Destinasyon rekabetçiliği için deneyimsel turizm: Turist perspektifinden bir değerlendirme

Abstract

Giderek daha rekabetçi hale gelen turizm pazarında destinasyonların rekabetçi konumlarını geliştirmeleri, bunu korumaları ve güçlendirmeleri konusu gün geçtikçe önemi daha da artan bir sorun olarak görülmektedir. Bu sorunun, destinasyonların ziyaretçilerine günlük rutinleri dışındaki yaşam biçimlerini deneyimlemeye yönelik eşsiz bir ortam sağladığı zaman çözüme kavuşacağı savunulmaktadır. Bu görüşü destekleyecek şekilde birçok araştırmacı, destinasyon rekabetçiliğinin destinasyon tarafından sunulan üstün bir turist deneyimine bağlı olduğunu belirtmektedir. Ancak, sadece sınırlı sayıda araştırmanın bu bakış açısını teorik ya da ampirik olarak incelediği gözlenmektedir. Bu nedenle çalışmada deneyimsel turizmin destinasyon rekabetçiliğine olan etkisi ele alınarak literatüre katkıda bulunmak amaçlanmıştır. Gelen turistlere unutulmaz bir kış tatili sunulabileceği göz önüne alınarak, çalışma kapsamının Erzurum olarak belirlenmesi uygun bulunmuştur. Nicel tekniğe dayalı tez çalışması, Erzurum'a kış ve spor turizmi amacıyla gelen yabancı turistler ile gerçekleştirilmiş olup, havaalanından alınan izinler doğrultusunda turist geliş gidişleri de göz önüne alınarak Aralık 2014-Şubat 2015 aylarının belirli günleri ile sınırlandırılmıştır. Kolayda örnekleme yöntemi tercih edilerek, anketlerin 384 kişiye uygulanması kararlaştırılmıştır. Ancak oluşabilecek cevaplama hataları göz önüne alınarak 400 anket formu dağıtılmış ve eksik doldurulan anketlerin elenmesi sonucu toplam 366 anket değerlendirmeye alınmıştır. Elde edilen veriler SPSS 20.0 ve AMOS 20.0 paket istatistik programları ile analiz edilmiştir. Analizlerde tanımlayıcı istatistikler, açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi ve yapısal eşitlik modelinden faydalanılmıştır. Çalışma neticesinde, deneyimsel turizmin tüm destinasyon rekabetçiliği faktörleri üzerinde anlamlı ve pozitif etkisinin olduğu görülmüştür. Özellikle Erzurum'un rekabetçilik faktörlerinden biri olan eğlence boyutunun yüksek düzeyde deneyimsel turizm faaliyetlerinden etkilendiği gözlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Deneyimsel turizm, unutulmaz turizm deneyimleri, rekabetçilik, destinasyon rekabetçiliği, kış ve spor turizmi, kış turizmi destinasyonu,Erzurum

Tourism market is becoming more competitive and destinations have to improve their competitive positions, to protect and strengthen it; which is considered as an increasing problem. It is hereby argued that this problem could be solved if the destinations provide a unique environment for their visitors which are except their daily routines. Several researchers supporting this view state that destination competitiveness depends on an outstanding tourist experience offered by the destination. But it is observed that only a limited number of studies have examined this viewpoint theoretically or empirically. Therefore, this study aimed to deal with the impact of experiential tourism on destination competitiveness, thereby contributing to literature. Considering the fact that it can offer an memorable winter vacation to the visiting tourists, Erzurum was selected as the context of study. This thesis study is done by qualitative method, and realized with the foreign tourists who have arrived at Erzurum for winter and sports tourism; and it was limited with certain days between December 2014- February 2015, by considering the tourist arrivals and departures depending on permissions from airport. Convenience sampling was preferred and the surveys were decided to be applied on 384 people. But considering the possible failures of answers, 400 survey forms were distributed and after eliminating the incomplete surveys; a total of 366 surveys were evaluated. Acquired data was analyzed by SPSS 20.0 and AMOS 20.0 package statistics programs. Descriptive statistics, exploratory factor analysis, confirmatory factor analysis and structural equality model were used in the analyses. As a result of the study, it has been seen that experimental tourism had significant and positive effect on all the factors of destination competitiveness. It was observed that especially entertainment dimension which is one of the competitiveness factors of Erzurum was affected from experimental tourism activities at a high level.Keywords: Experiential tourism, memorable tourism experience, competitiveness, destination competitiveness, winter and sport tourism, winter tourism destination, Erzurum