Küreselleşme sürecinde çok uluslu şirketler ile sivil toplum kuruluşlarının iktisadi etkileşimleri

Abstract

Küreselleşme süreci özellikle 20. yüzyılda insanların ve toplumların yaşamını ekonomik, siyasal ve kültürel boyutlarıyla kökten değiştirmiştir. Küreselleşmenin ekonomik boyutu söz konusu olduğunda ise çok uluslu şirketler dikkat çekmektedir. 2. Dünya Savaşı'ndan sonra toplanan Bretton Woods Konferansı'nda pek çok karar alınmıştır. Bu süreçte uluslararası ticaretin önündeki engeller azaltılmış, çok uluslu şirketlerin sayıları artmış ve yıllık kazançları yükselerek pek çok ülkenin GSYİH rakamlarının üzerine çıkmıştır. Günümüzde çok uluslu şirketler, toplumların yaşamlarında neden oldukları ekonomik, çevresel ve kültürel etkileri ile küreselleşme sürecini hızlandıran çok önemli oyuncular haline gelmişlerdir. Sivil toplum kuruluşları ise ÇUŞ'ler gibi küreselleşmenin yükselen yıldızları olarak görülmektedir. STK'lar bireysel, toplumsal ve ekonomik işlevleri ile sivil toplum içinde bir şekilde bulunan bireyleri farklı amaçlar etrafında örgütleyen oluşumlardır. 21. yüzyılda sivil toplum kuruluşları ile çok uluslu şirketlerin ilişkileri de dikkat çekmektedir. Sivil toplum kuruluşları, çok uluslu şirketler üzerinde ciddi bir yaptırım gücü haline gelmiştir. Geçmişte kar etme güdüleri ile çevreye ve insanlığa çeşitli zararlar vermiş olan çok uluslu şirketler, günümüzde faaliyetlerinin birçoğunda sivil toplum kuruluşlarını karşılarında bulmaktadırlar. Başta çevrenin korunması olmak üzere, insan hakları, çalışma şartları, çocuk iş gücünün engellenmesi gibi konularda faaliyetlerini hızlandıran STK'lar, ÇUŞ'lerin strateji ve politikalarını yönlendirebilecek güce ulaşmışlardır. ÇUŞ'lerin ise bu süreçte STK'larını karşılarına almak yerine, hem sosyal sorumluluklarını gerçekleştirmek, hem de kurumsal imajlarını iyileştirebilmek adına, STK'lar ile işbirliği yapma yolunu tercih etmeleri gerekmektedir. STK'lar, başarılı uluslararası kamuoyu oluşturma faaliyetleri sayesinde uluslararası örgütlerin ve ÇUŞ'lerin karar ve davranışlarını etkileyebilmektedirler. Bu yüksek lisans tezinin amacı; dünyada ekonomik, siyasal, kültürel, ticari vb. alanlarda değişim ve dönüşümü sağlayan küreselleşmenin gelişimini ve bu süreçte ön plana çıkan önemli güçlerden çok uluslu şirketler ve sivil toplum kuruluşlarının gelişimleri ile birbirleri arasındaki ekonomik, kültürel ve ticari etkileşimleri ortaya koymaya çalışmaktır.

The process of globalization have changed the lives of people and communities at economic, political and cultural aspects in the 20th century. In the case of the economic dimension of globalization, multinational companies are noteworthy. Many decisions were taken by the Bretton Woods Conference after World War II. In this process, reduced barriers to international trade and annual earnings rose by an increased number of multinational companies in many countries has outpaced GDP figures. Today, multinational corporations have caused the lives of communities in economic, environmental and cultural impacts of globalization and speed up the process have become very important players. Non-governmental organizations were seen as rising stars such as multinational companies. Non-governmental organizations organized individuals within civil society in a way around different purposes with social and economic functions. Relationships with multinational companies and non-governmental organizations attract attention in 21th century. Non-governmental organizations have become a serious power to impose sanctions on multinational corporations. Many of the activities of multinational corporations, civil society organizations find it against them. Primarily to protect the environment, human rights, working conditions, to accelerate the activities of NGO?s on issues such as prevention of child labor, multinational companies have reached the power to guide the strategy and policies. Multinational companies rather than take on the non-governmental organizations in this process, and perform their social responsibilities, as well as improve the corporate image in order to cooperate with civil society organizations are required to choose the path. The purpose of this master thesis, the development of change and transformation worldwide on economic, political, cultural, commercial, and in this process so on providing areas of globalization and fore the major powers of multinational companies and between them and the economic development of civil society organizations, is to reveal the cultural and commercial interactions.