Hisse senedi piyasalarında görülen anomalilerin volatilite üzerine etkisi: Türkiye örneği

Abstract

Bu tezin amacı, Türkiye hisse senedi piyasalarında anomalilerin varlığı tespit edilerek belirlenen anomalilerin Türkiye hisse senedi piyasalarında yaşanan volatilite üzerindeki etkilerini saptamaktır. Bu amaçla, çalışmada davranışsal finans kapsamında hisse senedi piyasalarında görülen anomaliler ve volatilite kavramları incelenmiştir. Uygulama bölümünde ise 2002-2016 tarihleri ve 2008 Küresel Kriz etkisini belirleyebilmek için 02.01.2008-30.08.2009 tarihleri arasında BIST' de işlem gören 5 endekse ait veriler kullanılmış ve ARCH-GARCH yöntemleri ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre kriz dönemi ve kriz hariç dönemde Türkiye piyasalarında yaşanan volatilite üzerinde Pazartesi ve Cuma günü etkileri ile haftanın günleri anomalisi, Ocak, Nisan, Mayıs ve Aralık ayları ile yılın ayları anomalisi, ramazan ayı ve üçaylar anomalisi, tatil anomalisi, dolunay ve ayın evreleri anomalisi, hava durumu anomalisi ve diğer takvimsel anomaliler olarak belirlenen ay dönümü, yıl dönümü, ayın ilk yarısı ve son yarısı ve ay ortası anomalileri saptanmıştır. Belirlenen anomalilerin volatiliteye negatif ya da pozitif seyirde etkileri görülmektedir. Yatırımcıların volatiliteyi iyi analiz ederek belirlenen anomaliler ile normal üstü kazanç ya da yeterli analiz yapılmazsa kayıplar yaşayabileceği değerlendirilmektedir.

The aim of this thesis is to determine the anomalies determined by ascertaining the existence of anomalies in Turkish stock market and the effects of the anomalies on volatility in Turkish stock market. For this purpose, the concepts of anomalies and volatility in stock market under the scope of behavioural finance have been studied. In the application section, data from 5 indexes traded in BIST between 02.01.2008 and 30.05.2009 have been used to determine the 2002-2016 date and the 2008 global crisis effect and analysed with ARCH-GARCH methods. According to the results of the analysis, except for the crisis period and crisis, the effects on the volatility in the Turkish markets of the days of the week, the months of January, April, May and December and the month of the year, the month of Ramadan and the anomalies of trimesters, holiday anomalies, full moon and moon phases anomalies, weather anomalies and other calendrical anomalies were identified as the annual turnover, the first half of the month, the last half and the moon anomalies. The anomalies identified have negative or positive effects on volatility. It is determined that investors are able to survive with anomalies determined by analysing the volatility well or with loss above normal gain or without adequate analysis.