Mesleki ve teknik orta öğretimde öğrencilerin meslek alanına ilişkin davranışlara ulaşma derecelerinin tesbiti ve değerlendirilmesi

Abstract

BÖLÜM V ÖZET, SONUÇ, ÖNERİLER Özet Bu araştırmada Mesleki ve Teknik Orta öğretimde öğ rencilerin Mesleki Davranışlara Ulaşma Dereceleri belir lenerek değerlendirilmiştir. Araştırmanın evrenini Ankara'da bulunan Kız Mes lek Liseleri oluşturmaktadır. Sayıları 9 olan Kız Meslek Liseleri'nden 4 okul eş olasılıkla seçilmiştir. Araştır ma verileri Yenimahalle, Yıldırım Beyazıt, 100. Yıl ve Zübeyde Hanım Kız Meslek Liseleri Giyim Bölümü son sınıf larından eş olasılıkla seçilen birer gruptan elde edil miştir. örnekleme giren toplam öğrenci sayısı 61'dir. Veri toplamada programa genel amaçları ve içeriği esas alına rak hazırlanan bilgi testi, Devinsel işlemleri ve ürünü değerlendirme formları, duyuşsal davranışları derecele me ölçeği araştırmacı tarafından hazırlanmış ve geliş tirilmiştir. Araştırmanın amacı ve amaca ulaşmada cevap aranan sorular şöyledir: Kız Meslek Liselerinde uygulanan Giyim Bölümü öğretim Programı amaçlarında belirtilen bilgi, beceri, tavır ve Mesleki alışkanlıklara ilişkin davranışlara ne 105.106 derecede ulaşıldığını belirleyerek programı değerlendir mektir. Alt Sorular 1. öğrenciler Giyim öğretim Programında belirlenen bilişsel amaçlara ne derecede ulaşmışlardır? 2. Bilişsel amaçlara ulaşma dereceleri bakımından okullar arasında anlamlı bir fark varmıdır? 3. öğrenciler Giyim öğretim programında belirlenen devinsel amaçlara ne derecede ulaşmışlardır. 4. Devinsel- amaçlara ulaşma dereceleri bakımından okullar arasında anlamlı bir fark varmıdır? 5. öğrenciler Giyim öğretim programında belirlenen duyuşsal amaçlara ne derecede ulaşmışladır? 6. Duyuşsal amaçlara ulaşma dereceleri bakımından okullar arasında anlamlı bir fark varmıdır? Araştırmada bilgi testinden, Devinsel işlemler ve ürün değerlendirme ölçeklerinden ve duyuşsal alan dere celeme ölçeğinden elde edilen puanların aritmetik ortala maları hesaplanarak yeterli öğrenme düzeyi olarak kabul edilen (0,070) öğrenme düzeyine göre yorumlanmıştır. Okul lar arasında bilişsel, devinsel ve duyuşsal davranışlara ulaşma dereceleri bakımından anlamlı bir fark bulunup bu lunmadığını test etmek için tek yönlü varyans analizi uygulanarak sonuçlar yorumlanmıştır.107 Araştırmanın bulguları aşağıda özetle verilmiştir, Bilgi testinden elde edilen sonuçlara göre tüm okullardaki öğrenciler yeterli öğrenme düzeyine ulaşama mışlardır. Okullar arasında bilişsel amaçlara ulaşma de receleri bakımından anlamlı fark yoktur. Bilişsel amaç lar tek tek ele alınarak yapılan değerlendirmelere göre `Giyim seçimini etkileyen faktörleri kavrama` amacına tüm okullar yeterli öğrenme düzeyinin (0,70) üstünde başarı yüzdesine ulaşmışlardır. `Giyim hazırlamada kullanılan temel dikiş teknik lerini kavrama* amacına tüm okullar, yeterli öğrenme dü zeyinin üstünde başarı düzeyine ulaşmışlardır.