Doktor, hemşire ve hasta sorunlarının çokdeğişkenli kümeleme yöntemleri ile araştırılması

Abstract

55 ÖZET DOKTOR, HEMS î RE VE HASTA SORUNLARININ ÇOKDESISKENL1 KÜMELEME YÖNTEMLERİ ÎLE ARAŞTIRILMASI Bu çalınmanın amacı, hastane hizmetlerinde mevcut sorunları, doktor, hemşire ve hasta boyutunda ele alarak ilgili değişkenleri, çokdeğişkenli analiz yöntemlerinden asamasıralı kümeleme yöntemleriyle araştırmaktır. Araştırmaya alman 300 doktora ait H6 değişken, 283 hemşireye ait 4-4- değişken ve hastalara ait 35 değişkeni kümeleme eğilimleri ve birbiri ile olan ilişkilerini ortaya koymak amacıyla, asamasıralı kümeleme yöntemlerinden Tek, Tam, Average (Ortalama), Medyan (Ortanca) ve Centroid (Merkezi) olmak üzere beş ayrı bağlantı yöntemi kullanıldı. Çalışmamızda, doktorlar grubu ile ilgili bulgularda doktorun günlük toplam uyku süresinin hasta doktor iletişimini etkilediği bulundu. Doktorun poliklinikte hastaya ayırdığı sürenin, doktorun mesleğinden memnun olması ve sosyal faaliyetlerin varlığı ile doktorun toplumda kazandığı saygınlık gibi değişkenlerinden etkilendiği saptandı. Ayrıca, doktorun haftalık tuttuğu nöbet, fazla baktığı hasta sayısı ve yabancı dil sorunu, doktoru mesleğini değiştirme davranışına yönelttiği gözlendi. Hemşirelerle ilgili bulgularda, hemşirenin bir üst eğitim kurumuna devam etme isteğinin sağlık kolejinden mezuniyet puanlarından '/. 20. h oranında etkilediği tesbit edildi (P<0. 001 ). Hemşirenin köy veya kent çıkışlı olması ile hemşirenin sosyal faaliyetlere katılma, kendini geliştirme56 ve işi ile ilgili kararlara katılmasını etkilediği saptandı. Hemşirenin doktor ve hastalarla olan uyumu, hemşirenin mesleğinden memnun olma durumunu etkilemektedir. Hemşirenin görevi nedeniyle toplumda kazandığı saygınlık değişkeni ile hemşirenin yası arasında önemli korelasyon bulunmuştur <P<0.05). Ayrıca, birim içi hiyerarşik düzenin işleyişi değişkeni ile personele iş yaptırma değişkeni arasında V.46.7 oranında önemli korelasyon saptanmıştır (P<0.001). Hastalarla ilgili bulgularda, eğitim görmüş hastalar hizmetlerden kolayca yararlanma becerisini gösterirken, eğitimsiz hastaların hizmetlerden yeterince yararlanamadıkları söylenebilir. Hastanın radyolojik tetkikler için beklediği süre değişkeni ile hastanın eğitim durumu değişkeni arasında */.16.4 oranında önemli korelasyon vardır (P<0.001). Hastanın hizmet personeli olan hemşire ve laborantlara soru sorması, hastanın kendisine söylenenleri anlama derecesi, köylü veya kentli olmasına göre farklılaştığı söylenebilir. Hastanın ikamet yeri değişkeniyle, doktor hastayla konuşurken kullandığı terimleri hastanın anlamakta güçlük çekmesi değişkenleri arasında % 12.1 oranında önemli korelasyon bulunmuştur (P<0.05). Sonuç olarak, kümeleme yöntemlerinin değişken kümelemesinde başarılı ve anlamlı sonuçlar verdiği söylenebil r.

57 SUMMARY TO RESEARCH THE PROBLEMS OF DOCTORS, NURSES AND PATIENTS BY USING MULTIVARIATE CLUSTER ANALYSIS The prospect of this study was to determine the nature of the problems encountered in hospital services, with respect to doctors, nurses and patients. The relevant variables were analyzed by hyerarchic clustering methods. H6 variables were allocated for the doctors (N=300), h*+ for the nurses <N=E83) and 35 for the patients (N=600). These variables were subjected to hyerarchic clustering methods in order to clarify their tendency of clustering and the relations between eachother. Five linkage methods of hierarchic cluster analysis were used that were single, complete, average, median, centriod methods. The communication between the patient and the doctor was related to the ammount of sleep the doctor had. The amount of time which the doctor allocated for a patient was related to factors such as the satisfaction he got from his profession, his social activities and the social prestige that he gained from his profession. Factors such as working overtime, the number of patients he accepted and difficulties arising from the lack of foreign language were found to be affective on forwarding the doctor to change his profession. The nurses' desire to continue on to a higher education was affected to an extent of '/. BO.h (P<0.01) by her graduation degree from the nursery school. The nurses that came from a urban background were more enthusiastic in58 social activities, renewing themselves and and taking responsibilities on decesions related to their work. The way the nurse got along with the doctors and the patients affected the degree of satisfaction she got from her profession. The social prestige which the nurse gained from her profession correlated highly with her age (P<0.05). Also, the variable for the avality or the hyerarchic order within the unit correlated to an extent of % 46.7 with the variable for motivating of the administrative staff to work (P<0.001). The more educated patients benefited more from the hospital services than the lesser educated patients. There was a significant correlation to an extent of '/. 16.4 between the variable for the time it took to get an radiological screen and the variable for his degree of aducation (P<0.001) The patients with an urban background and the patients with a rural bacground differed in the way they asked questions to the staff and understanding their replies. The variable for the patients residence correlated highly ( */. 12.1) with the variable for understanding the terminology which the doktor used (P<0.05). As a result, clustering methods can be considered as an effective method for clustering variables and obtaining significant results.