Avrupa Birliği ile ülkemiz katma değer vergisi muhasebesinin uyumlaştırılmasına ilişkin öneriler

Abstract

ÖZET Bu çalışma üç bölümü kapsamaktadır. Birinci Bölümde, öncelikle katma değer ve katma değer vergisi kavramlarına açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Ayrıca, katma değer vergisinin tarihçesinden kısaca bahsedildikten sonra Avrupa Birliği'nde gelişimi üzerinde durulmuştur. Bu çerçevede, yayınlanan Direktifler tanıtılarak, Avrupa Birliği'nde katma değer vergisine geçiş ve uyumlaştırma çalışmalarına değinilmiştir. Ardından, Altıncı Direktif (77/388/EEC) ve bu Direktifte değişiklik yapan diğer Konsey Direktifleriyle ortaya konan Topluluğun Ortak Katma Değer Vergisi Sistemi konu başlıkları itibariyle ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanan KDV sistemleri ise son kasımda özetlenmiştir. Birinci Bölümde, Avrupa Birliği Ortak KDV Sisteminin kapsamlı olarak açıklanmasının amacı hem bu sistemi tanıtmak hem de ülkemiz KDV sistemi ile karşılaştırma yapmak için zemin hazırlamaktır. Bu bakımdan İkinci Bölümde, öncelikle Katma Değer Vergisi Kanunu çerçevesinde, ülkemizdeki mevcut durum anlatılmış ve ardından herbir konu başlığı altında, Avrupa Birliği Ortak KDV Sistemi ile karşılaştırılmıştr. Bu karşılaştırmada her iki mevzuat arasındaki farklılık ve benzerliklerin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Dolayısıyla, Birinci ve İkinci Bölümleri bir bütün halinde değerlendirmek gerekmektedir. Üçüncü Bölümde ise, ülkemiz ile bazı Avrupa Birliği ülkelerinde KDV muhasebesine değinilmiştir. Burada amaç, ülkemiz ile seçilmiş Avrupa Birliği ülkelerini karşılaştırarak, KDV muhasebesi bakımından farklılık ve eksiklerimizi tespit etmektir. Bu bakımdan, öncelikle ülkemizin ve ardından sırasıyla Almanya, Fransa, İspanya ve İngiltere'nin muhasebe sistemleri içinde ve hesap planlarında yer alan KDV hesaplan ve işleyişleri incelenerek örneklerle açıklanmıştır. Söz konusu ülkelerde KDV muhasebesine ilişkin anlatımlar sırasında yeri geldikçe ülkemiz ile karşılaştırmalara yer verilmiştir. Ülkemiz KDV muhasebesine eleştirel bir yaklaşımla yapılan bu karşılaştırmalar sonucunda, Avrupa Birliği ülkelerinde kullanılan ancak ülkemiz muhasebe sisteminde bulunmayan KDV hesaplan tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca, ihtiyaçlara yeterli düzeyde cevap verebilecek nitelikteki bu hesaplara ilişkin örneklere yer verilerek, ülkemiz KDV muhasebesine bir öneri olarak sunulmuştur.

XI SUMMARY The Thesis, `Suggestions Concerning the Harmonization of Value Added Tax Accounting of Turkey to that of European Union` comprises three chapter. In the first chapter, the concepts of value added and value added tax (VAT) are clarified. Besides, having briefly explained the short history of value added tax, its development throughout the European Union is discussed. In this framework, the adoption of value added tax and harmonization efforts in the Union is mentioned by introducing the published Council Directives. Afterwards, the common system of value added tax formed by the Sixth Council Directive (77/388/EEC) and the other Council Directives amending Directive 77/388/EEC is explained by titles in detail. In the last section, VAT systems applied in the Member States is summarized. The aim of explaining the common system of VAT in European Union in the first chapter in a comprehensive way is both to introduce the System and to lay the groundwork for the comparison with that of our country. In this respect, in the second chapter, firstly the current state of our country has been mentioned in the framework of Value Added Tax Law and then a comparison with the common system of VAT has been made under each related title. In this comparison, it is aimed introduce the similarities and differences between the legislations. Therefore, it is necessary to consider the first two chapters as a whole. In the third chapter, the accounting side of VAT in our country and some Member States are explained. The aim of this chapter is to determine the deficiencies and differences in respect of VAT accounting by comparing our country with the selected Member States. In this context, VAT accounts and their functioning located within the accounting systems and the chart of accounts of our country and that of Germany, France, Spain and England in sequence are examined and clarified by giving examples. During the explanations regarding to VAT accounting of mentioned countries, it is allowed for the comparisons with our country. As a result of the comparisons made through a critical approach to VAT accounting of our country, VAT accounts used in the Member States but not available in our country are tried to be determined. Besides, some examples are given about these accounts which can sufficiently meet the requirements and they are proposed to be used in VAT accounting of our country.