Aşırı konsolide olmuş killerde ön konsolidasyon basıncının ödometre deneyleri ile belirlenmesi

Abstract

ÖZET Jeolojik devirler içerisinde, şu anda üzerine etkiyen efektif yükten (jeolojik yük. <y'a ) daha büyük bir basınç alünda konsolide olmuş killere aşın konsolide olmuş killer denilmektedir. Bu tür killerde yükün bir kısmı çeşitli etkilerle ortadan kalkmıştır. Bir kil tabakasının geçmişte etkisinde olduğu en büyük basınç ön konsolidasyon basıncı (o^') olarak tanımlanmaktadır. Ön konsolidasyon basıncının aşın konsolide olmuş killerde zemin davranışını önemli derecede etkileyen bir parametre olması nedeniyle, bu basmcm değerinin gerçeğe yakın bir şekilde belirlenmesi gerekmektedir. Ön konsolidasyon basıncını belirlemek için günümüze kadar çeşitli yöntemler geliştirilmiş olup, başlıcalan; Cassagrande yöntemi, Butterfield yöntemi, Janbu yöntemi, Tavenas yöntemi, Burmister yöntemi, Van Zelst yöntemidir. Geliştirilen bu yöntemlerin uygulanabilirliklerinin, olumlu ve olumsuz taraflarının, değişik ön konsolidasyon basınçlan için yöntemleri güvenilMiMerinin araştınlması ve yöntemlerin birbirleri ile karşılaştınlmasımn yapılması gerekmektedir. Bu amaçla Oltu (ERZURUM) bölgesinden getirilen kahverengi kil deneysel çalışmalarda kullamlrmştır. Laboratuarda yoğrularak hazırlanan kil çelik numune tüplerine yerleştirilmiş ve değişik basınçlarda (1,2,3,4,6,8,10,12 kg/cm2) çeşitli yükler uygulanarak konsolide olmalan için beklenilmiştir. Bu tüplerden alman örnekler üzerinde standart ödometre deneyleri yapılmıştır. Deney sonuçlan kullanılarak Cassagrande, Butterfield, Tavenas, Burmister ve Van Zelst yöntemleri ile ön konsolidasyon basınçlan belirlenmiştir. Gerçek ön konsolidasyon basınçlan ile belirlenen ön konsolidasyon basınçlan, belirleme yöntemlerine göre karşılaştırmış ve lineer regresyon analizleri yapılmıştır.

SUMMARY The clays which had been under the greater pressure in geological ages than the up to date effective pressure ( geological weight, o*0' ) are called Overconsolidated Clays. In these kinds of clays, the weight of the soil on them, had been reduced partly because of various reasons up till now. The greatest pressure of a clay which effected on it in the past, is called preconsolidation pressure. Because of the preconsolidation pressure in over consolidated clays is an important parameter on the behaviour of the soil, it has to be determined correctly. Some special methods have been developed in order to determine the preconsolidation pressure. Some of these methods are, Cassagrande Method, Butterfield Method, Janbu Method, Tavenas Method, Burmister Method and Van Zelst Method. The capabilities of application, positive and negative sides, confidentialities for different preconsolidation pressures of these methods have to be detected and the comparision of the methods has to be taken anyway. For this reason, the brown clay from Oltu (Erzurum) was used in experiments. The prepared clay by kneading in the laboratory, was placed in the steel sample tubes and it was waited for consolidation at some various pressures. The standart odometer experiments examined on the samples taken from these tubes. The preconsolidation pressures were determined by using the results of the experiments by Cassagrande Method, Tavenas Method, Butterfield Method, Van Zelts Method and Burmister Method, The real preconsolidation pressures and the determined preconsolidation pressures were compared in each other with the determination methods and the linear regration analysis was taken also.