` însan vücudunun Özelliklerini kavrama` amacına ulaşmada 100. Yıl Kız Meslek Lisesi öğrencileri yeterli öğrenme düze yine ulaşmışlardır. Ancak yapılan t testi sonuçlarına gö re okulların amaca ilişkin başarı yüzdeleri arasında an lamlı bir fark bulunmamıştır. ` Giyim hazırlamada kullanılan temel teknikleri kavrama amacına ilişkin değerlendirmelere göre 100. Yıl ve Yenimahalle Kız Meslek Lisesi öğrencileri yeterli öğ renme düzeyine ulaşmışlardır. Ancak okullar arasında, amaca ilişkin yapılan t testi sonuçlarına göre anlamlı bir fark yoktur. `Kalıp elde etme tekniklerini kavrama` amacına ilişkin yapılan değerlendirmelere göre Yenimahalle ve Zübeyde Hanım Kız Meslek Liseleri öğrencileri yeterli öğrenme düzeyine ulaşmışlardır. Ancak okullar arasında108 amaca ilişkin yapılan t testi sonuçlarına göre anlamlı bir fark yoktur. Devinsel amaçlara ulaşma derecelerini belirlemek ama cıy la yapılan değerlendirmelere göre öğrencilerin iş (elbise) üzerinde uyguladıkları 14 işlemin değerlendirme sinden elde edilen puanlara göre okulların tümünde yeterli öğrenme düzeyinin (0,7 Q) üstünde öğrenme düzeyine ulaşıl mıştır. Okulların arasında Yıldırım Beyazıt Kız Meslek Lisesi öğrencileri tam öğrenme (0,90) düzeyine ulaşarak diğer okullardan farklı bir basarı düzeyi göstermişlerdir. Okullar arasında devinsel işlemlere ulaşma dereceleri ara sında 0,05 düzeyinde anlamlı farklar bulunmuştur. Duyuşsal alandaki amaçlara ulaşma derecelerinin be lir lenmesi amacıyla yapılan değerlendirmeler sonucunda `in san ilişkilerine` ilişkin davranışlara ve `Mesleki alışkan lıklar`la ilgili davranışlara ulaşma derecelerinin tüm oku llarda yeterli öğrenme düzeyinin üstünde gerçekleştiği görül mektedir. `Ekonomik olma` amacına ilişkin yapılan değerlendir melere göre 100. Yıl Kız Meslek Lisesi öğrencileri dışında tüm okulların öğrencileri yeterli öğrenme düzeyine (0,70) ulaşmışlardır, `Çevredeki iş alanlarını tanımaya istekli olma` amacına ilişkin davranışlara 100. Yıl Kız Meslek Lisesi öğrencileri dışında tüm okullarda yeterli öğrenme düzeyi nin üstünde ulaşıldığı görülmektedir.109 Çevredeki iş alanlarında, uygulama (staj:)' çalışma larına hiçbir okulda yer verilmediği, anlaşılmıştır. Bu nedenle `iş ortamında etkili iş ilişkileri kurma ve iş yerinde güvenlik kurallarına uyum` amacına, ilişkin öğren menin gerçekleşemediği görülmektedir. `Okul atelyesinde güvenlik kurallarına uyma` ama cına ilişkin 100. Yıl ve Yenimahalle Kız Meslek Liseleri öğrencilerinin yeterli öğrenme düzeyine ulaşamadıkları. x görülmektedir. Sonuç olarak Kı=z Meslek Liseleri Giyim Bölümünde bilişsel ve duyuşsal alandaki amaçları gerçekleştirme yö nünde eğitimin daha etkili hale getirilmesi gerektiği söy lenebilir. Sonuç Giyim öğretim programında yer alan amaçlara öğren cilerin ulaşma derecelerinin belirlenmeye çalışıldığı bu araştırma da araştırmanın alt sorularına cevaplar aranmış ve bulgular ve yorumları yukarda açıklanmıştır. Sonuçlar aşağıda araştırmanın alt sorularına göre ayrı ayrı veril mektedir. Giyim programı incelendiğinde amaçlar başlığı altın da, amaçların çok açık ve net biçimde yer almadığı genel ifadelerle belirlendiği, amaçlarla ilgili davranışların