X ve Y kuşağı bireylerinin mobil alışveriş uygulamalarına ve sitelerine yönelik kullanıma devam etme niyetlerinin özel alışveriş kulüpleri bağlamında incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı Türkiye nüfusunun büyük kısmını oluşturan X ve Y kuşaklarına ait bireylerin mobil alışveriş uygulamalarını veya mobil sitelerini kullanmaya devam etme niyetlerini etkileyen faktörleri ortaya koymaktır. Bu doğrultuda Türkiye'deki e-ticaret pazarında önemli bir paya sahip özel alışveriş kulüplerinin mobil uygulamaları ve mobil siteleri ele alınmıştır. Çalışmada veri toplamak amacıyla İstanbul, Ankara ve Samsun illerindeki devlet okullarında görev yapan öğretmenlere, literatürde güvenilirliği ve geçerliliği defalarca kanıtlanmış sorulardan oluşan bir anket uygulanmıştır. Anket uygulaması sonucu elde edilen veriler, çalışma kapsamında Bilgi Sistemleri Beklenti Onaylama Modeli (BSBOM) ve Akış Teorisi sentezlenerek geliştirilen model üzerinde SPSS ve AMOS paket programları kullanılarak Yapısal Eşitlik Modellemesi yöntemiyle analiz edilmiştir.Analiz sonuçları, özel alışveriş kulüplerinin mobil uygulamaları ve sitelerini kullanmaya devam etme niyetini algılanan fayda, doyum ve haz değişkenlerinin doğrudan etkilediğini göstermektedir. Akış deneyiminin odak boyutunun ise gerek kullanıcı doyumu üzerinde gerekse kullanıma devam etme niyeti üzerinde herhangi bir anlamlı etkisi bulunamamıştır. Analiz sonuçlarında ulaşılan bir başka ilginç sonuç ise literatürde hâkim olan genel kanının aksine güven boyutunun kullanıma devam etme niyeti üzerinde önemli bir etkisinin olmayışıdır. Bu bulgu teknoloji kabulü sonrası süreçte güven olgusuna farklı bir bakış açısıyla yaklaşmak gerektiğinin bir göstergesi olabilir. Araştırma sonuçları, orijinal BSBOM'da öne sürülen ilişkileri mobil alışveriş bağlamında doğrulaması ve BSBOM modelini başka boyutlarla genişleterek sürekli kullanım olgusuna daha geniş bir perspektiften bakılmasını sağlamasından ötürü literatüre önemli katkılar sunmaktadır. Ayrıca Türkiye'deki X ve Y kuşaklarına ait bireylerin mobil alışveriş uygulama ve sitelerini kullanmak için hangi özellikleri önemli gördüğü de bu çalışma kapsamında ortaya konmuştur. Dolayısıyla çalışmanın hem araştırmacılara hem de mobil ticaret alanında çalışan girişimci, proje yöneticisi ve geliştiricilere değerli katkılar sunabileceği düşünülmektedir.

The main purpose of this study is to reveal the factors affecting the intentions of individuals belonging to X and Y generations, which make up the bulk of Turkey's population, to continue using mobile shopping applications or mobile sites. In this respect, mobile applications and mobile sites of private shopping clubs which have an important share in the e-commerce market in Turkey are discussed. In order to collect data in the study, a questionnaire consisting of repeatedly proven reliability and validity was applied to the teachers working in public schools in Istanbul, Ankara and Samsun. The data obtained as a result of the questionnaire were analysed by Structural Equation Modelling method using SPSS and AMOS programs on the model developed by synthesizing the Expectation Confirmation Model of Information Systems (IS-ECM) and Flow Theory.The results of the analysis show that continuous use intention in the mobile applications and sites of private shopping clubs is directly influenced by perceived usefulness, satisfaction and enjoyment. On the other hand, focus that is the dimension of the flow experience has no significant effect on user satisfaction or intention to continue use. Another surprising finding is that contrary to common belief, the effect of trust on the continuous use intention is not significant. This finding indicates that it is necessary to approach with a different point of view as a form of trust in the post-acceptance stage.The results of the research provide important contributions to the literature because it confirms the relevance of the original IS-ECM in mobile context and extends the IS-ECM to other dimensions, from a wider perspective. Moreover, in this study it is also shown which features of mobile shopping applications and sites are important for X and Y generations in Turkey to continue use. Therefore, it is thought that the study can provide valuable contributions to the researchers, entrepreneurs, project managers and developers who work in the mobile commerce fields.