Süt sığırcılığı işletmelerinde uygulanan sağım yeri çeşitleri, özellikleri ve planlaması

Abstract

ÖZET Süt sığırcılığı işletmelerinde ahır içi faaliyetlerinin % 50-60'ım sağım oluşturmaktadır. Sağımı daha kolay ve daha hızlı yapmak ve işçilikten ekonomik sağlamak için sağım merkezleri planlanmaktadır. Genellikle serbest ahır sistemine sahip işletmelerde sağım merkezleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Fakat günümüzde büyük ticari işletmeler duraklı ahır sistemine sahip olsalar bile, ahırın uygun bir tarafına sağım merkezi yapmaktadırlar. Bir sağım merkezi, sağım yeri, süt odası, motor odası, sağıma hazırlık yeri veya bekleme salonu ve yem deposundan oluşmaktadır. Sağım merkezinin en önemli unsuru olan sağım yeri, inekleri sağmak için durakların düzenlendiği ve genellikle sağım makinalanyla donatılan yapılardır. Çeşitli şekillerde sağım yerleri düzenlenmiş ve geliştirilmiş, her yeni düzenleme inek sağlığına zarar vermeden ve süt üretiminde kayıplar oluşturmada, sağımcımn saatte sağabildiği inek sayısını artırmayı amaçlamıştır. Bu düzenlemeler, sıraya sağım yeri, paralel sağım yeri, balık kılçığı sağım yeri, dönen sağım yeri ve poligan sağım yeridir. Bu düzenlemelerde sağım yerinin etkinliği saatte bir sağımcımn sağabildiği inek sayısı olarak belirlenir. Sağım yeri etkinliği sağım yerinin planlama şekline göre değişir. Sağım merkezinin diğer unsurlarından süt odası, ineklerden elde edilen sütün belli bir süre depolandığı kısımdır. Süt odasının büyüklüğü sürü büyüklüğüne ve sütün bekleme süresine göre değişir. Sağımda kullanılan ekipmanların ve makinalann depolandığı motor odası süt odasıyla yan yana yapılmalıdır. Bazı işletmelerde süt odası ile motor odası birleştirilir. Fakat genellikle makinalı sağım yapan işletmelerde süte koku geçmemesi için makinalann saklanması için bir motor odası yapılmaktadır. Sağıma hazırlık yeri ise ineklerin sağımdan önce bekletildikleri, sağım için temizlenip, hazırlandıkları kısımdır. Sağıma hazırlık kısmında işletmecinin tercihine bağlı olarak yıkama bölmesi, kurutma bölmesi ayrı olabilir.

SUMMARY Milking occupies 50-60 % of in-farm sefirken of milking cattle farms. Milking centers are planned for the ease and speed of milking and effective labour. Milking centers are employed widely in the enterprisen with free stall barn systems. However, milking centers are establised in a conveanent corner of the stall of today's by commercial enterprises even if they posses stall barn. A milking center comprises of milking parlour, milk room, motor room, holding area or collecting area and feed store. As the most important compenent of milking centers, milking parlour are structure, that are arranged for milking the cows equipped usually with milking machinen. Designs and improvements in Milking parlours aim for milking parlour performance. These designs include tendem parlour, abrest parlour, herringbore parlour, rotating parlour and polygon parlour. In these arrangements, milking parlours performance is determined as the number of cows that a person can milk (cow/man-hour). Milking parlours performans change accaunding to milking parlour design. Milk room, anather importend item, in milking center is the place in which milk is ket for a certain period. Size of this room change accound to herd size and waiting time of milk. Motor room can be occasionaly used a milk room, but in modern enterprise, where related machinery is employed build a seperate motor room in orderto prevent the differsion of bad smell in to the milk. Holding area is the unit in which cows wait and are prepored for the milking. Washign pen, dry pen and waiting pen can be separate unit in holding area depending on the choice of the farm.