Sinema-resim ilişkisi bağlamında sürrealizm ve Luis Bunuel sineması

Abstract

Bu çalışmada sinemanın en ünlü sürrealist filmi olan Bir Endülüs Köpeği'nin yönetmeni Luis Bunuel'in sinemasına, sinema-resim ilişkisi perspektifinden yaklaşılmaktadır. Geçmişten günümüze farklı sanat dalları ve akımlar birbiriyle etkileşim halinde olagelmiştir. Bu etkileşimlerin en önemlilerinde biri de sinema ve resim arasındaki etkileşimdir. Sinema her ne kadar resimden etkilenmiş olsa da, bu etkiyi sinemanın teknik ve anlatım olanakları ile kendi potasında eritmeyi başarmıştır. Sinemada kimi zaman portreyi andıran sahneler, aslında öncesi ve sonrasında anlatılanlar sayesinde etkilidir. Bu, sinema dilinin büyüsünden kaynaklanır. Resim sanatında bir tablodan alınan hazzı film süresine yaymak zorunda olan sinema, bunu farklı sanat disiplinlerinden faydalanarak, yüksek seviyede tutmayı hedeflemektedir. Özellikle sürrealizm akımında yer alan bilinç ve bilinçdışı kavramlarının sinemada soyut olarak ifadesi, sinemanın kendine has dili ile resimden ayrılmak zorunda kalmaktadır. Çünkü resim ile en temel ayrım olan devinim, soyutlamayı resimde olduğu halinden farklı kılmaktadır. Görüntü, ses ve kurgu aracılığı ile sağlanan soyutluk, aynı zamanda oyuncular, göstergeler ve mekanlar aracılığı ile aktarılmak zorundadır. Resimde tuvale sınırsız hayal gücü ile orantılı olarak aktarılan düşünce, sinemada teknik olanaklar ile sınırlandığında, sinema bu açığı yine teknik ile kapatmak zorundadır. Bu da seyircinin sürekli görüntüye maruz kalması ile sağlanan ilizyondur.

This study deals with the most famous surrealist film called `An Andalusian Dog` of the director Luis Bunuel from the perspective of cinema-painting relationship. From past to present, different art branches and movements have been interacting with one another. One of the most important of those interactions is the one between the cinema and painting. Although the cinema has been influenced by painting, it is different from the painting in terms of its technical and expressive possibilities. Sometimes a film scene is remembered just like a painting, but that scene is only effective thanks to the before and after scenes. This is due to the magic of the cinema language. In a similar manner to painting, cinema has to keep the element of pleasure derived from art at a high level but cinema is also forced to spread this element out to the whole movie. Therefore, it uses different art disciplines to keep high levels of art pleasure. With its unique form of the cinema, it is separated from the picture in terms of the concepts of consciousness and unconscious expression in surrealism. Because motion, which is the first basic distinction between the cinema and painting, makes abstraction a lot more different. Abstraction, which is achieved through image, sound and editing, has to be conveyed by means of actors /actresses, places and semiotics. When ideas, which are narrated in proportion to the unlimited imagination of the canvas in the paintings, are confined by the technical possibilities in the cinema, this gap must be closed with technical procedures. Cinemagoers are continuously exposed to the images and that is the way of the cinema illusion.