Finansal istikrar ve finansal istikrarın sağlanmasında makro ihtiyati politikaların rolü: Uygulamalı bir analiz (2000-2013)

Abstract

1990'lı yıllar bazen bir ülkede, bazen bir bölgede ortaya çıkan finansal krizlerle geçmiştir. O yıllarda yaşanan finansal krizler neticesinde ortaya çıkan yüksek enflasyonu engellemek için bir çok merkez bankası kısa vadeli faiz oranlarını para politikası aracı olarak kullanmak suretiyle fiyat istikrarını sağlamaya odaklanmıştı. Ancak son küresel kriz fiyat istikrarının sağlandığı bir ortamda uluslararası piyasalarda dalgalanmalara neden olmuş, finansal istikrarsızlıklar baş göstermiştir. Bu süreç merkez bankalarının uyguladıkları politikaların temelini sarsmış, krizle beraber para politikalarının ortaya çıkan eksik yönlerinin nasıl kapatılacağı kriz sonrasında tartışılan önemli konulardan biri olmuştur. Özellikle merkez bankalarının fiyat istikrarı hedefinin yanına finansal istikrarı da eklemesiyle para politikalarının hem fiyat istikrarını hem de finansal istikrarı sağlayacak şekilde yeniden düzenlenmesi önemli bir husus olarak görülmektedir.Makro ihtiyati politikalar son zamanlarda finansal istikrarın sağlanması açısından para politikalarını destekler nitelikteki uygulamaların başında gelmektedir. 2000'li yıllardan sonra gelişmeye başlayan makro ihtiyati politikaların amacı finansal istikrarı olumsuz etkileyen sistemik risklerin önüne geçilmesidir. Özellikle kriz sonrasında yükselen piyasa ekonomilerinin karşı karşıya kaldığı konjonktürde finansal istikrarı tehdit eden asli unsurlardan kredi büyümesine karşı makro ihtiyati politikalara daha sık başvurdukları görülmektedir. Bu tez çalışmasında makro ihtiyati politikaların kredi büyümesi üzerindeki etkisi öncelikle 49 ülke için dinamik panel veri yöntemlerinden Genelleştirilmiş Momentler Metodu kullanılarak analiz edilmiştir. Ardından ülkeler Uluslararası Para Fonu'nun sınıflandırmasına göre yükselen piyasa ekonomileri ve gelişmiş ülkeler olarak iki gruba ayrılmış, aynı analiz ülke grupları için tekrarlanmıştır. Analiz sonuçlarına göre, tüm ülkeler için ve yükselen piyasa ekonomileri grubunda makro ihtiyati politikalar kredi büyümesi üzerinde beklenen etkiyi göstermektedir. Sonuç olarak, finansal istikrarı tehdit eden hızlı kredi büyümelerini azaltmak adına para politikalarını destekleyici nitelikte makro ihtiyati politikaların uygulanması uygundur.Anahtar Kelimeler: Finansal istikrar, Makro ihtiyati politikalar, Merkez Bankası, Dinamik panel veri, Genelleştirilmiş Momentler Metodu.

1990's passed with numerous financial crises that emerged sometimes in a country or in a region. Many central banks focused on maintaining price stability by using short time interest rates as a tool of monetary policy to prevent inflation as a result of financial crisis in those years. Nevertheless the last financial crisis happened in an environment that price stability was provided and led to fluctuations in the international markets. This process has shaken the basis of monetary policy that implemented by central banks. One of the most important issue discussed after the crisis is how the weaknesses of monetary policy that appeared with financial crisis can be eliminated. Since the financial stability objective is added to the price stability objective by central banks, it especially becomes an important topic that how monetary policy can be rearranged to provide both price and financial stability.Recently macro-prudential policies are the main applications that support monetary policy for providing financial stability. The macro-prudential policies, which were developed after 2000's, aim to prevent systemic risks that affect financial stability negatively. They use macro-prudential policies most frequently for credit growth that threatens financial stability in the conjunction that emerging market economies faced in the last crisis. In this thesis, the effect of macro-prudential policies on credit growth is analysed for 49 countries with the Generalized Method of Moments which is a method of dynamic panel data model at first. Then, the countries are divided into two groups as emerging market economies and developed countries according to the classification of International Monetary Fund and the same analyses are repeated for country groups. According to the results for all countries and group of emerging market economies, macro-prudential policies show the expected effect on the credit growth. Consequently, macro-prudential policies can be implemented as the supporter of monetary policies to reduce credit growth that threats financial stability.Key Words: Financial stability, Macro-prudential policies, Central Bank, Dynamic panel data, Generalized Method of Moments.