3,8a-dihidro-I(2H)-azulenon sisteminde SHT-NOR dengesi: Asetoksi ve metoksi azulen endoperoksitlerin sentezi ve bazı kimyasal reaksiyonlarının incelenmesi

Abstract

Sikloheptatrien valans izomeri norkaradien ile dengededir. SHT sistemi içeren 27 bileşiğinde SHT-NOR dengesini incelemek amacıyla 27 bileşiğinin çeşitli dienofiller (PTAD, maleik anhidrit, singlet oksijen) ile reaksiyonları incelendi. Yapılan bu reaksiyonlar sonucunda 27 bileşiğinin PTAD ve maleik anhidrit ile NOR yapısında katılma ürünlerinin gözlenmesi, bu sistemde SHT-NOR dengesi olduğunu ortaya koymaktadır. Oksijen-oksijen bağı bilinen en zayıf bağ olup, kolayca parçalanarak oksijen diradikallerini oluşturmaktadır. a,p-doymamış karbonil grubu içeren 51 ve 52 endoperoksitlerinin termoliz reaksiyonlarında beklenen oksijen-oksijen bağının yanısıra daha kuvvetli olan karbon-oksijen bağının parçalandığı gözlenmiş ve bu reaksiyon endoperoksit-endoperoksit düzenlenmesi olarak yorumlanmıştır. Bundan dolayı Asetoksi ve Metoksi azulenler a,p-doymamış karbonil grubu indirgenerek sentezlendi. Asetoksi ve Metoksi azulenlerin fotooksijenasyonundan 74, 75, 90, 93 endoperoksitleri elde edildi. t'H,0 ^^_ CH3<) AcO __ AcO ub te £© t© 74 75 90 93 Bu endoperoksitlerin termoliz reaksiyonlarından sadece zayıf olan oksijen-oksijen bağının parçalanması sonucu ilgili bisepoksitler 77, 78, 96 elde edildi. Nonbenzenoid kimyasında tropon ve türevlerinin önemli bir yeri vardır. Bilinen en önemli tropon sentez yöntemlerinden biride, SHT endoperoksitlerinin baz ile olan reaksiyonudur. Sübstitüe tropon türevleri 82 ve 97, 74 ve 90 endoperoksitlerinin baz ile reaksiyonlarından sentezlendi. Endoperoksit 51'in baz ile reaksiyonundan beklenen ilgili tropon türevi yerine 1,5-diol 81 elde edildi. CQ «5 öö 82 /> 97 81 no

Cycloheptatriene is in equilibrium with its valance isomer, norcaradiene. To investigate CHT-NOR equilibrium of compound 27 which contains a CHT system, reaction of compound 27 with some dienophiles (PTAD, maleic anhydride, singlet oxygen) were studied. At the end of those reactions in the form of NOR structure products were obtained from the reaction of 27 with PTAD and maleic anhydride, and then this observation indicates that there is a CHT-NOR equilibrium in the system. Oxygen-oxygen bond which is known the weakest bond breakes a part easily and forms biradicals. In the thermolysis of 51 and 52 endoperoxides containing a,[5- unsaturated carbonyl groups, it was observed that not only oxygen-oxygen bond breaks a part but also carbon-oxygen bond cleavage occurs and then this an endoperoxide- endoperoxide rearrangement. Therefore acetoxy and methoxy azulenes were synthesized with the reduction of a,{3-unsaturated carbonyl groups. Photooxygenation of acetoxy and methoxy azulenes yields to 74, 75, 90 and 93 endoperoxides. In the result of thermolysis reactions of these endoperoxides; 77, 78 and 96 bisepoxides were obtained, those are consequences of only weak oxygen-oxygen bond cleavages. Tropon and its derivatives have gotten a high importance in the nonbenzenoid chemistry. One of the well known important methods for the synthesis of tropon is the reaction of CHT endoperoxides with base. Substitue tropon derivatives which are 82 and 97 were obtained from the reaction of 74 and 90 endoperoxides with base. In the reaction of endoperoxide 51 with base, 1,5-diol 81 was obtained instead of an expected corresponding tropon derivative.