Saf yetiştirilen ve resiprokal melezleme yapılan morkaraman ve tuj koyunlarının döl ve sürü verimleri ile kuzularının büyüme özellikleri

Abstract

Tuj ve Morkaraman ırkı 84 koyunun,saf ve melez 75 kuzunun kullanıldığı çalışmada; koyunların döl verim özelliklerine koç genotipinin etkisinin yanısıra koyun yaşının etkisi, kuzuların büyüme özelliklerine genotipin yanında ana yaşının, doğum ve cinsiyet şeklinin, doğum ve sütten kesim ağırlığının linear etkileri araştırılmıştır. Koyunların döl verim özelliklerinde incelenen faktörlerden koç genotipi (melezleme) doğuran koyun başına doğan ve sütten kesilen kuzu sayısında ve ağırlığında; koyun yaşı ise koçaltı koyun başına doğan ve sütten kesilen kuzu sayılarında önemli (P<0.05) varyasyon meydana getirmiştir. Sütten kesilen kuzu ağırlığında Morkaramanlarla Tuj x Karaman melezleme grubu; Tujlara ve Karaman x Tuj melezleme grubuna nazaran önemli ölçüde (PO.05) yüksek ortalamaya sahip bulunmuştur. Döl verim özelliklerinde genel olarak 4 yaşlı koyunların önemli (P<0.05) üstünlüğünün görüldüğü araştırmada yalnızca sütten kesim ağırlığının 3 yaşlı koyunlardan önemli ölçüde (P<0.05) üstün verimli oldukları belirlenmiştir. Büyüme ve gelişme özelliklerinde etkileri incelenen faktörlerden genotip grupları doğum ağırlığında önemli (P<0.05), sütten kesim ağırlığında çok önemli (PO.05); koyun yaşı sütten kesim ağırlığında çok önemli (P<0.01), 90. gün ortalama canlı ağırlık artışında önemli (P<0.05); doğum şekli doğum ağırlığında önemli (P<0.05), sütten kesim ve 90. gün ağırlıkları ile bu dönemlerdeki günlük ortalama ağırlık artışlarında çok önemli (PO.01); cinsiyet doğum ve 90. gün ağırlığında önemli (P<0.05), sütten kesim mer'a sonu ağırlıkları ile bu dönemlerdeki günlük ortalama ağırlık artışlarında çok önemli (P<0.01) variyasyon meydana getirmiştir. Doğum ağırlığının linear etkisi sütten kesim ağırlığında çok önemli (P<0.01), sütten kesim ağırlığının linear etkisi ise mer'a sonu ağırlığında çok önemli (P<0.01) etki meydana getirmiştir. Yaşama gücü üzerine etkileri araştırılan faktörlerin önemli bir variyasyona neden olmadığı görülmüştür. Genel olarak yaşama gücünde istatistik önemlilik görülmemesine rağmen tasnifi yapılan bütün dönemlerde gerek müstakil gerekse müşterek olarak melezlerin daha yüksek nispi ve sayısal üstünlüklü oldukları tespit edilmiştir.

Tushin and Red Karaman ewes and 75 purebered and crossbred lambs were used as animal material in this research. The effect of genotype of ram in addition to ewe age ewe reproductive aspects, at the effect of genotype at lamb, ewe age, the type of birth and sex, the linear effect of birth weight and weaning weight on growth traits of lambs were studied. The genotype of ram on the number of lambs born and lambs weaned Per ewe conceived and weaning live weight (litter size) related to ewe reproductive aspects was significant (P<0.05). The age of ewe had a significant (PO.05) effect on the number of lambs born and lambs weaned Per ewe metod Red Karaman and Red Tushin x Red Karaman crossbred lambs surpassed Tushin and Red Karaman x Tushin crossbred lambs in weaning lamb weight. Althoug four-aged ewes were generally superior to other age groups in ewes reproductive traits, tree-aged ewes had rather high average weaning weight. The effect of genotype on birth weight and weaning weight related to growth properties was significant (PO.05) and highly significant (PO.01) respectively. The age of ewe affected the weaning weight (P<0.01) and 90 th-day average live weight gain (PO.05). The type of birth had a significant (PO.05) and highly significant effect (PO.05) on birth weight and weaning weight, 90 th-day weights and weaning weights, live weight at the end af grazing period and average daily live weight gains in the some periods were found significant (PO.05) ahd highly significant (PO.01) respectively. The birth weight had a highly significant effect (PO.01) on weaning weight. The linear effect of weaning weight on live weight at the end of grazing period was determinied highly significant (PO.05). The effects of factors mentioned above on values of survival rate were no significant. Although there wasn't statistical different in survival properties between groups, crosbred lambs surpassed purebred lambs both relatively and numerically in all periods mentioned above.