İmalat sanayinde KOBİ`lerin yeri ve bölgesel bir değerlendirme

Abstract

vıı ÖZET Bu çalışmanın amacı, imalat sanayinde faaliyette bulunan KOBİ'lerin ve büyükbo} işletmelerin çeşitli yapısal göstergeler aracılığıyla karşılaştırılarak, KOBİ'lerin mevcut durumlarının değerlendirmesini yapmaktır. Yapılan değerlendirmede sektörel ve bölgesel karşılaştırmalara yer verilmiş ve Batı Akdeniz Bölgesi imalat sanayi işletmeleri çeşitli göstergeler açısından incelenmiştir. Çalışmada 10-199 arası çalışanı bulunan işletmeler KOBİ, 200 ve daha fazla çalışanı bulunan işletmeler ise büyük boy işletme^ kapsamına alınmıştır. İkincil kaynaklardan elde edilen çalışan sayısı, katma değer, çevirici güç kapasitesi gibi veriler anlamlı veri setlerine dönüştürülerek sektörel ve bölgesel düzeyde karşılaştırmalar yapılmıştır. Ayrıca, sektörlerin toplam ve faktör verimliliklerinin ölçekler arasında anlamlı bir şekilde farklılaşıp farklılaşmadığı varyans analizi aracılığıyla araştırılmıştır. Çalışmanın amacına uygun olması nedeniyle grafiklerde kutu gösterim tercih edilmiştir. Gerek varyans analizinde gerekse grafik çiziminde SPSS istatistik paket programından yararlanılmıştır. Kullanılan göstergeler itibariyle KOBİ'ler içerisinde belirgin bir şekilde ön plana çıkan sektöre rastlanmamış, büyük boy işletmeler içerisinde ise toplam verimlilik açısından taş ve toprağa dayalı sanayi, emek verimliliği açısından kimya-petrol, kömür, kauçuk ve plastik ürünleri sanayi dikkati çeken sektörler olmuştur. Varyans analizi sonucunda toplam ve faktör verimlilikleri itibariyle ölçekler arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Bölgesel açıdan sanayileşmenin yoğun olduğu İstanbul-Kocaeli, İzmir, Doğu ve Güneydoğu Marmara Bölgeleri ön plana çıkarken, Batı Akdeniz Bölgesi imalat sanayi işletmelerinin istihdam ve katma değer paylarının çok düşük oranlarda seyrettiği gözlenmiştir.

via ABSTRACT The purpose of this study is to assess the present position of manufacturing SME's by comparing them with large scale firms through various structural indicators. The assessment comprises sectoral and regional comparisons of West Mediterranean Region manufacturing industry firms. In the study, the firms with 10-199 employees are classified as SME and the firms with 200 or more employees are classified as large-scale firms. The data (the number of employees, value added, total capacity of power equipment and etc.) obtained from secondary sources was transformed into meaningful data sets in order to make comparisons at the sectoral and regional level. Furthermore, variance analysis was conducted to see whether factoral and total productivities of sectors significantly differed among scales. Due to its appropriateness with the purpose of the study, box-plot graphical representation was preferred. Both in the variance analysis and in graphical representations SPSS statistical program was used. In terms of indicators used no sector among SMEs demonstrated a remarkable performance, whereas, in terms of total productivity, manufacture of non-metallic mineral products, products of petroleum and coal and in terms of labor productivity, manufacture of chemicals and of chemical petroleum, coal, rubber and plastic products were observed as remarkable sectors among large scale firms. As a result of variance analysis in terms of total and factoral productivity significant differences among scales were found. The employment and value added contribution of West Mediterranean Region manufacturing firms were found to be quite low compared to the industry-intensive region, İstanbul-Kocaeli, İzmir, Eastern and Southeastern Marmara.