Dış ticaret açığının Türkiye ekonomisine etkileri

Abstract

Dış ticaret çok eski tarihlere dayanmaktadır. Ülkelerin üretemedikleri ürünleri diğer ülkelerden alarak sosyal refahlarını sağlamalarında ve kaynakların verimli kullanılmasında dış ticaret, oldukça önemli bir kavramdır. Ülkelerin birbirleriyle yakın ilişkiler içinde olmalarını, sosyal ve kültürel olarak ta karşılıklı etkileşim içine girmelerini sağlamaktadır.Dış ticaret açığı, ülkelerin birbirleriyle olan ticari faaliyetlerinde ki alım satım işleminin bir sonucudur. Buna göre bir ülkenin diğer ülkelerden satın aldığı malların, diğer ülkelere sattığı mallardan daha fazla olması dış ticaret açığını doğurmaktadır. Dış ticarette önemli olan ise bir dengenin sağlanmasıdır. Yani, bir ülkenin sattığı ve aldığı mal bedelleri birbirine eşit ise bu ideal bir dış ticarettir. Buradan, sürdürülebilir bir dış ticaretin en önemli koşulunun, dış ticaret dengesi olduğunu söylemek mümkündür.Bu çalışmanın amacı, 1990 sonrası Türkiye'nin dış ticaret açığının gelişimini ve sektörel dağılımını inceleyerek, ülkemizin bu sorununa çözüm önerileri sunmaktır. Bu amaca yönelik, Türkiye'nin dış ticaret verileri detaylı bir şekilde incelenerek sorunun kaynağına ulaşılmaya çalışılmıştır. Buna göre, Türkiye dış ticaret açığının en önemli nedenleri, imalat sanayinin ithalat bağımlılığı ve enerji ithalatı olarak tespit edilmiştir. Ayrıca, Gümrük Birliği Anlaşmasının, Türkiye dış ticaret açığına olumsuz etkilerinin olduğu gözlenmiştir.Çalışmanın sonucuna göre, Türkiye dış ticaret açığının hızla arttığına ve soruna biran önce çözüm bulunmasının kaçınılmaz olduğuna ulaşılmıştır. Dış ticaret açığının artmasına, imalat sanayi ara malı ve enerji ithalatının neden olduğu tespit edilmiş ve çözüm için uzun vadeli planlar yapılarak, ara malı üretiminin ve alternatif enerji kaynaklarının artırılmasının gerektiği ortaya konulmuştur.

The origins of foreign trade go back to ancient times. The foreign trade plays an important role in countries's social welfare when they are not able to produce some products and get them from the others. It not only provides the countries's interaction with eachothers closely but also it makes them keep in touch socially and culturally.Foreign trade deficit is a result of the countries's purchase and sale with eachother. Due to this fact, if a country's purchase from the others is bigger than the sale to the others, foreign trade comes to real. Keeping a balance is one of the main important things in foreign trade. So, if the amount of purchase and sale is equal to eachother, that is the ideal form of foreign trade. Through this point, it can be said that, the most important rule of a ongoing foreign trade is balance of foreign trade. The aim of this study is to prefer some solutions to Turkey's foreign deficit by investigating the process of this problem. In order to achieve this, Turkey's foreign trade data was observed in detail. Also, the source of the fault is tried to be defined. As a result of this study, the most important reasons of Turkey's foreign trade deficit are energy importation and the production sector's dependence on importation. In addition to this, it is observed that the Customs Unıons had negative effects on our foreign deficit.According to the results of this study, Turkey's foreign deficit is increasingly continuing and some important and effective solutions are to be created for he matter. These are inevitable for the economy. Energy importation is accepted as the result of the increasing foreign deficit. Long term plans are needed as solutions. Increasing the amount of the intermediate good and alternative energy resources are implied as important solutions.