Torrance yaratıcı düşünme testleri ve Wartegg-Biedma kişilik testi aracılığıyla 7-11 yaş çocuklarının yaratıcılığı ve kişilik yapıları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

ÖZET Pek çok yazarın da vurguladığı gibi, yaratıcılığın insan yaşamındaki öneminden hareketle, bu araştırmada 7-11 yaşları arasındaki çocuklarda sözel ve şekilsel yaratıcılığın akıcılık, esneklik, orijinallik ve elaborasyon yönünden nasıl bir gelişme gösterdiği ve bu gelişim süreci içinde hangi kişilik özelliklerinin yaratıcılık süreçlerindeki iniş ve çıkışlarla birlikte gittiği irdelenmiştir. Ayrıca, genel olarak kişiliğin hangi boyutlarının sözel ve şekilsel yaratıcılıkla anlamlı düzeyde ilişkili olduğu da araştırılmıştır. Orta sosyo-ekonomik kesime mensup çocukların devam ettiği çeşitli ilkokullarda yapılan bu araştırmada, her yaş grubundan 15 kız ve 15 erkek olmak üzere seçilen 150 deneğe, Torrance Yaratıcı Düşünme Şekilsel ve Sözel Testleriyle (TTCT) Wartegg-Biedma Kişilik Testi (WZT-BD) uygulanmıştır. Araştırmaya giren denekler yaş, zekâ düzeyi ve anne-babanın öğrenim düzeyi gibi sonucu etkileyebilecek üç değişken açısından da eşleştirilmiştir. Uygulanan testler, puanlama rehberlerine uygun olarak değerlendirilmiş ve yaratıcılığın çeşitli faktörlerinde ve çeşitli kişilik özelliklerinde, yaş ve cinsiyet açısından anlamlı farklar olup olmadığını saptamak amacıyla varyans analizi uygulanmıştır. Ayrıca kız deneklerle erkek denek- lerin ve tüm örneklem genelinin WZT-BD zihinsel, duygusal, 187188 kontrol -karar-eylem, ve sosyal uyum boyutundan aldığı top lam puanların, TTCT sözel ve sekilsel testlerden aldıkları toplam puanlarla korelasyonları hesaplanmıştır. Bunların yanısıra, 150 deneğin TTCT sözel ve sekilsel testlerden aldıkları puanlara dayanarak, bir öneri niteliğinde olmak üzere, düşük, orta ve yüksek yaratıcılık düzeylerini belirleyen bir norm ortaya konmuştur. Sonuçta, yaratıcılığın bazı f aktörleriyle, kişilik özelliklerinden birkaçında, yaş ve cinsiyet açısından an lamlı farklar gözlenmiş, bunlar bize ilkokul çağlarındaki çocukta yaratıcılığın gelişimi açısından önemli sayılacak ipuçları vermiştir. Ayrıca kişiliğin özellikle bazı boyutlarının sözel ve şekilsel yaratıcılıkla anlamlı düzeyde ilişkili olduğu görülmüştür. Bulgular, literatürdeki diğer araştırma sonuçlarıyla da karşılaştırılarak tartışılmış ve yorumlanmıştır.