Capoeta capoeta umbla (Heckel, 1843) ve leuciscus cephalus orientalis (Nordmann, 1840) balıklarında pul, otolit ve operkül kullanılarak en iyi yaş tayini metodunun belirlenmesi

Abstract

ÖZET Karasu Irmağından yakalanan 99 adet Capoeta capoeta umbla (Heckeİ, 1843) ve 90 adet Leuciscus cephalus orientalis (Nordmann, 1840) balıklarından alınan pul, otolit ve operkül yapılarından yaş tayini yapılmıştır. Bu amaçla balık örnekleri Nisan- Temmuz 1997 tarihleri arasında yakalanmıştır. Bu iki balık örneğine ait populasyonda yaş kompozisyonu, Capoeta capoeta umbla örneklerinde pul ve operkül yaş gruplarında EL-XL, otolit yaş gruplarında ise LI-X arasında dağılım gösterdiği, V-VHT yaş grubuna giren pul ve otolit yaşlarının toplam populasyona oranı %75.75 iken, operkül yaşlarında bu oranın %71.71 olduğu, Leuciscus cephalus orientalis örneklerinde ise yaş gruplarının, pulda III- VHT, otolit ve operkülde IL-VHI arasında dağılım gösterdiği, DI-V yaş grubuna giren pul, otolit ve operkül yaşlarının toplam populasyona oram sırasıyla %84.44, %72.21 ve %.80.00 olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmada incelenen Capoeta capoeta umbla örneklerinin çatal boylan 103-402 mm, canlı ağırlıkları 10.30-853.23 g arasında; Leuciscus cephalus orientalis örneklerinin ise çatal boylan 102-246 mm, canlı ağırlıklar 13.20-266.06 g arasında bulunmuştur. En Küçük Kareler Yöntemine (OLS) göre Shazam bilgisayar programı kullanılarak çatal boy ile pul, otolit, operkül yaşlan, ve ayrıca ağırlık ile pul, otolit, operkül yaşlan ve ağırlık ile çatal boy arasındaki ilişkileri gösteren modeller oluşturulmuştur. Bu modeller kullanılarak, ilgili parametreler belirlenmiş ve bu parametrelerden istatistiksel analizler yapılmıştır. Her iki alt türde, çatal boy ile pul, otolit ve operkül yaşlan arasındaki ilişkinin; ağırlık ile pul, otolit ve operkül yaşlan arasındaki ilişkiden daha belirleyici olduğu tespit edilmiştir. Hem Capoeta capoeta umbla hem de Leuciscus cephalus orientalis örneklerinde çatal boy-operkül yaşı arasındaki ilişkinin, çatal boy-pul yaşı ve çatal boy-otolit yaşı arasındaki ilişkiden daha açıklayıcı olduğu belirlenmiştir. Böylece yaş tayininde her iki alt türde de operkül yapılarının pul ve otolit yapılarına göre daha iyi sonuç verebileceği söylenebilir.

SUMMARY The age determination were made from scales, otoliths and opercula oî Capoeta capoeta umbla (99 fish), and Leuciscus cephalus orientalis (90 fish) caught from Karasu River. For this purpose, fish were collected in April- July 1997. The age composition in the population these two fish samples from scale and opercula were determined between II-XI age groups for C. capoeta umbla. But the age composition from otoliths varied between U-X age groups. The ratio of the ages determined from scales and otoliths to all of the populations ages were calculated as 75.75% for V-VII ages groups in of C. capoeta umbla but this ratio for opercula was observed as 71.71%. The age composition in L. cephalus orientalis varied between JH- Vin ages for scale and II- VQ for opercula, otoliths. The ratios of the age groups from scale, otolith and opercula to the age of all population were determined as 84.44%, 72.21% and 80.00%, respectively. Fork lengths and body weight in of C. capoeta umbla and L. cephalus orientalis researched in this study were found between 103-402 mm and 10.30-853.23 g ; 102-246 mm and 13.20-266.06 g, respectively. According to OLS (Ordinary Least Squares) method and using Shazam computer program, the models indicating the relationships between the fork length-scale, otolith and opercula ages; the body weight- scale, otolith and opercula ages; the body weight- fork length were evaluated The relationships between parameters were determined by these models and the statistical analyses were made from these parameters. The relationships between the fork length-scale, otolith and opercula ages were more reliable than those between body weight- scale, otolith and opercula ages İn each subspecies. The relationship between fork length-opercula ages were more reliable than the fork length-scale and otolith ages in both C. capoeta umbla and in L. cephalus orientalis. Thus, It has been concluded that the opercula structures in age determination are the most reliable for two subspecies.