Hekimhan (Malatya)`da farklı rakımlarda yetiştirilen bazı kayısı çeşitlerinde meyvenin fiziksel ve kimyasal özelliklerindeki değişimin incelenmesi

Abstract

Farklı rakımlarda yetiştirilen Hacıhaliloğlu, Soğancı, Hasanbey, Kabaaşı ve Şekerpare çeşitlerinde meyve büyüme dönemlerinde meydana gelen fiziksel ve kimyasal özelliklerdeki değişimin incelendiği bu çalışmada, Malatya iline bağlı Hekimhan ilçesinin Güzelyurt kasabası (1445 m rakımlı ) ile bu kasabanın Karakale (1700 m rakımlı) mevkiinde Hacıhaliloğlu, Soğancı ve Hasanbey çeşitleri, Karakale mevkiinde ise bu çeşitlere ilaveten Kabaaşı ve Şekerpare çeşitleri denemeye alınmıştır. Denemeye alman bütün çeşitlerde her iki yılda da gerek meyve boyutlarında (yükseklik, en ve boy) ve gerekse meyve ağırlık ve hacmindeki gelişimin çift sigmoid bir eğri meydana getirdiği tespit edilmiştir. Meyve gelişiminde ise, hızlı- yavaş-hızlı olmak üzere üç büyüme safhasının bulunduğu saptanmıştır. Tüm çeşitlerde olgunluğa doğru meyve eti sertliğinin hızlı bir şekilde azaldığı ve meyve zemin renginin yeşilden sarıya doğru döndüğü belirmiştir. Kimyasal değişmelerde ise meyvelerde SÇKM içeriğinin devamlı olarak artmasına karşın asit içeriğini genelde II büyüme safhasının sonlarından itibaren sürekli olarak azaldığı tespit edilmiştir. Diğer yandan bütün çeşitlerde toplam şeker, indirgen şeker ve sakkaroz içeriklerinin de meyve büyüme periyodu boyunca olgunluğa kadar sürekli olarak arttığı belirlenmiştir. Ayrıca tüm çeşitlerde olgunluk periyodunun başlamasıyla olgunluğa kadar tat, koku ve aroma özelliklerinde hızlı bir artışın olduğu ve kuru randıman düzeyi bakımından da yer, yıl ve çeşitlere göre farklılıkların olduğu tespit edilmiştir. Her iki deneme yılında da tüm çeşitlerde, meyve eti sertliği ile asitlik SÇKM, SÇKM asit indirgen şeker, sakkaroz ve toplam şeker arasındaki korelasyonunun önemi olduğu belirlenmiştir.

Variation of physical and chemical propertion during fruit development stages was investigated on Hacıhaliloğlu, Soğancı, Hasanbey, Kabaaşı and Şekerpare apricot cultivars grown different altituedes in Güzelyurt (1445 m) country and Karakale (1700 m) area of Hekimhan district of Malatya during two years periods. Hacıhaliloğlu, Soğancı and Hasanbey apricot cv. were eximened in Güzelyurt country and Kabaaşı and Şekerpare were experimened in Karakale area of the district. A. line of double sigmoid was determined on developmend of fruit dimension (high, width an lenght) and weight and sizes of fruit in all cultivars in both of the years. Fast-slow-fast of three stage of fruit development were determined in the cultivars. The firmness tward to maturity fasty dicreased and main green color changed to yellow color in all the cultivars. In chemical variation, TSS of friuts increasad while acidity of fruits dicreased after second stoge, also, total sugar, inver sugar and succoroz of fruits in al cultivars increased until mature of fruits. In addition, taste and flower fastly increased after beginig maturiation and, area, year and culrivar effented on dry matter ratio. Corolations between fresh frimness and acidity, TSS, TSS/acid, invert sugar,, saccoroz and total sugar were determines as statisticaller important.