19/7 Düvel-i Ecnebiye Defteri`nin transkripsiyon ve incelemesi

Abstract

Osmanlı Devleti ile Dubrovnik arasındaki ilk münasebetlerin ne zaman başladığı konusu ihtilaflıdır. Bazılarına göre, I. Murad zamanında Dubrovnikliler, Osmanlı Devleti?nden kendilerini koruma sözü almıştı ve kendilerine I. Murad tarafından 1365 tarihli bir ahidname dahi verilmişti. Hatta, bu ahidname hem Yıldırım Bayezid, hem de Çelebi Mehmed tarafından da yenilenmişti.Dubrovnik?in, Osmanlı Devleti ile olan ilk münasebetini, Yıldırım Bayezid zamanında başladığını kabul edenler de mevcuttur. 12 Mayıs 1392?de Osmanlı Devleti?nin elinde esir olan tüccarları kurtarmak amacıyla İstanbul?a gitmek üzere Dubrovnik Senatosu tarafından bir asilzade görevlendirilmişti. 1397?de Yıldırım Bayezid Dubrovniklilere Osmanlı topraklarında ticaret yapma izni verdiği gibi, 1399?da bir Osmanlı görevlisi ilk kez Dubrovnik?e gönderilmişti.XV. yüzyılın ilk yarısından itibaren Dubrovnik üzerinde Osmanlı etkisi hissedilmeye başlandı. Çünkü Dubrovnik?in ticari faaliyet sahası olan Balkanlar, tedricen Osmanlı Devleti tarafından ele geçiriliyordu. Bu çerçevede Dubrovnik ile ilişkilerin etraflı olarak ortaya konulmasında Osmanlı arşiv belgelerinin önemi büyüktür. Bununla birlikte Osmanlı-Dubrovnik ilişkilerinin ihmal edilen konularından biri ticari ilişkilerdir. Bu çerçevede Osmanlı arşivlerinde bulunan transkripsiyonunu yaptığımız Düvel-i Ecnebiye Defteri önem arz etmektedir. Yaptığımız bu çalışma Düvel-i Ecnebiye Defterlerinden olan 19/7 Dubrovnik Düvel-i Ecnebiye Defteri?nin transkripsiyonundan ve değerlendirmesinden oluşmaktadır. Bu defter 1779-1806 yıllarında Osmanlı Devleti ile Dubrovnik arasında başta ticaret olmak üzere, diplomatik, siyasi, sosyal ilişkilere ve ortaya çıkan sorunların antlaşmalar çerçevesinde halledilmesine dair hükümleri ihtiva etmektedir.Anahtar Kelimeler: Osmanlı, Dubrovnik, Ticaret, Karadeniz, Düvel-i Ecnebiye.

There are debates about when to start the first relationships between Ottomans and Dubrovnik. According to some historians, Dubrovnik was put under protection by Ottoman State in the reign of the I. Murad as well as Ahidnâme dated 1396 was given by I. Murad to Dubrovnik. This also was renewed by Yıldrım Bayezid and Çelebi Mehmed.Despite of all these, some historions have accepted the first relationships of Ottoman and Dubrovnik for the first time starting during the reign of the Yıldırım Bayezid. Dubrovnik nobleman was charged with task of attendance at İstanbul for rescue of traders who was taken captured by the Ottoman State in 12 May 1392. Dubrovnik was received authorization of trade on the Ottoman Empire lands in 1397 as well as this Ottoman officer was sent to Dubrovnik for the first time.From the first half of the XV. Century, Influence of Ottoman began to be felt on the Dubrovnik due to the gradual conquest of Balkans, which was the main field of Dubrovnik?s commercial activitiy, by the Ottoman Empire.Commercial relationships of Ottoman and Dubrovnik is neglected subjects of this area. In this context, Registry of Düvel-İ Ecnebiye, which was transcribed, has great importance. This study consists of transcription and analysis of Registry of Düvel-i Ecnebiye Numbered 19/7. Registry of Düvel-İ Ecnebiye Numbered 19/7 contains commercial, politic and social relationships, diplomatic affairs between Ottoman Empire and Dubrovnik.Key Words: Ottoman, Dubrovnik, Trade, Black Sea, Düvel-i Ecnebiye.