Nezihe Meriç`in eserlerinde kadın kimlikleri ve 1950`lerin kadın sorunları

Abstract

Cumhuriyet dönemi öykücülerinden Nezihe Meriç (1925-2008), verdiği yapıtlarda kadın sorununa gerçekçi boyutta, ciddiyetle eğilen bir yazar olması nedeniyle oldukça önemlidir.Bu tezde Nezihe Meriç'in yapıtlarından yola çıkarak 1950'li yılların kadın sorunları açığa çıkarılmaya çalışılacaktır. Tezde ayrıca Nezihe Meriç'in feminist yazınla ilişkisi irdelenmiş ve kadın kimliklerini kurgulayışı ve 1950-1960 arasında kadın sorunlarına yaklaşımı ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Bu çalışmayı yürütürken yazarın 1950'li yıllarda verdiği yapıtlar Bozbulanık (1952), Topal Koşma (1956) adlı öykü kitapları ile Korsan Çıkmazı (1961) adlı romanı odağa alınacaktır. Ayrıca yazarın Menekşeli Bilinç (1965) adlı öykü kitabı da çalışma sırasında kullanılmıştır.Meriç, 1950 ve 1960 yılları arasındaki yapıtlarında ilk Cumhuriyet kuşağı olarak adlandırılabilecek, kentli, eğitimli kadınların bu dönemde ortaya çıkan liberal politikalara karşı gösterdikleri direnç ve çatışmayla ?Cumhuriyet'in münevver kadınları? olmakla, geleneksel ataerkil yapılanma arasındaki sıkışmışlıklarını, kadınların bakış açılarından vermeye çalışmaktadır. Yazarın yapıtları incelendiğinde kadınları ve sorunlarını odağa alan, ataerkil yazın geleneğinden ayrılan, kadın dayanışmasına vurgu yapan, yer yer ataerkil düzen ve topluma yönelik eleştiriler içeren yapıtlar verdiği izlenmekle birlikte, farklı sınıflardan kadınlara olan ayrımcı yaklaşımı onu feminizmden uzaklaştırır. Bu nedenle de Nezihe Meriç'in feminist çizgiye yaklaşmakla birlikte feminist bir yazar olduğu söylenemez saptamasında bulunulmuştur.Anahtar Sözcükler: Nezihe Meriç, 1950'ler, Feminizm, Kadın Edebiyatı

One of the Republic period novelists Nezihe Meriç (1925-2008), is very important due to the reason that she is an author mentioning the woman issues in realistic format and seriously in the works she has given.In the thesis herewith, starting with Nezihe Meriç?s works, the women issues in 1950s would tried to be addressed. In addition, in the thesis the relationship of Nezihe Meriç with feminist literature was examined and her fictionalizing of women characters and approach to women issues in between 1950 and 1960 were tried to get presented. While implementing this study, the works of the author in 1950s; story books named Bozbulanık (1952) and Topal Koşma (1956) and the novel with the title Korsan Çıkmazı (1961) would be focused. Moreover the story book of the author, called Menekşeli Bilinç (1965) has also been used during the study.Meriç, in her works in the period between the years 1950 and 1960, tries to display looking out of women?s perspective, together with the resistance and conflict that the educated, urban women who could be called the first Republic generation exhibit against the liberal policies arising in this period, their entrappedness in between being the ?intellectual women of the Republic? and traditional patriarchal structure. As works of the author analyzed, observed besides that she has given products; focusing the women and their problems, separating apart from the patriarchal literature tradition, highlighting the women collaboration, sometimes including critics directed against patriarchal regulation and society, also her discriminating approach to the women from different classes takes her far away from feminism. For that reason, the determination that even if she is coming close to the feminist line, she is indeed not a feminist author, has been construed.Key Words: Nezihe Meriç, 1950s, Feminism, Woman Literature