Uzun sap bağlama enstrumanındaki mevcut perde sistemiyle hüzzam makam dizisinin seslendirilmesinde ortaya çıkan problemler ve çözüm önerileri

Abstract

Bu araştırma, uzun sap bağlama enstrümanındaki mevcut (17'li) perde sistemiyle Hüzzam makamı dizisinin seslendirilmesinde, geleneksel Türk sanat müziği (GTSM) kuramı açısından ortaya çıkan durumun değerlendirilmesini konu almaktadır.Araştırma kapsamında, konuya yönelik yazılı-dijital kaynak taramaları yapılmış ayrıca konu uzmanları ile kişisel görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen kazanımlar ışığında, GTSM'deki Hüzzam makamı dizisi ile geleneksel Türk halk müziğinde (GTHM) Hüzzam olarak kabul edilen dizi, kuramsal ve duyuşsal açılardan ele alınarak benzerlikleri/farklılıkları değerlendirilmiş, ayrıca GTSM'de Hüzzam makamında olan şarkılar ile GTHM'de Hüzzam olarak kabul edilen türküler özellikle ses dizileri ve ses değiştirici işaretlerdeki farklılıklara odaklı karşılaştırmalara tabi tutulmuşlardır.Konuyla ilgili yapılan araştırmalardan elde edilen bilgiler/bulgular ışığında, Hüzzam makamı dizisinin uzun sap bağlama enstrümanının mevcut perde sistemiyle seslendirilmesinde birtakım problemlerin varlığı tespit edilmiş ve bu problemlerin çözümüne yönelik GTSM kuramındaki Hüzzam makamı dizisinin karakteristiklerinden hareketle çeşitli öneriler sunmak hedeflenmiştir.Araştırma doğrultusunda; GTHM ses (perde) sisteminin, GTSM'deki Hüzzam makamı dizisini doğru bir şekilde seslendirmek için yeterli olmadığı, GTHM'de Hüzzam olarak kabul edilen dizinin GTSM kuramı açısından (özellikle ses değiştirici işaretler açısından) farklılıklar gösterdiği sonuçlarına ulaşılmış ve uzun sap bağlama enstrümanıyla Hüzzam makamı dizisinin karakteristik özelliklerini doğru bir şekilde seslendirmeye yönelik çeşitli öneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Geleneksel Türk Sanat Müziği, Geleneksel Türk Halk Müziği, Makam, Ses Sistemi, Bağlama.

This study is about playing Hüzzam tune with existing heptamerous frets system in long-handle bağlama instrument and it is about the evaluation of the case that existed with regard to theory of Turkish classical music.Written-digital literature review about the subject has been done, and also individual interviews with the experts of the subject have been done within the scope of the study. In the light of obtained acquirements, the gamut in Hüzzam tune in traditional Turkish classical music and the gamut that is accepted as Hüzzam in traditional Turkhish folk music are taken into consideration by taking the theoretical and emotional terms and their similarities and differences are evaluated, and also the song in Hüzzam tune in traditional Turkish classical music and the folk song accepted as Hüzzam in traditional Turkish folk music are particularly subject to audio series and differences focused comparisons in modulating sings.In the light of information and findings that were obtained from the studies about the subject, some problems have been identified in playing the Hüzzam tune with the existed frets system on long-handle bağlama instrument, and for the solution of these problems it is aimed to present some suggestions with reference to characteristics of Hüzzam tune gamut.In line with the study; it is concluded that the frets system of traditional Turkish folk music is not sufficient to play the Hüzzam tune in traditional Turkish classical music properly, and the gamut accepted as Hüzzam tune in traditional Turkish folk music shows differences with regard to traditional Turkish classical music theory (especially in terms of modulating sing). And some suggestions have been presented about playing the characteristic features of Hüzzam tune gamut properly.Key Words: Traditional Turkish Classical Music, Traditional Turkish Folk Music, Mode, Audio System, Bağlama.