İşletmelerde çağdaş ücret yönetiminde iş değerlemesinin yeri: puanlama yöntemi ve bir değerlendirme

Abstract

Bu çalışmanın kapsamına girmeyen diğer etkenler bir tarafa bırakılacak olursa işin niteliği ve diğer işler karşısındaki konumu hakkında ücret kararlarına veri olabilecek objektif bilgiler iş değerlemesi yöntemleri ile elde edilebilmektedir. îş değerlemesinde puanlama yöntemi en fazla kullanım alanı bulmuştur. Puanlama yönteminin başarıyla uygulanabilmesi için sırasıyla bazı aşamalardan geçilmesi gereklidir. Bu sürecin tamamlanması, yani işlerin puan değerlerinin belirlenmesi ücretleme için yeterli değildir. ücretin oluşumunda etken olan diğer iki etmenin, çalışanın başarı durumu ve piyasa koşullarının, etkilerinin değerlendirilmesine de olanak sağlayan bir ücret (sis temi) yapısı oluşturulmalıdır. Bu çerçevede TÎGEM'de MPM ile birlikte toplu iş sözleşmesi kapsamına giren işler için yapılan iş değer lemesi ve yeni ücret yapısının kurulmasına yönelik çalışmalar incelenmiştir. Buna göre iş değerlemesinin ücret sorunlarının çözümünde kullanılmasında önemli güçlüklerle karşılaş tığı belirlenmiştir. Bu güçlüklerin özellikle iş değer lemesi için gerekli ortamın oluşturul-amamasından kay naklandığı söylenebilir. îş değerlemesinden beklenen yararın sağlanabil mesi için öncelikle benimsetilmesi ve tanıtılması için sistemli çabalar gerekmektedir.

Business enterprises nave three oasic inter related aims, which include profit making, maintaining its existence anc serving the community. In order to achieve these goals, Dusiness enterprises have to make effective use of their resources and employ the principle of rationality. in this respect, to use human resources efficiently will eventually positively affect use of other resources of the enterprise. The behavior of emplpyees to act in line with these goals is very much dependent upon the degree of those goals confirming to employee expectations. Here, compensation turns out to be the mam issue. However, wage is not only a source of income for the employee, but also a cost to the, enterprise as well, which in turn necessitates the implementation of certain principles in order to make it an effective instrument to achieve these goals. Ti-e principles mentioned here ares to realize a justifiable compensation system; to consider performance and productivity; flexibility; the easy implementation of the system with a low cost; to be trusthworthy and stable; and to be in line with legal, social and cultural norms. In addition, the functional and dysfunctional consequences of various compensation systems commanly used in different enterprises are also studied with an analytical view in this thesis. In order fulfill what is expected of it, a compensation system, needs to be determined on the basis of objective criteria. The fundamental factors