Yeni muhafazakâr popüler Türk edebiyatında toplumsal cinsiyet kurguları: Wattpad roman(s)larına feminist eleştirel bir bakış

Abstract

Popüler aşk romanları, edebiyat sahasında uzun süre `kadınsı eğlence` için kurgulanmış ucuz kurgular olarak ele alınsa da toplumsal gelişmelerin özellikle kadınlar için ne ifade ettiğine dair fikir veren, toplumsal cinsiyet rejimini etkileyen kültür ürünleridir. Bu çalışmada, çevrimiçi ortamda hikâye üretme ve yayınlama imkânı sunan Wattpad adlı uygulamada muhafazakâr genç kadınların ürettikleri aşk romanlarını, yeni muhafazakârlık ve toplumsal cinsiyet kurguları açısından feminist edebiyat eleştirisi yöntemiyle değerlendirdik. Özellikle 1970 sonrası ortaya çıkan hidayet romanlarındaki muhafazakârlıkla günümüz Wattpad romanlarındaki muhafazakârlığı karşılaştırarak hidayetin dönüşümünü anlamaya çalıştık. Bu anlamda neoliberalizmle yeni muhafazakârlığın ittifakının bir yansıması olarak Wattpad romanslarında din ve kapitalist tüketim alışkanlıklarının iç içe geçtiğini; bir yandan namaz, kurban kesme, camiye gitme gibi dini ritüeller tasvir edilirken diğer yandan lüks villaların, son model arabaların, zengin ve çeşitli kıyafet betimlemelerinin, kısaca üst sınıf bir hayat tarzının arzu edilir şekilde temsil edildiğini gözlemledik. Wattpad romanslarındaki ideal erkeğin eğitiminin önemsiz olduğunu; düşünsel ya da sanatsal yeteneklerinden çok beden gücünün ve cinsel anlamda çekici fiziksel görünümünün ön plana çıkarıldığını; işkenceye varan şiddet gösterilerinin meşru görüldüğü bir hegemonik erkeklik inşasının asker, polis, özel harekât ve holding sahibi erkekler üzerinden kurgulandığını gözlemledik. Wattpad romanlarında gençler, eğitim ya da meslek sahibi olmanın, zenginlik için yeterli olamayacağını; köklü bir aile mirası yahut karanlık mafyatik bağlantılar olmaksızın refah bir hayat sürmenin mümkün olmadığını düşünmektedir. Özellikle genç kadınlar için bu durum, `bir holdingin tek varisi` ya da `mafya` bir genç erkekle evlenmenin kurtuluş olarak görülmesine neden olmaktadır. Üstelik mafyatik şiddet, meşru görülmekte; çeteleşme, adaletin temini için tek yol olarak kabullenilmektedir. Aşk hikâyelerinin, özellikle asker, polis ve mafyatik erkekliğin idealize edildiği ve kurgu içinde milliyetçi muhafazakâr söylemin önemli bir yer tuttuğu popüler edebiyat ürünleri olması, 21. yüzyılın duygu temelli, dış tehditlere karşı öfke, korku ve nefret gibi hislere odaklanan yeni muhafazakâr söyleminin bir sonucu olarak okunabilir.

Even though popular romance novels have long been considered as cheap fiction for `feminine entertainment` in the field of literature, they are cultural products that give an idea about what social developments mean especially for women and also affect the gender regime. In this study, we evaluated the romances produced by conservative young women in the Wattpad application, which offers the opportunity to produce and publish stories online, with the method of feminist literary criticism in terms of neoconservatism and gender construction. In particular, we tried to understand the transformation of `hidayet` (the right way) by comparing the conservatism in the `hidayet` (right way) novels that emerged after 1980 with the conservatism of today's Wattpad novels. In this sense, in Wattpad romances, religion and capitalist consumption habits are intertwined as a reflection of the alliance of neoliberalism and neoconservatism. On the one hand, religious rituals such as prayer, sacrifice and going to the mosque were depicted; on the other hand, we observed that luxury villas, top model cars, rich and varied descriptions of clothes, in short, a high-class lifestyle were desirable. The education of the ideal man in Wattpad romances is insignificant; his body strength and sexually attractive physical appearance are emphasized rather than his intellectual or artistic abilities. We have observed that the construction of hegemonic masculinity where act of violence up to torture are seen as legitimate, is constructed through male characters as soldiers, police, special operation force and the owner of a holding. In Wattpad novels, adolescents say that having an education or a profession cannot be enough for wealth; it is also impossible to lead a life of prosperity without long-established family legacy or dark mafiotic connections. Especially for young women, this situation leads to the fact that marrying a `sole heir of a holding` or a `mafia` young man is seen as salvation. Moreover, mob violence is seen as legitimate, becoming a gang is the only way to ensure justice. The fact that love stories are popular literary works in which military, police and mafiotic masculinity are idealized and nationalist conservative discourse occupies an important place in fiction, as a result of the neoconservative discourse of the 21st century by focusing on emotions such as anger, fear and hate against external threat.