Ceza Muhakemesi Hukukunda iz bilimi

Abstract

Ceza uyuşmazlıklarında, biri fiilin kişi tarafından yapılıp-yapılmadığının ortaya çıkarılmaya çalışıldığı maddi gerçeğin bulunması diğeri, fiilin suç olup-olmadığınının suç teşkil etmesi halinde hangi suçu teşkil ettiğinin ortaya konulduğu hukuki gerçeğin bulunması olmak üzere iki bölüm vardır. Maddi gerçeğin ortaya çıkarılabilmesi için, hukuk düzenince kabul edilen vasıtalarla, yargılama makamının tam bir kanaate ulaşması gerekir ki bu ameliyeye ispat, bu vasıtalara ise delil denir. Bir vasıtanın delil olabilmesi için bu vasıta,olayı temsil etmeli, akıl ve maddi gerçek ile hukuka uygun olmalıdır. Yine hükümde kullanılabilmesi için tarafların bilmesi de bir zorunluluktur. Delil bu iken muhtevası, ihtiva ettiği yada içerdiği şeyler (mektubun delil, içinde yazanların ise muhtevası olması gibi) delil kaynağı ise, delilin öğrenildiği şeylerdir (ifadenin delil, ifade verenin ise delil kaynağı olması gibi). Delillerin suçla ilgisini anlayabilmek ve onlardan yararlanabilmek için bunların ortaya konması, mahkemeye sunulması gerekir. Delil ortaya konmasını mahkeme, mahkeme başkanı ve davada taraflar isteyebilir. Ortaya konan bu delillerin muhtevalarının öğrenilmesi, gereken kişilerin dinlenmeleri gerekir. Deliller, hükme tesir edecek her hususla ve olaydaki ispatlanması gerekli her olguyla alakalı olabilir. Geç bildirilmesi nedeniyle delil reddedilemez. Ancak delil, kanuna aykırı olarak elde edilmesi, ispat edeceği olayın karara etkisinin olmaması ve sadece davayı uzatmak maksadıyla sunulması haillerinde reddedilebilir. İspat vasıtaları çok çeşitli tasniflere tabi tutulabilirlerse de nitelikleri yönününden en genel anlamda açıklamalar ve izler olarak ikiye ayrılırlar. Bunları da kendi içlerinde alt kollara ayırmak elbetteki mümkündür. Bu delillerin zaman zaman birbirlerine üstünlükleri yada zayıf yönleri vardır. Ama unutulmaması gereken bu delillerin birbirlerini tamamlayarak, ispatı istenen olguları çok daha kolay ve açık olarak çözebilmeleridir. Her iki delil çeşidimize ulaşmak için de caza muhakemesi hukukunun ortaya koyduğu bir takım kurallar vardır, bir hukuk devletinden beklenen maddi gerçeği ortaya çıkarırken bu kurallara uymasıdır. Aksi halde kurallara aykırı olarak elde edeceği sonuçlar hiçbir anlam ifade etmeyecektir. İfade ve sorgu kurallarına uymadan yada sanık yada mağdur haklarına riayet etmeden elde edeceği açıklamalar delil özelliğine sahip olmayacak, çok değerli olabilecek veriler kullanılamayacaktır. Nitekim bu konudaki kurallar ulusal yada uluslar arası hukuk normlarında açıkça yer almaktadır. Kurallara uygun olarak elde edilen açıklamaları hakim, sanık, tanık ya da diğer kişilere ait oluşlarına göre ayrı ayrı değerlendirecektir. Maddi gerçeğin bulunması ceza muhakemesi açısından olmazsa olmaz bir şart olup normlar bazılarının beyanda bulunması için bir takım zorlamalar koyarken sanık için `susma hakkf'nı ilk planda tutmaktadır, aksi halde hukukun nice hukuksuzlukların doğmasına sebep olması da mümkündür. Teknoloji ve bilimdeki gelişmelerle beraber tek olma vasfını yitiren açıklama delilleri elbetteki delil olma değerinden hiç bir şey yitirmezler. Diğer delil çeşidimiz olan izler ise, delil olma niteliklerini taşıyan, olayın sessiz tanıkları, olaydan geriye kalan eşya ve şeylerdir. Bunlar genel olarak belgeler, görüntü ve ses kaydeden araçlardaki bilgiler, elektronik ortamda kayıtlı veriler ve belirtiler olarak incelenebilir. Elbetteki izlerden yararlanabilmek için de ceza muhakemesi bir takım normlar koymuştur. Hukuk devletinde bu normlara uymak da delil adayının delil olabilmesinde son derece