Türkiye`de karizmatik siyasal lider kültü`nün itaat kültürü bağlamında analizi: Recep Tayyip Erdoğan örneği

Abstract

Sosyal bir olgu olan, her toplumda farklı şekillerde yaşanan ve tanımlanan liderlik kavramının ortak bir tanımı yoktur. Ancak farklı lider ve liderlik türlerinden bahsetmek mümkündür. Max Weber tarafından literatüre kazandırılan karizmatik liderlik işte o liderlik türlerinden biridir. Türk siyasetindeki bazı liderleri incelemenin en önemli yollarından biri liderlerin sahip olduğu karizma olunca, özellikle İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olarak seçildiği andan itibaren sergilediği kendine özgü liderlik performansıyla Recep Tayyip Erdoğan'ın karizması uzun süre tartışılacağa benzemektedir. Osmanlıdan başlayıp günümüze kadar devam eden itaat kültürü, Türklerin kültürel yaşamı açısından oldukça önemlidir ve günümüzde de etkinliğini korumaktadır. Günümüzde Türk siyasetinin en tartışmalı isimlerinden biri olan Recep Tayyip Erdoğan, otoriter eğilimleri olan ve kendisine itaat bekleyen bir lider olarak değerlendirilmektedir. Zaten çalışmamızın amacı da Türkiye'deki karizmatik siyasi lider figürünün itaat kültürü bağlamında Recep Tayyip Erdoğan örneği üzerinden analizidir. Bu çalışmada liderlik sözcüğü araştırılmış, Max Weber'in düşünce dünyasından faydalanılarak karizma kavram bazında incelenmiş, Türk ve dünya siyasetinden verilen karizmatik lider örnekleriyle konu desteklenmeye çalışılmıştır. Bu çalışmanın içinde, liderlerin kitleleri harekete geçirme ve yönlendirebilme gücüne sahip olma boyutlarını ortaya koyma çabası olmakla birlikte, asıl olarak karizmatik liderlik araştırma için önem taşımaktadır. Ancak karizma sadece liderin şahsıyla başlayıp biten bir formül değildir. Karizmatik liderlerin ortaya çıkış koşullarıyla, toplumun içinde bulunduğu koşulların ürettiği akıl ve duygusal yoğunlaşma arasında nasıl bir bağlantı olduğu araştırılmıştır ki bu da tartışılmaya değer bir konudur. Çalışmada lider, liderlik, karizma, karizmatik liderlik, itaat gibi kavramların Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın kişiliğinde nasıl vücut bulduğu irdelenmiş, Erdoğan'ın Türk ve dünya medyasındaki siyasi imajı incelenmiş, yazılı basındaki Başbakan Erdoğan'ın liderlik profili ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Yine çalışmada Erdoğan'ın Türkiye'deki diğer karizmatik liderlerle karşılaştırılması yapılmış, özellikle seçimler sonrası Erdoğan ve AK Parti ile ilgili yapılan haber örnekleri üzerinden içerik çözümlenmesi yöntemi uygulanmıştır.

There is no common definition of the concept of leadership which is a social phenomenon and experienced in different ways by every society. But, it is possible to talk about different leader and leadership. Charismatic leadership is one of the types of leadership which defined by Max Weber. One of the most important way to examine of some leaders in Turkey politics' have charisma, especially, as soon as elected as president of the Istanbul Metropolitan Municipality, Recep Tayyip Erdogan's charisma and perform distinctive leadership performance seems to resemble long discussed. Culture of obedience that starting from the Ottoman continues until today, it is quite important for Turkish cultural life and today maintain the effectiveness. Recep Tayyip Erdoğan who one of the most controversial figures in Turkey politics, it is considered that he has authoritarian tendencies and waiting obey him. The aim of our work is analysis charismatic political leader figure in Turkey in the context of the culture of obedience for the case of Recep Tayyip Erdoğan. In this work, investigated the word of leadership, by benefiting Max Weber's ideas have been examined on the basis of the concept of charisma and charismatic leaders samples given from Turkish and world's politics has been tried to support the subject. In this study, both put forth the effort dimensions of the leaders have power to mobilize and be able to direct masses and quite important for investigate the charicmatic leadership. But charisma is not based only on the person himself. It was investigated how as a link between with the output conditions emergence of charismatic leaders and the conditions in the society that produced mind by community which is remarkable issue to investigation. In this study, it's been examined that such as leader, leadership, charisma, charismatic leadership, obedience terms how occur in Recep Tayyip Erdoğan's personality, his political image in the international and Turkish media and attempted to reveal his leadership profile in written press. Additionally, it is studied Erdoğan compare with the other charismatic leaders in Turkey, especially after the elections the method of content analysis was applied undertaken in connection with news samples with Erdoğan and AK Parti.