Batman ve şanlıurfa`da töre cinayelerine bakış açısının sosyal antropolojik açıdan incelenmesi

Abstract

Araştırmamızın temel amacı töre ?namus- cinayetlerine ilişkin değer yargılarının saptanması, bu olguya ilişkin bakış açılarının, tutum ve davranışların sosyo-kültürel ortam ve değerler bütünü içinde incelenmesidir.Alan araştırmasına dayanan çalışmamızda Şanlıurfa ve Batman illerinde yaşayan 281 kişiyle birebir görüşme yapılmış elde edilen veriler değerlendirilmiş, ardından çeşitli değişkenler arasındaki ilişkiler birbirleriyle karşılaştırılarak, katılımcıların töre - namus- cinayetlerine bakış açıları ve bu konuya ilişkin tutum ve davranışlarıyla, değer yargılarının neler olduğu hakkında bir sonuca varılmıştır.Sonuç olarak, namus kavramının dürüstlük ve şeref kavramlarıyla eş değer tutulmasına rağmen özellikle kadın kontrollü ve kadının cinselliği ekseninde tanımlanmakta olduğunu, kadının ve erkeğin cinsiyetlerine atfedilen değerlerin ve rollerin farklı olduğunu söyleyebiliriz. Kültürel bir öğreti olan ve çevresinde bir çok değeri barındıran namusun kaybedilmesi, sonucu işlenen namus cinayetlerinin toplum içinde barınabilmek, başını dik tutabilmek, ailenin adını temize çıkarmak, yitirilen onuru tekrar kazanmak gibi yine kültürel öğretiler gereği, gerekçeleri nedeniyle onaylandığı görülmektedir. Namus gerekçesi ile adam öldüren kişilerin toplumda suçlu olarak kabul edilmediği hatta kişilerin cinayete teşvik edildiği bir gerçektir.Araştırmamıza katılan kişilerin çoğunluğu cinayet işleyen kişilerin mecburiyetten bu cinayetleri işlediklerini ve yasal indirimden yararlanmaları gerektiğini de savunmaktadırlar.

The aim of this research is to determine the value judgment in the places where honor killing is lived densely. Also making analyse of the people?s approach to this reality and trying to understand behavior of the people in the socio cultural context and value system.This research is based on a field survey that was made in Şanlıurfa and Batman. Oral interview was made individualy with 281 people, and data results are interpreted. Then the relations between varied variants are compared, and arrived at a conclusion about the approach of participants to the honor killingAs a result, although the concept of honour is seen equivalent with the concept of honesty and honor, to be discribed especially acording to the control and sexuality of women. We can say that the roles and values what are put on the women and men as a gender are different. The honor killing for the loss of honour as a cultural tenets, is approved by society. This approvel is rooted from the importance of gaining the honour again in the society. People who kill someone for honour aren?t seen as a murderer, also they are induced to the crime by society. Also honor killing and criminal deduction are normal for most of the people who participated to our research.