önemlidir. Bu delilleri elde ederken yada değerlendirirken ceza muhakemesi sujelerine düşen yetki ve görevler bulunmaktadır. Usulünce bulunup, tespiti yapılarak muhafaza altına alınmış ve vasfını kaybetmeden yargılama makamlarına sunulabilmiş olan maddi deliller ilk bakışta sessizX durabilirler. Ancak bunlar ilmi ve teknolojik değerlendirmeler sonucunda doğru söylemekten asla çekinmeyen, hiç kimseden korkmayan tanıklar olurlar. Olay yeri incelemesi, keşif, ölünün adli muayenesi yada otopsi gibi yollarla ortaya çıkarılıp, muhafaza altına alman bu cansız delil kaynakları, ceza muhakemesindeki tutuklama, yakalama ve gözaltına alma, arama, el koyma ve vücudun muayenesi gibi koruma tedbirleriyle çok sıkı ilişki içerisindedir. Bazen bu tedbirler izleri ortaya çıkarırken bazen de izler bu tedbirleri faaliyete geçirir. Delil niteliklerine sahip olup elde edilen bu sessiz tanıklar çok büyük ihtimalle, teknik ve bilimsel değerlendirmeler gerektirecektir. İşte bu nedenle bilimsel bir teori yada prensipten hareket eden, tarafsız, sorumluluk sahibi hakim danışmanı da diyebileceğimiz bilirkişilerin usulünce yapacakları ilmi ve teknik değerlendirmeler sonucunda ulaşacakları veriler, bilimsel deliller olarak yargılama makamının elini güçlendirecek ve maddi gerçeğin aydınlatılmasını sağlayacaktır. Bunları yaparken ise hiç kimsenin onuru zedelenmeyecek ve delilden sanığa gidilecektir. Hakim, bu bilimsel verileri, açıklamaları ve mantık kurallarını bir süzgeçten geçirip delilleri serbestçe takdir ederek duruşmadan da edineceği bilgilerle kendi kanaatini oluşturacak ve kararını verecektir. Ancak, bunları yaparken kurallara aykırı olarak elde edilen delilleri, sanığın lehine olan dışında asla değerlendirmeyecektir. İz delillerin ilmi ve teknik açıdan değerlendirilip anlamlandınlmasını yapan, bu sessiz tanıkların dile gelmesini sağlayan, bilimlerin adalet alanında kullanılması, adaletin emrine verilmesi sağlayan adli bilimler ile bilimsel verilerle teknolojinin sunduğu teknik imkanları kullanarak adaletin hizmetinde çalışan iz incelemeleridir. Birbirleriyle iç içe olan adli bilimler ve iz bilimi, birbirlerini bütünleyerek izlerin değerlendirilmesini yapacak olan yargılama makamlarına vasıta olmakta, onların mikroskobu, teleskobu ve laboratuvarı olmaktadır. Bu bilim ve incelemelerin amacına ulaşması için, hukuk ilmi ile beslenmiş, tarafsız ve bilgili incelemeciler kadar bu incelemeler konusunda bilgilendirilmiş, bunların temellerini, ispat güçlerini ve ceza muhakemesine bulunabilecekleri katkıları bilip idrak eden yargılama makamlarına da ihtiyaç vardır. Ülkemizde bu bilimsel verileri adli tıp kurumu, kriminal polis ve jandarma laboratuvarları, adli tıp enstitüleri ve tıp fakültelerinin adli tıp bölümleri üretmektedir. Adli delillerin değerlendirme vasıtaları olan adli bilimler ve iz incelemeleri (psikolji ve kriminoloji bunların dışındadır), deyince bu çalışmaları, yapılan incelemelerin yoğunluğuna göre; a) Fiziksel olanlar (fizik ilminin verilerinin ağırlıklı olarak kullanıldığı), balistik, alet izi, araç (oto) üzerindeki incelemeler, parmak ve el izi, ayak ve ayakkabı izi, cam, data, belge, diş izi, meteoroloji, palinoloji, entomoloji, jeoloji ve ses-görüntü kayıtlarının incelenmesi, b) Kimyasal olanlar (kimya ilminin ağırlıklı olarak kullanıldığı), uyuşturucu, atış artığı, boya-lif-ip, koku, patlayıcı ve toksikolojik incelemeler, c) Biyolojik olanlar (Biyoloji ilminin ağırlıklı olarak kullanıldığı), DNA analizi, kan, kıl, mikrobiyoloji, verniks-amniyon-anne sütü, mekonyum-gaita- idrar, sperm-meni ve tükürük-kusmuk-sümük incelemeleri olarak başlıca üç kolda ele alabiliriz.

