Türkiye`de çalışma hayatında esneklik uygulamaları ve işçi sendikaları

Abstract

1970'yıllardan itibaren duymaya başladığımız küreselleşme, rekabet, esneklik, gibi kavramlar geçmişte çalışma hayatımızda bugünkü kadar yer edinmemişken, günümüzde artık çalışma hayatımızın temel argümanlarından olmuştur. Esneklik, kavram olarak henüz daha yeni yeni duyduğumuz bir kavram olsa da sanayileşmesini tamamlamış ülkelerde yıllardır üzerinde tartışılan ve uygulama alanı bulan bir olgudur.1970'li yıllardaki ortaya çıkan petrol şoklarıyla birlikte gün yüzüne çıkan küresel çaptaki kriz, ülkemizde özellikle 24 Ocak 1980 kararlarıyla birlikte radikal bir dönüşüm geçirmiş, ve sermayeden yana dönen çarklara kendini hızlıca adapte etmiştir.1980 sonrasında yapılan uluslararası ekonomik anlaşmaların temel amacı, Türkiye'de tüm kamu alanını ulusal ve uluslararası tekelci sermayenin istek ve beklentileri doğrultusunda yeniden biçimlendirmek olmuştur.Kimi görüşlere göre esnek dönüşümler olumlu yönleri ile gerekli yapısal değişimlerin temelini oluşturmakta, kimi görüşlere göre de olumsuz etkileri ile çalışma yaşamında sorunlara neden olan bir yapının destekçisi olmaktadır. Çalışma yaşamında esneklik, hem üretim sürecinde hem yönetim sürecinde hem de istihdam biçimlerinde karşımıza çıkmaktadır.Bu çalışmada esnek çalışma üzerinde durularak konunun bütün boyutları incelenmiş, Türkiye'de çalışma hayatında esnek çalışmanın yeri ve uygulama alanları detaylı olarak incelenmiştir. Tez çalışması teorik üç bölümü içermektedir. Birinci bölümde kavramsal boyutta esnek çalışma olgusu ve tarihsel süreç içinde bu olgunun gelişimi, esneklik kavramları hakkında açıklama yapılmıştır. İkinci bölümde ise esnekliğin çalışma hayatındaki etkileri üzerinde durularak AB'deki esneklik uygulamaları incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise esnek çalışma modelleri ve Türkiye'de 4857 sayılı İş Kanunu'nun emek piyasalarındaki yansımalarına yer verilmiştir.

Although the concepts such as globalization, competitiveness, flexibility did not have much place on our lives in the 1970s, today these concepts have become the main arguments on our business lives. As being a new concept to us, flexibility is a fact that has been discussed and applied in the industrialized countries.Global crisis that appeared with the petrol shocks in 1970s transformed radically accordingly after the economic policy decisions of January 24, 1980 and adapted itself easily to capitalist ways. The primary aim of the economical agreements decisions made after 1980 is to reform the public according to the demand and expectations of national and international monopoly capital.For some opinions flexible transformations provide basis for the required structural changes with positive effects and for others, support the problems in business life with the negative effects. We are facing with flexibility in production, management and employment processes in business life.This study is mainly based on the flexible working, the issue is studied in detail with all aspects and the premises and application of flexible working in Turkey are explained.Thesis comprises of three theoretical parts. In the first part, flexible working phenomena in conceptual base and historical process are explained. In the second part, occurrence of flexibility is detailed with the theories on flexibility. The third part concentrates on the flexible working models and the effects of flexible working on Turkey business life. Unions? attitude on, how and how much they are affected from and solution suggestions for flexibility are as well discussed in details.