Hazar Türkçesi leksikoloji tespiti denemesi

Abstract

Eski Türkçenin diyalektleri arasında sayılan Hazar Türkçesi maalesef ardında yazılı eserler bırakmamıştır. Göktürklere bağlı bir devlet olan Hazarlar Kafkasya'da yaklaşık 400 yıl bir konfederasyon olarak hüküm sürmüşlerdir. İçlerinde muhtelif etnik unsurların bulunmasına rağmen Türk yönetim kültür ve dili ağırlıkta olmuştur.Rus, Gürcü ve Bizans ile savaşlar-barışlar yapmış, içinde dört ayrı inanç sistemini barındırmış Hazarlardan günümüze kadar gelen kalıntılar diğer bir değişle kırıntılar şeklindedir.Çalışmamızda bu dönemden kalan mevcut kelimelerin ses ve şekil özelliklerini esas alarak öncelikle Hazar Türklerinin kilit ses, şekil ve kelimeleri tespit edilmiştir. Tespit edilen bu kilit özelliklerin dışında Hazar bakiyesi olarak bilinen Karaçay- Malkar, Karaim, Kırımçak, Kumuk Türkçelerinin sözlüklerindeki ortaklıklar belirlenmiş, Hazar Türkçesi kelime hazinesi ortaya konulmaya çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler : Hazar, Karaçay-Malkar, Karaim, Kırımçak, Kumuk

Unfortunately there is not left any written works behind Khazar Turkish which is deemed to be one of the dialects of old Turkish. Khazars, an associated state to Gokturk, reigned in Caucasia for around 400 years as a confederation. Although Khazars contain various ethnical groups within, Turkish management culture and language dominated them.Nothing important remains untill now from Khazars which had war and peace between Georgians, Russians and Byzantine and which consisted four different belief systems.In our work primarily key voices, forms and the words of Khazar Turkish have been determined with respect to the features of voice and forms of the existing words remaining from that period. Apart from these determined key features it have been determined the mutual aspects of Karachay-Malkar, Karaim, Krymchak and Kumuk Turkish which are known as the remnants of Khazar and it has been intended to reveal the vocabulary of Khazar Turkish.Key Words : Khazar, Karachay-Malkar, Karaim, Kırımchak, Kumuk