Avrupa Birliği vatandaşlığı kavramı ve gelişim süreci

Abstract

Eren Saylan, Semra, Avrupa Birliği Vatandaşlığı Kavramı ve Gelişim Süreci,Yüksek Lisans Tezi, Danışman:Prof.Dr.Tuğrul Arat, 176 s.ÖZETAB gelişim sürecinin başlangıcındaki uygulamalar, bireyi sadeceekonomiye olan katkıları ile ele almıştır. Ancak, Avrupa siyasi birliğininAvrupa halklarının aktif katılımı olmadan gerçekleştirilemeyeceğininfarkedilmesiyle, `Avrupa halkları arasında daha sıkı bir birliğin temelleriniatma' yönünde yeni politikalar hayata geçirilmeye başlanmıştır. Birlikvatandaşlığına ilişkin ilk kaynaklar, 1970'lerin başındaki Konseykararlarına dayanmakta ise de, özellikle Avrupa Toplulukları AdaletDivanı'nın etkili içtihatları ile kavrama açıklık getirilmeye başlanmıştır.1980'li yıllarda, Birlik vatandaşlığının içeriğinin oluşturulması çalışmalarıhız kazanmış, sadece bu kavrama özgü birtakım hakların düzenlenmesifikri ortaya atılmıştır. Bu alandaki dönüm noktası ise, 1 Kasım 1993tarihinde yürürlüğe giren Maastricht Antlaşması'dır. Söz konusuAntlaşma, daha önce Toplulukta var olmamış bir şekilde ilk kez üye devletvatandaşları ile Birlik arasında doğrudan bir hukuki bağ yaratmıştır. Birlikvatandaşlığı kavramı, klasik vatandaşlık kavramından tümüyle farklıdır.Birlik vatandaşlığı, bir üye devletin vatandaşı olma koşulunabağlandığından, vatandaşlığın kazanılması, kaybedilmesi gibi durumlarüye devletlerin ulusal düzenlemelerine bırakılmış; böylece, özel ve ikincilnitelikli bir yapı öngörülmüştür. çerik itibariyle Birlik vatandaşlığı; serbestdolaşım ve ikamet, AP seçimlerinde ve yerel seçimlerde seçme veseçilme, AP'na dilekçe verme ve Ombudsman'a başvuru, diplomatikkorumadan yararlanma haklarından oluşmaktadır. Belirtilen bu haklarailişkin olarak da, Topluluk hukukunun birincil ve ikincil kaynaklarındaçeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Avrupa bütünleşme süreci içerisindenispeten yeni bir kavram olarak ortaya çıkan Birlik vatandaşlığı kavramı,AB'nin geleceğini belirleyen anahtar politikalardan biri haline gelmiştir.Zira demokratik ve dengeli bir Avrupa'nın oluşturulması, AB kurumlarınınolduğu kadar, Birlik vatandaşlarının da sürece doğrudan katılımını zorunlukılmaktadır. Bu bağlamda, Birlik vatandaşlığının geleceğinin, Avrupabütünleşme sürecine bağlı olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.

Eren Saylan, Semra, The Concept of the European Citizenship and ItsDevelopment Process, Master?s Thesis, Advisor: Prof.Tuğrul Arat, 176 p.ABSTRACTThe initial applications concerning the process of development in theEU considers the individual regarding only his contributions to theeconomy. However, after it has been realized that the European politicalunion cannot be achieved without the active participation of the Europeancommunities, new policies on ?founding a close union between theEuropean communities? have been started to be implemented. Although theprimary sources concerning Union citizenship take their bases from theCouncil decision in the early 1970s, the concept has started to be clarifiedwith especially the effective case laws of the European Court of Justice. Inthe 1980s, studies on establishing the content of the Union citizenship havegained pace and the idea of regulating certain rights unique only to thisconcept has been introduced. The turning point in this field has been theTreaty of Maastricht, entered into force on November 1, 1993. The agreementhas established, for the first time, a direct political link between the memberstate citizens and the Union in such a way that never existed before. Theconcept of Union citizenship is totally different from that of citizenship in theclassical sense. Because the idea of Union citizenship has been linked to thepre-requisite of being a citizen of a member state, the issues of gaining orlosing citizenship have been left out to be nationally regulated by themember states; thus, a special and secondary structure has been envisaged.In terms of content, Union citizenship comprises the right to free movementand settlement, the right to vote and to be elected in the local and the EUParliament elections, the right of petition to the EU Parliament, the right toapply to the Ombudsman and the right to benefit from diplomatic protection.Certain regulations have been implemented concerning the primary andsecondary Union sources regarding these rights. The concept of Unioncitizenship, emerging as a relatively new idea in the process of EUintegration, has been a key policy in determining the future of the EU,inasmuch as the establishment of a democratic and uniform Europenecessitates the direct participation of the Union citizens, as well as the EUinstitutions, in the process. In this context, it would not be wrong tocomment that the future of Union citizenship depends on the Europeanintegration process.