Rusçada bitmiş-bitmemiş fiil işletimi ve Türkçedeki karşılığı

Abstract

Bu tez çalışmasının amacı, yabancı dil olarak Rus dilini öğrenen Türk öğrencilerin en çok zorlandıkları konulardan biri olan `Rusçada bitmiş-bitmemiş fiiller` konusunu kullanım kuralları çerçevesinde örneklerle beraber ortaya koymak ve bu alanda yaşanılan Türkçe kaynak eksikliğinin giderilmesine katkı sağlamaktır. Bu amaçla çalışmada öncelikle Türkçe ve Rusçadaki fiil kategorisi kıyaslamalı olarak değerlendirilmiş, fiil kavramı, fiilin cümledeki rolü, zaman kategorisine etki eden faktörler, fiilde çekim gibi konuların her iki dildeki algısı, benzer ve farklı yönleriyle ortaya çıkarılmış ve sonrasında Türkçede somut olarak yer almayan, ancak Rusça dilbilgisi içinde temel konulardan bir tanesi olarak değerlendirilen `fiilde bitmişlik ve bitmemişlik` kavramının kullanımı, Türkçedeki karşılığı ile verilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda Rusçada konu ile ilgili olan kaynakların taramaları gerçekleştirilmiş, elde edilen kaynaklar incelenmiş ve elde edilen bilgiler kapsamlı bir değerlendirme ile ortaya koyulmuştur. Türkçe fiil yapısının aktarıldığı bölümler için ise Türkçe kaynaklardan yararlanılmıştır.Ulaşılan kaynakların incelenmesi ve değerlendirilmesi ile Rusçadaki bitmiş-bitmemiş fiillerin kullanım durumları, her biri birer kural olarak aktarılmış, 50 adet kullanım durumu örnekleri ile birlikte ortaya koyulmuştur. Türkçede bitmiş-bitmemişlik kavramının somut olarak varlığına rastlanmamış, bu durumun Türkçede zaman kategorisi ile bağlantılı olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle Rusçada ortaya koyulan kuralların Türkçedeki aktarım biçimine değinilmiştir.

The purpose of this thesis is to introduce 'Russian perfective and imperfective verbs', one of the most difficult subjects for Turkish students learning Russian as foreign language, within framework of the rules and to contribute to the elimination of resource shortage in this field. For this purpose, primarily the verb categories in Russian and Turkish languages are examined comparatively; the perceptions of subjects like the concept of verb, the role of verbs in sentences, the factors affecting the time category, etc. are revealed with similarities and diffciculties and then the concept of `perfect and imperfect` verbs, which is not involved in Turkish, but is one of the main topics in Russian grammar, is tried to be given with the equivalents in Turkish. In this context sources related to the subject of study were scanned, the sources obtained were examined and the information derived from this sources were put forward by comprehensive assessment. For the sections, in which is transfered the structure of verbs, were used Turkish sources.By analyzing and evaluating the attained sources, use of the perfect and imperfect verbs in Russian language, 50 use cases, each of which is transferred as a rule, are examined. By analyzing Turkish sources it ise realised that in Turkish grammar there is not perfect-imperfect verbs. For this reason this verb concept of Russian is examined with its equivalents in Turkish language.