliği artık galibiyyetini ilan etmeğe hazırlanıyordu. Türkiye ise Sovyetler Birliği ile iyi bir siyasi ilişkileri yaşamaktaydı. Rus büyükelçisi Erzurum`a kadar yolcu ediliyor, Moskova`da Türkiye`nin şerefine ziyafetler veriliyordu. Fakat bu dönemde Ahıska Türkleri diğer taraftan Türkiye`ye çalıştıkları iddiasıyla sürgüne gönderilmiştiler. Türkiye gazeteleri (Akşam, Son Telegraf, Tanin, Ulus, Vakit, Yeni Yurd)ise Sovyetlerle bağlanan paktlar, Sovyet –Türk münasebetleri, Sovyetlerde hayvan nakli ile ilgili haberler yapıyordu. Posof`la 11 kilometrelik bir mesafede yaşayan Ahıska Türklerinin sürgünü, yukarda gösterilen gazetelerin olayların yaşandığı günlerindeki sayılarının incelenmesinde bulunamamıştır. Daha sonra, 1956`da Sürgün olunan halklara Sovyetlerde sıkı yönetim kaldırılmış ve bir sıra haklar tanınmıştır. Kırım Türkleri, Çeçenler, Gürcüler`in bu haklardan yararlandığını haber yapan Tercüman, Milliyet, Son Posta ve Vakit gazeteleri Ahıska Türklerinin beraat kazanmasına ilişkin haberlere yer vermemiştir. Fergana faciasına geldikte ise, 1989`da bir çok gazetenin olaylarla ilgili haber yaptığını görmekteyiz. 1989 yılında basılan Cumhuriyet, Hürriyet, Milliyet, Tercüman, Türkiye ve Zaman gazetelerinde Ahıska Türklerinin kimliğinin `Misketler`, `Misket Türkleri`, `Mesketler`, `Mesketyalılar` `Mesket Türkleri`, `Kafkas Türkleri`, `Kırımlıların Mesket boyu` olarak sunulduğunu görmekteyiz. Bu gazetelerin hepsinin ortak noktası ise, Ahıskalıları Türk halkı olarak sunmasıdır. Rusya`nın Krosnodar bölgesindeki Ahıska Türklerinin ABD`ye göçüne dair haberleri elde etmek için dergilere başvurulmuştur. Bizim Ahıska, Ahıskalılar ve Ahıska dergilerinde Rusya`daki Ahıska Türklerinin ABD`ye göçüne kadar gördüğü işkencelerin Türkiye gazetelerinde sunumu ortaya konulmuştur.2010 yılında Kırgızistan`daki olayların Ahıska Türklerine yönelmesinin sebepleriTürkiyenin hem gazetelerinde, hem de dergide incelenmiştir. Akşam, Hürriyet, Sabah ve Zaman gazeteleri ile birlikte, Bizim Ahıska dergisinin de döneme yönelik sayılarında konuyla ilgili araştırma yapılmıştır. Çalışmada 1944 Ahıska Sürgünü, 1989 Fergana Faciası, 2004 Krosnodar Göçü ve 2010 Kırgızistan Çatışması gibi Ahıskalı Türklerin başına gelen olayların Türk basınında sunum biçimi araştırılmıştır. Olaylarla ilgili olarak toplamda 20 gazete ve 4 dergi incelenmiştir. Anahtar Kelimeler:Ahıska Türkleri, Türk medyası, Sürgün, Olaylar, Sunum

Ahiska Turks were displaced from Georgia in 14 November 1944. It was the time that the USSR was going to announce its victory in the World War II. In the meantime, Turkey has had good relations with the USSR for the time being. The Russian Ambassador in Turkey is farewelled up to Erzurum and several dinners are arranged in honor of Turkish Ambassador in Russia. Despite this, USSR displaced the Ahiska Turks to Russian contrary to their will to go to Turkey. The Turkish press at that time Akşam, Son Telegraf, Ulus, Vakit, and Yeni Yurd have published some news about the pact between the Turkey and the USSR and the ties between the USSR and Turkey as well as some statistics about the export of animals from Turkey to USSR. In spite it, the displacement of Ahiska Turks from their homeland with 11 km distance from Posof region of Turkey has been overlooked by the Turkish media. In 1956, the USSR put an end to the war situation in connection with the displaced people. Some Turkish press like Tercüman, Milliyet, Son Telegraf, and Vakit, published some news about utilization of Turks in Crimea, Chechen, and Georgia, and also mentioned to the proving of rights of Ahiska Turks.In connection with Farqana tragedy in 1989, a lot of newspapers have written some news about the tragedy. In 1989, some newspapers like Cumhuriyyet, Hürriyet, Milliyet, Tercüman, Türkiye and Zaman have introduced Ahiska Turks as `Misket`, `Misket Turks`, `Mesketians`, `Mesket Turks`, `Caucasian Turks`, `the Crimean's Meket Figure`. But it has been generally accepted by the press that Ahiska people are Turk people. We have also reviewed the press to find out about the news relating to the migration of Ahiska Turks from Russian Krasnodar region to the USA. Up to migration of Ahiska Turks to the USA, and publication some facts about the pain and torture experienced by Ahiska Turks in Russia in some newspapers like Ahiska, Ahiskalians, and Our Ahiska, no news has been published in the Turkish press about such facts. The reason for focusing in Ahiska Turks in the confrontations in Kirgizstan in 2010 was the researches taken place by the Turkish newspapers and journals. In that year in addition to the Turkish press like Aksh, Hürriyet, Sabahand Zaman, Bizim Ahiska journal have carried out some research in their main issues about the incident. In this Thesis, we studied the Manner of introduction Ahiska Turks' Incidents like 1944 Ahiska Turks Displacement; 1989 Farqana Tragedy; 2004 Krasnodar Migration and 2010 Kirgizstan Confrontation in the Turkish Media. We conducted our studies about 20 newspapers and 4 journals. Keywords: Ahiska Turks, Turkish Media, Displacemen