Amerikan ekokurgu yapıtlarda çevre sorunları, suçları ve öngörülen koruma yöntemleri

Abstract

Bu çalışmada, 21. yüzyılın başlarında yazılmış Amerikan ekokurgu diye sınıflandırabileceğimiz yapıtlarda sıklıkla gündeme gelen çevre sorunları, suçları ve bunların ortadan kaldırılması için öngörülen koruma yöntemleri ele alınmaktadır. Bunu yaparken, öncelikli olarak bir yandan doğa kavramının geçirdiği evreler öte yandan ise ekoeleştirinin gelişim süreci dikkate alınmaktadır.Giriş bölümünde çalışmanın amacı ve kullandığı yöntemler vurgulanmaktadır. Çalışmanın ilk üç bölümü kavramsal tartışmalara ayrılmıştır. Bu bağlamda öncelikle doğa ve çevre kavramları tarihsel süreç içerisinde görülen kültürel dinamiklerle ilişkili olarak ele alınıp doğa algısının nasıl çevre algısıyla sınırlandırıldığı üzerinde durulmaktadır. Daha sonra doğa yazımı ve yazını ile ilgili tür tartışmalarına yer verilmektedir. Sözü edilen tartışmalar ışığında ortaya çıkan dönüşümlerin etkileri ve çevreci eleştirinin doğuş nedenleri irdelenmektedir. Dördüncü bölümde ise çevreci eleştiri incelemelerine dâhil edilen çevre edebiyatı ele alınmakta ve bu alanda ağırlık kazanan ekokurgu kavramı/türü irdelenmektedir. Beşinci bölümde ise Amerikan ekokurgu yapıtlarda görülen etkin kavramlar ve işlevleri doğrultusunda ekosorun, ekosuç ve ekosuçlular tartışılmaktadır. Daha sonra ortaya çıkan çevre sorunları ve suçlarının sonuçları ekolojik döngü ilkesi göz önünde bulundurularak ele alınıp ortaya çıkan sonuçların özellikle insanlar, hayvanlar ve fiziksel dünya (doğa ve çevre) üzerindeki belirgin ektileri örneklenmeye çalışılmaktadır. Devamında ekosuçluların çevre suçu işleme nedenleri özellikle içerisinde bulundukları ve birer etkin unsuru oldukları egemen yapı ve etik ihlalleri bağlamında ele alınmaktadır. Sekizinci bölümde çevre sorunlarının ve suçlarının oluşmasında çevre suçluları ile işbirliği içerisinde bulunan, onlara doğrudan ya da dolaylı olarak yardım eden etken kurum, kuruluş, yapı ve uygulamalardan en baskın olanları tartışılmaktadır. Çalışmanın sonlarına doğru ise bu suçlar, suçlular, sorunlar ve etkileri karşısında gelişen baskın çevre koruma mücadeleleri ve yöntemleri ele alınmaktadır. Sonuç bölümünde ise çalışmanın ortaya çıkardığı bulgular tartışılmaktadır.Anahtar Kelimeler: Ekoeleştiri, çevreci eleştiri, ekokurgu, çevre suçu, çevre koruma, ekoterör, ekosabotaj, Amerika/n

This study discusses the dominant environmental issues, crimes and foreseen defense methods trying to eliminate these problems in the works classified as American ecofiction written at the beginnings of the 21st century. This study also on the one hand illimunates the evolutionary conception of nature (from wilderness to environment), and on the other hand the developmental process of ecocriticism (from its origins to environmental criticism). The introduction underlines the purpose of the study and the methods used. The first three chapters of the study are related to conceptual discussions. In this context, firstly the concepts of nature and the environment are dealt with in relation to cultural dynamics seen in historical processes and then it is emphasized how the perception of nature is limited with the perception of environment. Then follow genre discussions about nature writing. In the light of mentioned discussions, the effects of occurred transformations and the reasons for the emergence of ecocriticism are examined. The fourth chapter studies the environmental literature which can be included in environmental criticism, and the genre/type of ecofiction is also discussed. The fifth chapter discusses the dominant concepts such as ecoproblems, ecocrimes and ecocriminals in accordance with their functions in the works of American ecofiction. The results of environmental issues and ecocrimes are examined by taking into consideration the principle of the ecological cycle. The significant effects of these results especially on people, animals and the physical world (nature and environment) are specifically exemplified. Afterwards, the reasons of ecocriminals for committing ecocrimes are dealt, especially in the context of the dominant structure and its ethics violations in which they are located. The eighth chapter discusses the most dominant active institutions, foundations, structures and practices that cooperate with ecocriminals in the formation of environmental issues and crimes and help them directly or indirectly. The end of the study deals with the dominant environmental defense struggles and methods developing across these crimes, criminals, issues and their effects. In the conclusion, the findings revealed in this study are discussed.Keywords: Ecocriticism, environmental criticism, ecofiction, environmental crime, ecodefense, ecoterror, ecosabotage, America/n