belirlenmediği görülmektedir. Amaçların açık anlaşılır, s ınırları belirlenmiş, gene İlenebilir ve özellik gösterir biçimde ifade edilmediği, eğitim durumları ile sınama du rumlarının programda yer almadığı görülmüştür.110 Araştırmacı tarafından program amaçları esas alına rak düzenlenen amaç ve davranışlar çerçevesinde hazırlanan ölçme araçlarının uygulanmasından elde edilen bulgulara göre; 1. Bilişsel alanla ilgili bulgular öğrencilerin ye terli öğrenme düzeyinin altında kaldığı sonucunu vermiştir. Amaçlara göre yapılan değerlendirmelerde bazı amaçlarda yeterli öğrenme sağlandığı ancak bu sonucun tüm amaçlar i çin genel lenemiyeceği görülmektedir. Giyim anlamında öğre tim sırasında bilişsel amaçların ihmal edildiği veriler bilgilerin kalıcı olmadığı söylenebilir. Bilişsel amaçlara ulaşma dereceleri bakımından okul lar arasında anlamlı bir fark olup olmadığını test etmek için yapılan varyans analizi sonuçları okullar arasında bilişsel amaçlara ulaşma derecesi bakımından anlamlı bir fark olmadığını göstermiştir. Devinsel amaçlara ulaşma derecelerinin belirlenmesi amacıyla yapılan değerlendirmeler sonucunda öğrencilerin devinsel işlemlerin tümünde yeterli öğrenme düzeyinin üs tünde bir düzeyde öğrenmeyi gerçekleştirdikleri görülmek tedir, ürün değerlendirme sonuçlarına göre de öğrencile rin yeterli öğrenme düzeyine ulaştıkları görülmektedir. Ancak okulların aritmetik ortalamaları birbirinden olduk ça farklı olduğundan, okulların aritmetik ortalamalarının gerçek anlamda 0,05 düzeyinde farklı olup olmadığını test etmek için, varyans analizi sonucuna göre uygulanan t testi değerlerine göre okulların X'lari 0,05 düzeyindeIll farklı bulunmuştur. Sonuçlara göre bir sıralama yapılacak olursa en başarılı okul Yıldırım Beyazıt Kız Meslek Lisesi, 2. sırada Yenimahalle Kız Meslek Lisesi, 3. sırada Zübeyde Hanım Kız Meslek Lisesi ve 4. sırada 100- Yıl Kız Meslek Lisesi gelmektedir. Duyuşsal alandaki amaçlara ulaşma derecelerinin be lirlenmesi amacıyla yapılan değerlendirmeler sonucunda? însan ilişkilerine ilişkin davranışlar ve mesleki alışkanlıklarla ilgili davranışlara ulaşma derecesi tüm okullarda yeterli öğrenme düzeyinin üstündedir. `Ekonomik olma` amacına ilişkin 100. Yıl Kız Meslek Lisesi'nin dışında tüm okullarda yeterli öğrenme düzeyine ulaşılmıştır. Çevredeki iş alanlarını tanımaya istekli olma ama cına ilişkin davranışlara 100. Yıl Kız Meslek Lisesi öğren cileri dışında tüm okullarda ulaşıldığı görülmektedir. Çevredeki iş alanlarında öğrenciye uygulama (staj) olanağı sağlanamadığından bu amaçla ilgili sonuç alınama mıştır. Programda yer almakla birlikte amaç gerçekleşeme miştir. Okul atelyesinde güvenlik kurallarına uyum ile ilgi li amaca ulaşma 0,05 oranında olmuştur. Dört okuldan ikisin de yeterli öğrenme düzeyine ulaşılmamıştır. Sonuç olarak Kız Meslek Liseleri Giyim Bölümü'nde uygulanan öğretim programı bilişsel olan ve duyuşsal alan amaçları ve davranışlarına ulaşmada yetersiz kalmaktadır. Devimsel alan amaç ve davranışlarını gerçekleştirmede yeter li olmuştur yargısına varılabilir.