Makroekonomik belirsizlik ve risk altında yatırım kararları: BRICS ülkeleri ve Türkiye örneği

Abstract

Firmaların yatırımların gelecekteki getirilerine ilişkin kesin bir bilgiye sahip olmamaları yatırım kararlarında hata yapmalarına sebep olmaktadır. Bu nedenle firmalar, sahip oldukları bilgiyi kullanarak yatırımların gelecekteki getirilerini en iyi şekilde tahmin etmeye çalışmakta ve bu tahminlere uygun beklentiler oluşturmaktadırlar. Gelecek ile ilgili doğru bir öngörüde bulunmanın güç olması, firmaların karşısına belirsizlik ve risk olmak üzere iki önemli sorun çıkarmaktadır. Firmalar belirsizlik ve risk ortamından etkilenerek yatırımlarını ertelemekte ya da yatırım kararlarından vazgeçmektedirler. Bu durum yatırımların azalmasına neden olarak ekonominin tümünde etkili olan bir yavaşlamaya yol açmaktadır.Bu çalışmanın amacı; belirsizlik ve risk faktörlerinin, BRICS ülkeleri ile Türkiye'de reel sektörde faaliyet gösteren firmaların sabit sermaye ve finansal yatırım kararları üzerindeki etkilerinin 2003-2012 dönemi itibariyle araştırılmasıdır. Çalışmada, ARCH-GARCH ve temel bileşenler analiz yöntemleri ile elde edilen on farklı belirsizlik ve risk göstergesi kullanılmıştır. Bunların yatırımlar üzerindeki etkileri dinamik panel veri analiz yönteminden hareketle portföy seçim modeli kullanılarak oluşturulan yatırım denklemi çerçevesinde değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre söz konusu ülkelerde enflasyon, döviz kuru ve büyüme hızından kaynaklanan belirsizliklerin yatırım kararları üzerinde negatif ve anlamlı etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Sosyo-politik belirsizlik faktörlerinden, toplu protestoların yatırım kararları üzerinde pozitif ve anlamlı, şiddet içeren eylemlerin ise negatif ve anlamlı etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, risk faktörlerinin yatırım kararları üzerinde negatif ve anlamlı etkisi olduğu belirlenmiştir.

The firms' imperfect knowledge regarding the future returns of investment causes firms to make mistakes in their investment decision. Therefore, the firms try to forecast the future returns on investment in a best way, and create appropriate expectations based on these estimates by using their available information in hand. The difficulties in making accurate prediction about the future make the firms to face two important issues as uncertainty and risk. Firms that Influenced by uncertainty and risk environment either postpone or give up their investment decisions. This condition result a reduction in investments, and an economic slowdown which affect the entire economy.The objective of this study is to provide an investigation of the impact of macroeconomic uncertainty an risk factors on fixed and financial investment decisions of the firms in real sector in BRICS countries and Turkey as the period of 2003-2012. In this study, ten different macroeconomic uncertainty measures which obtained by ARCH-GARCH and principal component analysis methods are used. Their impact on investment is assessed by using investment equation that is generated by portfolio choice model, in accordance with the dynamic panel data analysis. According to the results, in the concerned countries, it was determined that uncertainty arising from inflation, exchange rate, and growth rate has a negative and significant impact on the investment decisions. It has been identified that Socio-politic uncertanity measured by collective protests has positive and significant impact on investment decisions while violent uprisings has a negative and significant impact on investment decisions. In addition, it was determined that risk factors have a negative and significant impact on the investment decisions.