II. Mahmud Döneminde Kıbrıs`ın idari, iktisadi ve ictimai yapısı (1808-1839)

Abstract

Osmanlı Devleti Kıbrıs'ta vali, kilise ve merkezî idareden oluşan üçlü bir yönetim kurmuştu. Bu yönetimin temeli güçler ayrılığına dayanmaktaydı. İdarî işlerden sorumlu olan valinin (beylerbeyi, sonra kaptan paşa) malî işlerine kilise mensubu olan reaya vekilleri (piskoposlar ve kocabaşılar) bakardı. Bu iki birim kaptan paşa vasıtasıyla her konuda merkezin denetimindeydi. Bu sistem XIX. Yüzyılda da korunmakla beraber, valinin yerini, vekaleten idarî yetkilerle donatılmış olan muhassıl aldı. Yüzyılın başlarında reaya vekili tayin edilen tercümanlar Kıbrıs'ın idare ve maliyesinin denetimiyle de görevlendirildiler. Sultan II. Mahmud'un (1808-1839) saltanatı yıllarında piskoposların kaptan paşa üzerinde kurdukları baskı, tercümanlara ait yetkilerin piskoposlara devrini sağladı. Bununla beraber muhassıllar ile reaya vekilleri arasında malî yönetimin ele geçirilmesi konusunda, Tanzimat'a kadar süren bir mücadele yaşandı.

Ottoman State established a triple organization which was consisted of a governor, the church and the central administration. The base of this administration was relied on decentralization. The financial affairs of the governer (Beylerbeyi, than Kaptan Pasha), who had been responsible from administration, were organized by subject deputies (patriarchs and kocabash). These two units were under control of central administration via Kaptan Pasha. The system carried on during the 19th Century onwards but the governer replaced by muhassıl, who had an administrative authority on commission. In the beginning of the 19th Century, interpreters, who had been appointed as subject deputies, were commissioned in controlling administrative and financial affairs of Cyprus. Due the pressures of patriarchs on Kaptan Pasha, authorities of the interpreters were assigned to patriarches during Mahmud II period (1808-1839). But the struggle continued in order to secure the financial authority between muhassıls and subject deputies up to Tanzimat Period.