Farklı iki tip ahır koşullarında barındırılan esmer ve siyah alaca sığırların bazı fizyolojik özellikleri ve performansları

Abstract

ÖZET Esmer ve Siyah Alaca inekler, sıcaklık ve nemi kontrol edilebilen kapalı bir ahır bölmesinde 14 gün süre ile 13°C sıcaklık, % 65 nemli ve 14 gün süre ile 21°C sıcaklık, % 85 nemli ortamlarda barındırılmışlardır. Yapılan ölçümler ve varyans analizi sonucu ahır tipleri arasında rektal sıcaklık ve solunum sayısı farklılığı çok önemli (P<0.01) ve nabız sayısı farklılığı önemsiz bulunmuştur. Ortalama rektal sıcaklık solunum ve nabız sayısı Siyah Alaca ineklerde Esmerlere göre daha yüksek bulunmuştur. Rektal sıcaklık ve solunum sayısı ikinci tip ahırda birinci tip ahırdan daha yüksek olarak belirlenmiştir. Ahır tipleri arasında günlük süt verimindeki farklılık çok önemli (P<0.01), ortalama günlük yağ verimindeki farklılık önemli (P<0.05), sütte % yağ oranı ve % kuru madde oranı farklılığı önemsiz bulunmuştur. Günlük süt ve günlük yağ verimi ile % yağ oram Siyah Alacalarda Esmerlere göre daha yüksek, % kuru madde oranı ise Esmerlerde Siyah Alacalara göre daha yüksek bulunmuştur. Irk ve ahır tipinin Esmer ve Siyah Alaca ineklerin canlı ağırlıklarındaki değişim üzerine önemli bir etki yapmadığı anlaşılmıştır. / Irk farkı gözetmeksizin birinci tip ahır şartlarında (13°C sıcaklık ve % 65 nem) barındırılan ineklerin daha fazla kuru ot tükettiği saptanmıştır. Siyah Alaca ineklerin hem birinci hem de ikinci tip ahır şartlarında Esmerlerden daha fazla kuru ot tüketmiş oldukları belirlenmiştir. Fizyolojik özelliklerin kendi aralarındaki korelasyonlar incelendiğinde ortalama rektal sıcaklıkla ortalama nabız sayısı arasında (r = 0.216), ve ortalama rektal sıcaklıkla ortalama solunum sayısı arasında (r = 0.194) korelasyonlar bulunduğu ve bunların önemli (P<0.05) olduğu anlaşılmıştır. Performansla ilgili özelliklerden günlük toplam süt verimi ile ortalama nabız sayısı arasında (r ?» 0.254), günlük toplam yağ verimi ile sabah nabız sayısı arasında (r «. 0.218), sabah süt miktarı ile akşam rektal sıcaklığı arasında (r = 0.219) ve akşam yağ verimi ile akşam solunum sayısı arasında (r = 0.202) korelasyonlar olduğu ve bunların önemli (P<0.05) oldukları saptanmıştır.

SUMMARY Brown Swiss and Holstein cows were housed in a stall barn whose humudity and temperature can be controlled, for 14 days at 13 °C temperature and 65 % humudity. And then they were housed for 14 days at 21°C temperature and 85 % humudity. As results of measurements and variance analiysis, rectal temperature and respiration rate differences between stall barn types were found to be highly significant (P<0.01) and pulse rate difference was insignificant. Average rectal temperature and respiration rate and pulse rate in the Holstein cows was higher than those in Brown Swiss. The difference between stall barn types were found significant for average daily milk yield (PO.01), also significant for average daily fat yield (P<0.05), insignificant for fat percent and dry matter percent in milk. Fat percent, daily milk and fat yields of Holstein were higher than those of Brown Swiss but dry matter percent of Brown Swiss was higher than that of Holstein. It was determined that stall barn types and breeds did not have significant influence on the changes in the weights of Brown Swiss and Holstein cows. Cows housed under conditions of the first type of stall barn (13 °C temperature and 65 % humudity) consumed more dry hay without considering breed differences. Holstein cows in both first and second type of stall barns conditions consumed dry hay more than Brown Swiss cows. When correlations among physiological characteristic were examined, it was revealed that there were significant (P<0.05) correlations between average rectal temperature and average pulse rate (r = 0.216), also between average rectal temperature and average respiration rate (r = 0. 1 94). From the traits dealing with performance, it was found that there were significant (P«0,05) correlations between daily milk yield end average pulse rate (r «* 0.254), between daily fat yield and morning pulse rate (r = 0.218), between morning milk yield and evening rectal temperature (r = 0.219), and between evening fat yield and evening respiration rate (r = 0.202).