Nakkaş Nakşi`nin minyatürlerinde görünen perspektif arayışları

Abstract

Türk sanatında önemli bir yere sahip olan minyatürler, yapıldığı döneme ait olayları görsel yönden anlatmaya yönelik belge niteliği taşıdıklarından dolayı kitap sanatlarında ayrıcalıklı bir yere sahip olmuşlardır. Her biri birer sanat eseri olma özelliğini de taşıyan minyatürler, çoğunlukla sultanların yaptığı seferleri, kazanılan zaferleri, tarihi olayları, edebi metinleri ve önemli şahsiyetlere ait portreleri konu almışlardır.Minyatürler konu, düzen ve teknik yönünden incelendiğinde iki boyutlu resim olma özelliğini yansıtmalarına rağmen bazı nakkaşlar yaptıkları minyatürlerinde perspektif denemelerine yer vererek kompozisyonlarında derinlik etkisi oluşturmaya çalışmışlardır.Bu çalışmada; Osmanlı minyatür sanatçılarından biri olan Nakkaş Nakşi'nin eserlerinden bir örneklem seçilerek perspektif yönünden incelenerek durum tespiti yapılmaya çalışılmıştır. Yapılan incelemeler sonucunda; Nakkaş Nakşi'nin minyatürlerinde yer alan bazı mimari unsurların resmedilirken çizgi perspektifi kurallarını göre yansıtıldığı,figürlerin ise hiyerarşik öneme göre üst kısımdan alt kısma doğru küçültülerek kompozisyona yerleştirilmesiyle tersten perspektif uygulandığı tespit edilmiştir.

Miniature, which has an important place in Turkish art, the events of that era, because they carry the document to explain the nature of the visual aspects of books have a privileged place in art. Each miniature bearing the distinction of being a work of art, mostly his time of the sultans, victory, historical events, literary works and portraits of important personalities has taken as an issue.Miniature issues are analyzed in terms of layout and technical two-dimensional projection of the image. However, some miniaturists try to give perspective in their miniature to create an effect of depth. In this study; one of Ottoman miniature artist, The Nakkaş Nakşi's works selecting as a sample to identify cases examined in terms of perspective.As a result of the investigations; Nakkaş Nakşi's miniature located reflected by linear perspective rules that portrayed some of the architectural elements, while the figure in hierarchical importance had been placed to belittle from top to bottom, applying reverse perspective has been found in the composition.