Japoncada zaman-görünüş tartışması: Görünüş tartışması kapsamında yardımcı eylem `iru` ve Türkçe

Abstract

Bu çalışma, yardımcı eylem olan ?-iru?'nun var olan temel anlamını, ?eylem-te iru? yapısında barındırıp barınmadığı ve buna bağlı olarak temel anlamı olan ?var (olma) / bulunma? durumuyla, (genel olarak kabul edilmiş görüşlerden) ?süreklilik? anlamının birbiriyle olan anlam ilişkisini ortaya koymayı amaçlamıştır. Bu amaçla, öncelikle ?eylem-te iru?, yapısal ve anlamsal açıdan incelenmiş, ?-te?'nin bağlama işlevini iki eylemi birleştirirken de yaptığı gösterilmiştir. Ardından ?iru? eyleminin bileşik eylem yapısındaki anlamı ortaya konulmuştur. Zaman-görünüş araştırmalarında incelenen ve temelinde ?süreklilik? anlamı taşıdığı kabul edilen ?eylem-te iru? yapısı, ?iru?'dan dolayı en temelinde `durum' barındırmaktadır. Çalışmanın devamında ?-iru?'nun eklendiği eylemi durumlaştırdığı varsayımı kabul edilmiştir. Bu varsayıma dayalı olarak `süreklilik' anlamının `durum' anlamından daha dar anlamlı olduğu sonucuna varılmıştır. Çıkan bu sonuca istinaden, yapının Türkçedeki görünümlerini belirlemekte önemli bir çıkış noktası oluşturulmuştur.Diğer yandan, çalışmada zaman-görünüş kapsamında ?-iru?'nun temel anlamı ile bağlama göre oluşan perfect anlamı arasındaki farkın sadece zamansal açıdan olduğu ve anlamsal açıdan her ikisinin de ?var olma / bulunma? durumunu ifade etmesi noktasında benzerlik gösterdiği sonucuna varılmıştır.

This study aims to determine the central meaning of the auxiliary verb ?-iru?, whether it keeps this meaning within the structure of the ?verb- te-iru? or not and therefore, the relationship of its meaning in the context of ?existence? and ?continuity?. Considering this as our starting point, this study examines ?verb-te-iru? interms of meaning and structure and it is put forth that the ?verb te iru? does the functions as a conjuction between two verbs. After that, the meaning of ?iru? at the structure of ?verb te iru? is exposed. It is justified that the structure ?-te iru? (which is examined in time-aspect research and basically has a progressive meaning) expresses conditional meaning because of ?-iru?. It is assumed that ?iru? gives a conditional meaning to the verb that comes before it. Therefore, it is concluded that continuity has a narrower meaning than condition. As a result of this assumption, appearences of ?iru? in Turkish according to speech time and conditions are explainedAlso in this study the difference between the basic meaning and the perfect meaning of ?-iru? differentianting according to context is caused in terms of time. And in terms of meaning as both of them expresses condition this can be considered as similarity between them.