Alevi-Bektaşilerin Milli Mücadele`deki rolü ve Atatürk ile ilişkileri

Abstract

Bu çalışmamda Alevi-Bektaşilerin tarihsel arka planını göz önünde bulundurarak,gerek Anadolu coğrafyasına gelişleriyle birlikte gerekse Osmanlı Devleti'nin çeşitli dönemlerinde etkin rol oynamaları çerçevesinden yola çıkarak,bu etkinliğin Türk Kurtuluş Savaşı sürecine ve Atatürk ile olan ilişkilerine nasıl yansıdığını araştırmaya çalıştım.Çalışmamın giriş bölümünde yukarıda vurguladığım gibi kısaca Alevi-Bektaşilerin Anadolu'ya gelişleri ve Osmanlı Devleti dönemindeki yaşayış ve faaliyetleri anlatılmaktadır.Bu çerçevede;Alevi-Bektaşilerin Osmanlı Devleti'nin kuruluşundaki rolleri,çeşitli dönemlerde yaşanmış olan sıkıntılar,Bektaşilik ile Yeniçeri Ocağı arasındaki ilişki,Bektaşi tarikatının yasaklanması gibi konular ele alınmıştır.Bu anlatının çalışmamın anlaşılabilirliği ve konu bütünlüğü açısından gerekli olduğunu düşünmekteyim.Birinci bölümde araştırılan konulardan biri İttihat ve Terakki Cemiyeti ile Alevi-Bektaşiler arasındaki ilişkidir. İttihat ve Terakki Cemiyeti liderlerinin Alevi-Bektaşileri araştırmak amacıyla Anadolu'ya gönderdikleri Baha Said Bey'in uzun yıllar süren incelemeleri ve ulaştığı bilgiler de bu bölümde üzerinde önemle durduğumuz bir diğer konudur.Alevi-Bektaşilerin İttihat ve Terakki Cemiyeti ile kurmuş olduğu ilişkilerin önemli olduğu kanısındayım.Çünkü bu cemiyetin liderlerinin ve üyelerinin birçoğunun daha sonra araştırmamın asıl gövdesini oluşturacak olan Kurtuluş Savaşı kadrolarında karşımıza çıktıklarını görmekteyiz. Ayrıca bu bölümde Alevi-Bektaşilerin I.Dünya Savaşı'ndaki katılımları,daha sonra çeşitli ulusal örgütler içerisindeki faaliyetleri ve demografik özellikleri incelediğim diğer önemli konulardır.İkinci bölümde ise Alevi-Bektaşilerin Milli Mücadele'deki rolü ve Mustafa Kemal Paşa ile ilişkileri araştırılmıştır. Kurtuluş Savaşı'nın başladığı gün olarak kabul edilen Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a çıkışı ile birlikte Alevi-Bektaşilerle kurmuş olduğu yakın temas ve almış olduğu önemli destek, üzerinde durulan konular arasındadır. Ayrıca TBMM'nin açılışı, Alevi-Bektaşilerin meclis içerisindeki çalışmalara katılışları ve o dönem içerisinde ortaya çıkan çeşitli ayaklanmalarda Alevi-Bektaşilerin tutumu, bu bölüm içerisinde araştırmaya çalıştığım diğer başlıklar olmuştur.Çalışmamın son bölümü olan üçüncü bölümünde ise Atatürk'ün Bektaşi olduğu yönünde ortaya konulan iddialar değerlendirilmiş ve bu konu ile ilgili olarak Atatürk'ün soyu üzerinde bir araştırma yapılmıştır. Alevi-Bektaşilerdeki Atatürk sevgisi gerek kişisel söyleşilerle, gerek tarihsel gerçeklikle, gerekse ozanların diliyle ve Bektaşi nefesleriyle vurgulanmaya çalışılmış buna ek olarak, tarihte Atatürk ile yakın ilişkiler kurmuş olan bazı Bektaşiler hakkında bilgiler vermek amaçlanmıştır.

In my study , I started with Alevi and Bektashis? migration to Anatolia and their effect on Otoman Empirement .By taking into consideration the historical past of Alevi and Bektashis, I tried to search what kind of impact they had on the Independency Process and what was their relationship with Atatürk .As I have stated above, in the first part of my study , the migration of Alevi ? Bektashis ,their way of life and the actions in the Otoman Empirement are explained . Considering this frame , the roles of Alevi ? Bektashis on the foundation of Ottoman Empirement ; the difficulties during various periods ; the relationship between Bektashis and Yenicheri Soldiers; the abolishment of Bektashi organisation are searhed . I believe that this explanation is necessary for the clearness and the wholeness of my study.One of the issues searched in this part is the relationship between Alevi- Bektashis and Ittihat and Terakki Organisation . Another isssue is Baha Said Bey ,who was sent to Anatolia by Ittihat and Terakki Organisation in order to search Alevi- Bektashis, and the data he gained . I strongly believe the importance of the relationship between Alevi- Bektashis and Ittihat and Terakki Organisation. Because, later on , we see the members and the leaders of this organisation among the Independence War?s leading people who compose the main part of my study . Moreover , in this part , involvement of Alevi- Bektashis in World War I , their actions in the national organisations and demographic features are the other important aspects of my study .In the second part The role of Alevi ? Bektashis on National Struggle and their relationship with Atatürk is studied .. The contact and the important support got by Mustafa Kemal from Alevi- Bektashis at the beginning of Independence War by landing Samsun , are the other issues studied .Opening of Turkish Grand National Assembly , Alevi- Bektashis work in the Assembly , their attitude in the revolts are the other topics I tried to study .In the third and the last part of my study , the claims put forward about Atatürk?s being a Baktashi , concerning this claim , a study is done on the family roots of Atatürk. The Atatürk Love in Alevi- Bektashis is tried to emphasised both with the personal interwiews and the language of Ozans , also Bektashi poems ; in addition to that , it is aimed to give brief information about Bektashis who were in close contact with Atatürk .