Enerji fiyat değişimleri ile borsa endeksleri arasındaki ilişki -OECF ülkeleri üzerine bir uygulama-

Abstract

Enerji ilk çağlardan beri insanlığın vazgeçilmez temel kaynaklarının başında yer almaktadır. Enerji kaynakları değişen oranlarda da olsa tüm sektörler (Tarım, Sanayi, Hizmet) için önemli girdiler arasında yer almaktadır. Enerji ülke ekonomilerinin ve işletmelerin büyüme ve gelişmelerini sağlamasının yanı sıra aynı zamanda temel maliyet unsurlarından biridir. Dolayısıyla enerji ve işletmeler, sermaye piyasaları ve ülke ekonomileri arasındaki ilişki oldukça önemlidir.Bu çalışmada enerji fiyat değişimleri ile OECD üyesi ülkelerin borsa endeksleri arasındaki ilişki ortaya konulmaktadır. Çalışmada, OECD üyesi 25 ülkenin 2005-2017 yılları arası çeyrek dönemlik verileri kullanılarak bir panel veri seti oluşturulmuştur. Çoklu yapısal kırılmalı eşbütünleşme analizi sonuçlarına göre enerji değişkenleri olan elektrik, doğalgaz ve petrol fiyat endeksleri ile araştırma kapsamına dâhil edilen OECD üyesi ülke borsa endeksleri arasında uzun dönemde eşbütünleşme ilişkisi bulunduğu, enerji değişkenleri ile borsa endekslerinin birlikte hareket ettiği görülmüştür. Nedensellik analizi sonuçlarına göre; borsa değişkeninden petrol fiyatlarına, doğalgaz değişkeninden borsa değişkenine doğru bir nedensellik ilişkisinin olduğu, elektrik fiyatları ile borsa değişkeni arasında ise bir nedensellik ilişkisinin olmadığı görülmüştür.

Since the early ages, energy has been at the forefront of mankind's indispensable and fundamental sources. Even at varying rates, energy sources are the basic input for all sectors (Agriculture, Industry, Service). Energy is not only the main resource for the growth and development of the country's economies and businesses, but also it is a main cost element. Because of its importance, the relationships between energy and businesses, capital markets and country economies are vital.The aim of this study is to show the relationship between energy price changes and the stock market indices of OECD member countries. In the study, a panel data set was prepared by using the quarterly data of 25 OECD member countries for the period of 2005-2017. The results of the Multiple Structural Break Cointegration has shown that long term cointegration relations exist between electricity, natural gas and oil price indices and OECD member countries' stock market indices, that is energy variables and stock market indexes have been seen to move together. According to the results of the causality analysis; ıt has seen that there is a causality relation from stock market variable to oil prices, from natural gas to stock market variable, and there is no causality relation between electricity prices and stock market exchange.