Türkiye`ye yönelik dış turizm talebinin ekonometrik modeller ile analizi

Abstract

Gelişmekte olan ülkelerin gelişmiş ülkelere yakınsamaları için sabit sermaye yatırımlarını arttırarak, üretim kapasitelerini yükseltmeleri gerekmektedir. Bu yatırımlar için gelişmekte olan ülkelerin önündeki en büyük kısıt olarak döviz ihtiyacı ön plana çıkmaktadır. Özellikle II. Dünya Savaşından sonra uluslararası turizmde meydana gelen büyük artışlar ve turizm destinasyonlarının çeşitlenmesi ile turizm gelişmekte olan ülkeler için yeni bir döviz kaynağı olarak ortaya çıkmıştır. Gelişmekte olan ülkeler, turizm sayesinde elde ettikleri dövizler ile sabit sermaye yatırımlarını arttırarak, üretim kapasitelerini geliştirmiş ve sürdürülebilir bir ekonomik büyüme performansı göstermişlerdir.Literatürde turizm gelirlerinin ekonomik büyüme üzerinde oldukça etkili olduğu sonucuna ulaşan fazla sayıda çalışma bulunmaktadır. Ancak turizm talebini etkileyen faktörleri belirlemeye çalışan ampirik çalışmalar oldukça sınırlı kalmıştır. Turizm talebini etkileyen faktörlerin belirlenmesi ve bu doğrultuda gerekli politikaların uygulanması, gelişmekte olan ülkelerin daha fazla turist çekerek ekonomik kalkınmalarına katkı sağlayacak turizm gelirlerinin artmasına olanak sağlayabilir.Bu çalışmada, Türkiye'ye en çok turist gönderen ülkelerin verileri kullanılarak, Türkiye'ye yönelik uluslararası turizm talebini etkileyen faktörler belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma sonucunda, turist gönderen ülkelerin gelirlerinde meydana gelen artışlar ile ülkelerin politik istikrar endeksindeki iyileşmeler bu ülkelerin Türkiye'ye gönderdiği turist sayısını pozitif yönde etkilediği belirlenmiştir. Bunun yanında iki ülkenin göreli fiyat düzeyi ile döviz kurlarında meydana gelen artışların Türkiye'ye gönderdikleri turist sayısını beklendiği şekilde negatif yönde etkilediği tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Ekonomik Büyüme, Turizm, Turizm Talebi, Panel Veri,Politik İstikrar Endeksi, Döviz Kuru, TÜFE

Developing countries need to increase their production capacities by increasing their fixed capital investments for convergence with developed countries. For these investments, the biggest constraint in front of developing countries is foreign exchange. Especially after the Second World War, great increases in international tourism and diversification of tourism destinations came to fruition. Thus tourism has emerged as a new source of foreign exchange for developing countries. Developing countries had improved their production capacities and demonstrated a sustainable economic growth performance by increasing their fixed capital formation thanks to the foreign exchange that they had gained through tourism.There are many studies in the literature show that tourism has a great effect on economic growth. However, empirical studies, focus on to determine the factors affecting tourism demand, are limited. Determining the factors affecting tourism demand and applying the necessary policies in this direction may enable the developing countries to increase the tourism incomes which will attract more tourists and contribute to economic development.In this study, the factors affecting the international tourism demand for Turkey were tried to be determined by using the data of the countries that send the most tourists to Turkey. Because of the study, it has been determined that the increases in the income of the countries tourists sending and the improvements in the political stability index of these countries have positive effects on the number of tourists that they send to Turkey. Besides, the relative price levels of the two countries and the increases in the exchange rates have been found to negatively affect the number of tourists they have sent to Turkey as expected.Keywords: Economic Growth, Tourism, Tourism Demand, Panel Data, Political Stability Index, Foreign Exchange, CPI