İlişkisel veritabı yönetim sistemleri ve Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü öğrenci işleri otomasyonu uygulaması

Abstract

vııı ÖZET Günümüzde birçok organizasyon için iş süreçlerinde etkinliğin arttırılması önemli bir konudur. Bunu gerçekleştirmek için bilişim sistemlerinin olanaklarından yararlanılmakta ve birçok organizasyon kendilerine uygun yöntemlerle bünyelerinde bilişim sistemleri oluşturmaktadırlar. Bu çalışmada veritabanı yönetim sistemleri ve örnek bir sistemin Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü öğrenci işleri süreçlerine uygulanması ele alınmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde bilişim sistemleri incelenmiştir. Sistem kavramı, bilişim sistemleri ve bileşenleri ele alınmış, bilişim sistemi kavramlarına, amaçlarına ve bilişim sistemlerinin önemine değinilmiştir. Daha sonra günümüzde işletmelerde kullanılan bilişim sistemleri hakkında bilgi verilmiş olup, sistem geliştirme yöntemleri ve aşamaları incelenmiştir. İkinci bölümde veritabanlarının tasarımı, kurulumu ve yönetimi konulan ele alınmıştır. Veritabanı kavramları açıklanmış olup, operasyonel, dağıtık ve harici veritabanı türleri hakkında ve ayrıca hiyerarşik, ağ, ilişkisel, varlık-ilişki ve nesne-temelli veritabanı modelleri ile ilgili bilgi verilmiştir. Bundan sonra ilişkisel veritabanları ve veritabanı yönetim sistemleri incelenmiştir. Ayrıca ilişkisel veritabanlarının kabul görmüş sorgulama dili olan yapısal sorgulama dilinin (SQL) temel kavramları ve ilişkisel veritabanlannda kullanımı ile ilgili bilgiler verilmiştir. Uygulama bölümü olan üçüncü bölümde Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü öğrenci işleri süreçleri için bir veritabanı yönetim sistemi tasarımı yapılmış ve bu doğrultuda uygulama yazılımı geliştirilerek sistemin otomasyona geçirilmesi amaçlanmıştır. Üçüncü bölümde sistem veritabamnın ve otomasyon programının yapısının yanısıra, sistemin kayıt, belge, ders, vb., ana başlıkları altında toplanan işlemleri nasıl gerçekleştirdiği hakkında bilgiler de verilmeye çalışılmış olup, bunlara ek olarak otomasyon programında kullanılan form yapıları, veritabanı ilişkileri ve işlemleri, bu sırada çalışan sorgu tipleri ve örnek yazılım kodları hakkında da açıklayıcı bilgiler verilmiştir.

IX ABSTRACT Increasing the effectiveness of business processes is an important matter for many organizations today. To achieve this, organizations use information systems' opportunities and develop information systems inside or outsource their information system requirements. Database management systems and the implementation of a sample system to Akdeniz University, Institute of Social Sciences' student affairs system were presented in this study. Information systems were explained in the first section of the study. System concept and components, goal, and importance of information systems were mentioned. Also information systems used in business today, and systems development methods and stages were examined. In the second section of the study, database design, implementation, and management subjects were studied. Database concepts, database types, such as operational, distributed, and external, and database models, such as hierarchical, network, relational, entity- relationship, and object-oriented were examined. In this section relational databases, relational database management systems and structured query language (SQL) were mainly explained. In the last section, design and implementation of the sample database management system for the Institute of Social Sciences and the application program were explained. System database and application program's structure were examined. And also, how system operate processes, such as registration, reporting, course enrolling, etc. In addition, forms, database relations and transactions, queries, and sample software syntaxes were given in this section.