İhracatın kalitesini etkileyen faktörler: Seçilmiş gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler üzerinde bir panel veri analizi

Abstract

Özellikle 1980'lerden itibaren oldukça hız kazanan küreselleşme dalgası ile beraber dünya dış ticaret hacminde büyük artışlar yaşanmış ve bazı gelişmekte olan ülkeler dış ticaret sayesinde sürdürülebilir bir büyüme yakalayarak gelişmiş ülkelere yakınsamışlardır. Ancak ihracatlarındaki büyük artışlara rağmen bazı ülkelerin ekonomik olarak sürdürülebilir bir büyüme yakalayamaması ülkelerin ne kadar ihracat yaptıklarından ziyade ne ihraç ettiklerinin önemini yani ihracatın kalitesi sorununu ön plana çıkarmıştır. Son yıllarda yapılan çalışmalar özellikle gelişmiş ülkelerin ihraç ürünlerine benzer ürünler ihraç eden ülkelerin ekonomik büyümede daha iyi bir performans sergilediğini ortaya koymaktadır. Aksine ürün yelpazesini çeşitlendiremeyip ihracatlarının teknoloji yoğunluğunu arttıramayan, geleneksel ürünler ihraç etmeye devam eden ülkelerin ise ihracatlarında ne kadar büyük artışlar yaşansa da belli bir gelir düzeyinin üzerine çıkamadıklarını belirlenmiştir. Bu durum ihracat kalitesini ölçmenin ve bu kaliteyi etkileyen unsurları belirlemenin önemini ortaya koymaktadır. Bu tez çalışması gelişmiş ve aralarında Türkiye'nin de bulunduğu bazı gelişmekte olan ülkeler için ekonomik büyüme ve ihracat kalitesi arasındaki ilişkiyi test etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada aynı zamanda belirtilen ülke gruplarının 1996-2013 yılları arasındaki verileri kullanılarak ihracat kalitesini etkileyen unsurları analiz edilmektedir. Sonuçlar, doğrudan yabancı yatırımlar, toplam yurtiçi tasarruflar, eğitim ve ar-ge harcamaları ile kurumsal yapının ihracat kalitesi üzerinde pozitif bir etkiye sahip olduğunu göstermiştir.Anahtar Kelimeler: İhracatın Kalitesi, Panel Çalışma, Ekonomik Büyüme, EXPY, PRODY

Together with globalization wave accelerated especially after 1980s, great increases were experienced in global trade volume. Some developing countries caught high rates of sustained growth and therefore converged to developed countries to a great extent. Some others, however, failed to sustain economic growth in spite of substantial increases in their exports. This brought a new concept to the research curricula of international economics: the issue of export sophistication.Empirical studies carried out in recent years showed that the developing countries which succeeded to penetrate into world markets with similar product products to those of developed countries have certainly performed much better than other developing countries which failed in diversifying their exports and in concentrating on technological manufactured goods. This thesis aims to study the relationship between economic growth and export sophistication for a group of developed and developing countries, including Turkey. The study also analyzes the factors determining the level of export sophistication for the same groups between 1996 and 2013 by employing unit root tests and a panel co-integration technique. The results show that foreign direct investments, domestic savings, educational and R&D expenditures and institutional factors are all important in determining export sophistication.Keywords: Export Sophistication, Panel Study, Economic Growth, EXPY,PRODY