Esmer, Siyah-Alaca, Sarı-Alaca ve Doğu Anadolu kırmızısı sığır ırklarının bazı polimorfik kan ve süt proteinleri bakımından genetik yapısı ve bazı verim özelliklerine göre bunların farklılıkları

Abstract

Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiffliği'inde yetiştirilen; Esmer, Siyah-Alaca, San-Alaca sığırların transferlin (Tf), hemoglobin (Hb), alfa-kazein (Ogj-Cn) beta-kazein (p-Cn), kappa-kazein (ıc-Cn) ve beta-laktoglobulin (p-Lg) biyokimyasal polimorfik sistemleri bakmandan genetik yapısı ve bazı verim özelliklerine göre bunların farklılıkları araştırılmıştır. Ayrıca Erzurum Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsünde yetiştirilen Doğu Anadolu Kırmızısı ırkı sığırların Tf ve Hb bryokimyasal polimorfik sistemleri bakımından genetik yapısı incelenmiştir. Tf fenotiplerinin tayininde horizantal nişasta-jel ve poliakrilamid-jel elektroforezi, Hb, Cn (otgi, p, K) ve p-Lg fenotiplerinin tayininde ise horizantal nişasta-jel elektroforezi metodlan kullanılmıştır. Sryah-Alacada; Tf AA, Tf DD, Tf EE, Tf AD, Tf DE, Tf AE, Esmer ve San-Alacada; Tf AA, Tf DD, Tf AD, Tf DE, Tf AE, Doğu Anadolu Kırmızısında; Tf AA, Tf DD, Tf EE, Tf AD, Tf DE, Tf AB, Tf AF, Tf AH, Tf BF, Tf BD, Tf DF, Tf FH, Tf FF ve Tf HH olmak üzere toplam 15 fenotip gözlenmiştir. Tf fenotip frekansları bakımından ırklar arası farklar çok önemli (P<0.01) bulunmuştur (X2=245.32). Tf fenotiplerinin; gerçek süt verimi, 305 gün süt verimi, 305 gün yağ verimi üzerine etkisi önemli (P<0.05), günlük ortalama süt verimi, laktasyon uzunluğu, gerçek yağ verimi ve yüzde yağ oranı üzerine etkisi ise önemsiz olarak saptanmıştır. Homozigot-heterezigot Tf fenotiplerinin; gerçek süt verimi, 305 gün süt verimi, laktasyon uzunluğu ve gerçek yağ verimi üzerine etkisi önemli (P<0.05), 305 gün yağ verimine çok önemli (P<0.01) bulunurken, günlük ortalama süt verimi ve yüzde yağ oranı üzerine ise önemsiz çıkmıştır. Hb lokusunda, Siyah-Alaca ve San-Alacada monomorfizm (Hb AA), Esmer ve Doğu Anadolu Kırmızısında polimorfizm (Hb AA, Hb AB) tespit edilmiştir. Hb fenotip frekanstan bakımından ırklar arasında çok önemli (P<0.01) farklılık gözlenmiştir (X2=25.63). Esmer, Siyah-Alaca ve San-Alaca sığır sütlerinde ocgj-Cn BB ve Ogj-Cn BC fenotipleri tespit edilmiştir. o^-Cn fenotip frekanstan bakımından ırklar arası farklar çok önemli İİ (PO.01) olarak saptanmıştır (X2=ll.l). Og^Cn fenotiplerinin; gerçek süt verimi, 305 gün süt verimi, günlük ortalama süt verimi, laktasyon uzunluğu, gerçek yağ verimi, 305 gün yağ verimi ve yüzde yağ oranına etkisi önemsiz bulunmuştur. Esmer, Siyah-Alaca ve San-Alaca ırklarında p-Cn AA, p-Cn AB, p-Cn BB fenotipleri tespit edilmiştir. p-Cn fenotip frekansları bakımından ırklar arası farklar çok önemli (P<0.01) bulunmuştur (X2=11.7). p-Cn fenotipleri gerçek süt veriminde önemli (P<0.05), gerçek yağ verimi ve laktasyon uzunluğunda ise çok önemli (P<0.01) derecede etki göstermiştir, nicelenen diğer özelikler üzerine etkisi önemsiz olmuştur. Esmer ve Siyah-Alaca ırkı sığırlarda; K-Cn AA, K-Cn AB, K-Cn BB, K-Cn BC, K-Cn CC ve K-Cn AÇ fenotipleri tespit edilmiştir. K-Cn fenotip frekansları bakımından ırklar arasında çok önemli (P<0.01) farklılıklar tespit edilmiştir (X2=21.5). K-Cn fenotipleri, günlük ortalama süt verimi ve gerçek yağ veriminde önemli (P<0.05) derecede etki gösterirken, gerçek süt verimi, 305 gün süt verimi ve yüzde yağ oranı üzerine etkisi önemsiz olarak saptanmıştır. Esmer, Sryah-Alaca ve San-Alaca sığır sütlerinde; p-Lg AA, p-Lg AB ve p-Lg BB fenotipleri belirlenmiştir. p-Lg fenotip frekansları bakımından ırklar arası farklar önemsiz bulunmuştur (X`-0.522). p-Lg fenotiplerinin etkisi incelenen bütün özelliklerde önemsiz bulunmuştur.

