XVI. yüzyılda Saruhan Sancağı Yörükleri

Abstract

Tuğrul Bey Selçuklu devletini kurunca, Türkistan'dan sel halini alan Türkmen göçleri ile İslam ülkeleri göçebelere açılmıştı. 1071'deki Malazgirt zaferi ile birlikte Bizans direnişi büyük ölçüde kırılmış ve bundan sonra çoğunluğunu Oğuzların teşkil ettiği Türk toplulukları Anadolu'ya akmaya başlamıştı. Türklerin ikinci kez büyük kitleler halinde Anadolu'ya gelişleri ise Moğol istilasının başladığı yıllara rastlamaktadır. Selçuklu Devleti Moğol baskısıyla yıkılmaya yüz tutarken, Batı Anadolu'da aralarında Candaroğulları, Osmanoğulları, Karesioğulları, Germiyanoğulları, Saruhanoğulları, Aydınoğulları ve Menteşeoğulları'nın da bulunduğu irili ufaklı yirmiye yakın Türkmen beyliği kurulmuştur. Ancak bu beyliklerin siyasi yaşamı uzun sürmemiş, aralarından Osmanlılar hızla büyüyüp, gelişerek diğer beylikler üzerinde nüfusunu arttırmış ve Anadolu'da siyasi birliğin oluşturulmasını sağlamışlardır. Türklerin Anadolu'ya yaptıkları akınlar sonucunda yerleşik hayata yönelmeleriyle birlikte Yörük kavramı ortaya çıkmıştır. Osmanlı idaresinde eski geleneksel yaşam tarzını devam ettirmek isteyen Türkmen grupları, XVI. yüzyıl Osmanlı arşiv kayıtlarında Yörük olarak adlandırılmışlardır. Ancak özellikle Batı Anadolu bölgesindeki Yörükler siyasi oluşumlar meydana getirdikleri için tam bir göçebe hayat tarzı içerisinde bulunmamışlardır. Bölgedeki Yörüklerin büyük bir bölümü ziraatın ağırlık kazandığı küçük yerleşim birimlerini kurarak buralara adlarını vermişlerdir. Batı Anadolu Yörükleri arasında bulunan Saruhan Yörükleri de hem kalabalık nüfusları hem de dağıldıkları sahanın genişliği ile önemli bir yere sahip olmuşlardır. Bu cümleden olarak, bu çalışmanın amacı Saruhan Sancağı Yörüklerinin dağıldıkları sahaları, idari, mali ve nüfus yapılarını ortaya koymaktır.Anahtar Kelimeler: Yörükler, Saruhan Sancağı, Konar-Göçerler, Batı Anadolu bölgesi

Tugrul Bey fanning the flames of the Seljuk Empire, Turkestan flood of migration from Islamic Countries to the Turkmen nomads had been opened. Along with the victory of Malazgirt in 1071, the Byzantine resistance is broken to a large extent, and after that the Oghuz Turks into Anatolia, where the majority of the Turkish communities began to flow.The Mongol invasion of Anatolia to the Turks for the second time in a year coincides at the start of the big masses. While holding the face to collapse under the pressure of the Mongol Seljuk state, located in Western Anatolia, Osmanogulları, Karesiogulları, Germiyanoguları, Saruhanogulları, and Seized twenty of various sizes, including Turkmen principality was founded Menteseogulları. However, the political life of these principalities didn't last long, and the Ottomans rapidly growing and developing from them, an increase in the population over other principalities, and the creation of the political union in Anatolia have provided.The Turks to Anatolia as a result of their raids-orientation has emerged with the concept of the Nomad. Former Turkmen groups who want to continue the traditional lifestyle in the Ottoman administration, XVI. century Ottoman archival records have been referred to as Nomad. However, especially in Western Anatolia, within a nomadic lifestyle of the nomads is not provided fully to the political formation to which they give rise. A large part of the nomads in the region gained weight on agriculture by establishing small settlements gave names here. Saruhan found among Nomads in Western Anatolia and crowded populations of both associations have held an important place with the width of the field. In other words, the purpose of this study the dissolution of the banner of Saruhan nomads in the fields of administrative, financial and to reveal the population structure.Keywords: Yoruks, Saruhan Sanjak, Nomadics, West Anatolia region