Atorvastatinin sıçan iskelet kasında oluşturduğu yapısal değişikliklerin ışık ve elektron mikroskobuyla değerlendirilmesi

Abstract

Çalısmamızda, bir statin türevi olan atorvastatinin sıçan iskelet kasında olusturdugu yapısaldegisikliklerin ısık ve transmisyon elektron mikroskobu (TEM) düzeyinde incelenmesi vedegerlendirilmesi amaçlandı.40 adet eriskin erkek wistar albino rat; biri kontrol ve dokuzudeney grupları olmak üzere 10 esit gruba bölündü. Deneyin baslamasından sonra 5. 10. ve 15.günlerde sakrifiye edilen ratların quadriceps femoris kasları ısık ve elektron mikroskobundaincelendi. Kontrol grubundan elde edilen kasların histopatolojik incelemelerinde herhangi biryapısal degisiklige rastlanmazken, diger 9 deney grubundan elde edilen kas örneklerindedegisen derecelerde histopatolojik bulgular elde edildi. Genel olarak kaslarda dejenerasyon,kontraksiyon, nekroz, bagdoku artısı, mononükleer hücre infiltrasyonu, kas lifleri arasındavakuoler yapılar ve sentral nükleus belirgin artıs göstermekteydi. Burada da histopatolojikbulgularımız, doz ve zaman arttıkça buna paralel olarak artıs gösterdi. Utrastrüktürel düzeyde;Miyoflaman ve miyofibril kaybı, mitokondrionlarda kristalizis, sayıca ve hacimce artıs,nükleus etrafında yada miyoflaman kaybının oldugu bölgelerde kümelenmis durumdaydılar.Özellikle Z bandındaki deformasyon ve silinme bariz bulgulardandı. Bu bulguların derecesi,atorvastatinin verilme dozu ve verilme zamanı arttıkça buna paralel olarak artıs gösterdi.Sonuç olarak atorvastatin etkisinin iskelet kası üzerinde düsük dozdan baslayarak yüksek dozadogru, histopatolojik etkinin dogru orantılı olarak arttıgı, özellikle ultrastrüktürel düzeydemiyofilaman kaybının Z bandına dogru oldugu kas dejenerasyonunun en belirginözelliklerinden biri olarak tespit edilmistir. Mitokondrial degisikliklerin özellikle anormalsekiller kazanarak kristalizise ugraması ve vakuoler görünüm kazanması bununla birliktelameller cisimciklere rastlanması, mitokondrial hasarın atorvastatin etkisine baglı olarakarttıgı belirlenmistir. Bunun yanında bozulan oksidatif enerji metabolizmasını kompanseetmek amaçlı mitokondrionların boylarının uzadıgı, füzyona ugradıkları ve sayıca çogaldıklarıtespit edilmistir. Atorvastatinin iskelet kaslarında göstermis oldugu toksik etki ile birlikte,klinikte doz ve zaman baz alınarak, hasta tedavilerine ısık tutacagı kanaatine varıldı.

In this study we evaluated toxic effects of atorvastatin on the development of muscle necrosisin rats at the transmission electron microscopy (TEM) and light microscopic level.Male, adult40 Wistar- albino rat used in this study.Rats divided into 10 equal groups as one control, 9treatment groups.All rats were sacrified after 5th 10th and 15th days of the study.And theirquadriceps femoris muscle tissues were examined in light and electron microscopy. In controlgroup there was no histopatologic changes determined on their muscle tissue samples. But onthe other hand, in the treatment groups, some histopathologic changes were determined indifferent degrees. Generally our findings were degenaration, contraction, necrosis, fibrosis inthe perimisial area, central nucleus on the muscle tissues. These findings were increased dueto the high treatment dose and the long treatment time. Electron microscopic changes orfindings were parallel or similar to the light microscopic findings. Histopathologic changeswere increased due to the high treatment dose and the long treatment time. Electronmicroscopic findings; destruction of myoflamans and myofibrils, cristalizis of mitochondria,their volumes and numbers were increased, mitochondria combine to gether at perinucleararea or at the myofibrils destructive areas in the sarcoplasma. One of the major finding wasthe destruction of the Z bands. In conclusion; the toxic effect of atorvastatin was increaseddue to the high treatment dose and the long treatment time. Myofibrils destruction or necrosiswere seen especially at the Z band areas. Mitochondrial cristalizis, anormal shaped, size andanormal increased mitochondria were the reason of the atorvastatin treatment. Mitochondriagoes on fusion to compensate for the oxidative energy metabolism which is out of order.Because of all these reasons, medical doctors will take care about the treatment dose and thelong treatment time of the atorvastatin.