Genetic Structure of Several Polymorphic Blood and Milk Proteins of Brown-Swiss, Holstein, Simmental and Eastern Anatolian Red Cattle Breeds and Their Differences According to Several Production Traits Genetic structures of transferrin (Tf), haemoglobin (Hb), alfa-casein (Ogi-Cn), beta-casein (P-Cn), kappa-casein (tc-Cn) and beta-lactoglobulin (P-Lg) biochemical polymorphic systems and differences among these according to several production traits of Brown-Swiss, Holstein and Simmental cattle reared in the research Farm of Agricultural college at Atatürk University were studied. In addiation, the genetic structures of Hb and Tf biochemical polymorphic systems of Eastern Anatolian Red cattle readred in the Erzurum Eastern Anatolian Agricultural Research Institute were investigated. The horizantal strach and polyacrilamid-gel electrophoresis methods were also used of the Tf, but in the analysis of Hb, Cn (otgi, p, k), p-Lg the starch-gel electrophoresis was applied. The total of 15 Tf phenotypes belong to Tf AA, Tf DD, Tf EE, Tf AD, Tf DE, Tf AE in Holstein, Tf AA, Tf DD, Tf AD, Tf DE, Tf AE in Brown-Swiss and Simmental, Tf AA, Tf DD, Tf EE, Tf AD, Tf DE, Tf AB, Tf AF, Tf AH, Tf BF, Tf BD, Tf DF, Tf FH, Tf FF, Tf HH in Eastern Anatolian Red cattle were observed. Differences in the Tf phenotypic frequencies of the breeds were found to be highly significant (P<0.01) (X^=245.32). Tf phenotypes had a significant effect (P<0.05) on the actual milk yield, 305-days milk yield, 305-days fat yield. However, average dairy milk yield, lactation length, actual fat yield and percent fat were not significanly affected by Tf phenotypes. The effect of homozygot-heterozygot Tf phenotypes on the actual milk yield, 305-days milk yield, lactation length and actual fat yield were significant (P<0.05). On the other hand, 305-days fat yield was influenced highly significantly (P<0.01) by homozygot- heterozygot Tf phenotypes. The average daily milk yield and percent fat were not significantly affected by homozygot-heterozygot Tf phenotypes. Monomorphism (Hb AA) in Holstein, Simmental cattle and polymorpliism (Hb AA, Hb AB) in Brown-Swiss, Eastern Anatolian Red were found in haemoglobin locus. IV Differences in phenotypic frequencies of the breeds were highly significant (P<0.01) (X2=25.63). cXgi-Cn BB and ctgi-Cn BC phenotypes in the milk from Brown-Swiss, Simmental, Holstein cattle breeds were isolated. Differences in the phenotypic frequencies of ctgi-Cn of the breeds were highly significant (P<0.01) (X2=ll.l). The effect Ogi-Cn phenotypes on the actual milk yield, 305-days milk yield, average daily milk yield, lactation lenght, actual fat yield, 305-days fat yield, percent fat were not significant. p-Cn AA, p-Cn AB, p-Cn BB phenotypes in Brown-Swiss, Holstein, Simmental cattle breeds were determined. Differences in phenotypic frequencies of p-Cn were highly significant (PO.01) (X2=l 1.7). p-Cn phenotypes had a significant (P<0.05) effect on the actual milk yield and highly significant (P<0.01) influence on the actual fat yield and lactation length respectively. Other production traits were not significantly affected by the p-Cn phenotypes. K-Cn AA, K-Cn AB, K-Cn BB, tc-Cn BC, tc-Cn CC, K-Cn AC phenotypes in Brown- Swiss and Holstein cattle were found. Differences in the phenotypic frequencies of K-Cn of breeds were highly significant (PO.01) (X2=21.5). K-Cn had a significant influence on the average daily milk yield and actual fat yield, while actual milk yield, 305-days milk yield and percent fat were not influenced significantly. p-Lg AA, P-Lg AB, p-Lg BB phenotypes in the milk from Brown-Swiss, Holstein cattle were obtained. No significant differences were found in the phenotypic frequencies of P-Lg of the breeds (X2=0.522). The effect of p-Lg phenotypes on the traits examined were not found significant..