There are two parts in penalty disagreement, one of them is to discover to find the physical truth in which whether the act is done by the person or not, and the other one is to find the legal reality that whether the act is to form a crime or not and if it is form a crime, to discover to find what kinds of a crime it is. In order to discover a physical truth, the judging authority must get a complete conviction by means of approving of the law system. This process is called a proving and this means is called an evidence. In order to see means becomes an evidence, this means represents the event and intelligence and physical truth are agreed with the law. Moreover, to see in the judicial decision, each side must know. Since the evidence is this, its content is what it is including (For example, a letter is an evidence and its lines is its content) and the source of the evidence is the thing that the evidence are learned (For example, the testimony is the evidence and the person who give the testimony is the source of the evidence) To see the relation of evidence with the crime and to profit from them, the evidences should be discovered and submitted to the court. The court, the president judge and the law suit sides may want to disclose the evidences. It is necessary to learn the content of these evidences and to hear the proper persons. Evidences may be connected with the every subjects that influence the judicial decision and the every events which need to prove by the facts. The evidence can not be refused because of passing due date of the notification. However, the evidence can be refused if the evidence can not be influence in final decision and it is submitted only to postpone the law suit. A proving means can be classified in different bases but in general can be divided by two parts, namely declaration evidence and the print (physical) evidence. These two classifications can be also divided in to subbranches. In these two evidences occasionally; one of the evidence may be superior or weaker from the other evidence. Yet, it should not be forgetten that those two evidences are completed each other, and proved and solved the requested facts easily and clearly. In order to reach these two evidences, the law of the criminal court, establish certain rulers and one can expect from the state of law that to obey these rules to discover to find the physical truth. Otherwise, the results obtained with illegal way are not meaningful. Declarations does not become characteristic of the evidence if the rules testimony and inquiry are not obeyed and the right of the law suspect and injured party are not respected. These data will not be used even if they are very valuable. As a matter of fact, the rules in this subject are establish in national and international law norms. Declaration evidences, which are obtained by obeying these rules, are evaluated differently whether they belong to judge, suspect, witness or the other persons. Finding the physical truth, which is the fundamental condition, is very important for a criminal judgement, and there are rules that forcing some persons to take part of declaration and also for suspect to use `silenceright`. Otherwise, the law can cause many unlawfullness. Declaration evidences are not a single evidence after tecnologic and scientific developments. However, declaration evidences are still the evidences in which they don't loose their evalue of evidences. The other kind of evidence is the print (physical) evidence in which the silent witness of the evidence and goods and marks to stay behind the event. In general, these are documents, knowledges in image and sound recorder, registered data in electronic medium. Certainly, the criminal judgement has established some rules to use the physical evidences. In the law of state, to obey these rules and the evidence condidate becomes an evidence are very important. In orderXII to obtain evidences and to evaluate them, there are some duties on the criminal judgement. In the first view, physical evidence which are obtained in legal way, protected in good place and submitted to the judging authority without loosing their characteristic stays in silence. However, after scientific and technological evaluation these become very important witness in which never afraid to tell the truth and never fear from anybody. There is good and tight relations between the source of the lifeless evidences, such as examination of the event area, investigation, judicial examination of a dead or autopsy, etc. and arrest, catching, eyecatching, search, take over and body examination, etc. in criminal judgement. Sometimes these plans discover the physical evidence or sometimes physical evidences cause working these plans. In most probably, the technologic and scientific evaluations are necessary for these silent witnesses. Experts, who are the consultant judges, neutral and responsible persons, obtain the data by using the scientific theory or principle and these data are very important for the judging authority to help their decisions and also clarify the physical truth. While doing these, honor of nobody is damaged and it goes from the evidence to the suspect. Judge evaluates and filters those scientific data, evidences of declarations and logical rules freely. He also obtains the knowledge from the hearing and finally uses his opinion and make the decision. However, while doing these he must not evaluate the evidences which obtained illegal way, except the evidences favor to the suspect. Physical evidence which is evaluated by scientific and technologic techniques causes to make this silent witness the speaking one. Criminal examinations serve to use sciences and technical data for justices. Judicial sciences and criminal examinations are interconnected and completed each other, and they help judging authority and become their microscope, telescope and a laboratory. In order to reach the goals of the sciences and examinations, one needs not only well-known experts also the very good judging authority. In our country, these scientific data are produced in judicial medicine institute, criminal police and gendarme laboratories, the judicial medical department in faculty of medicine. Judicial sciences and the criminal examinations in which evaluate the evidences (exception of the psychology and criminology) are investigated following three methods based on the examination density: a) Physical (physical science data are used mostly) such as, firearms (ballistic), tool marks, the examinations on an auto, finger and hand traces, foot and footwear prints, and investigation of sound-image records, b) Chemical (chemical science data are used mostly) such as, drug, point-fiber, smell, explosive and toxicology, c) Biology (biological science data are used mostly) such as, analysis of DNA, blood, hair, microbiology, varnish- amnion-mother milk, meconyum-feces-urine, semen, saliva-vomited-mucus, entomology and palinology.