ISO 9001 kalite yönetim sistemi 2000 revizyonu farklılıklarının işgörenlerin kurum kültürü algılarına etkilerinin incelenmesi: Örnek bir işletmede araştırma

Abstract

Kurum kültürünün, işletme amaçları, stratejileri ve politikaları oluşturulmasında da, bustratejilerin yürütülmesinde de önemli bir etkiye sahip olduğu görüşü, günümüze kadar, bukavramın iletişim ve yönetimle ilgili pek çok konuyla etkileşiminin incelenmesine sebepolmuştur. Ne var ki, yeni yüzüyle bir ?Yönetim Sistemi? olarak karşımıza çıkan ISO 9000serisi standartlarının kurum kültürüyle etkileşimini inceleyen çok az çalışma yapılmıştır.Bu çalışmanın amacı, kalite odaklı kabuğundan sıyrılıp müşteri tatmini sağlamayaodaklı bir ?Yönetim Sistemi? kimliğine bürünmek amacıyla yeniden yapılandırılan ISO 9001Kalite Yönetim Sistemi(KYS) Standardının, kurum kültürü üzerindeki etkisini, böyle birdeğişimi tecrübe etmiş bir kurumun çalışanlarının algılaması düzeyinde tespit etmek vesonuçların personelin demografik özellikleriyle ilişkisini incelemektir.Bu amaçla, çalışmanın ilk bölümünde kurum kültürü, ikinci bölümünde ?KaliteYönetimi? kavramı ve ISO Standardlarıyla ilgili bilgilere yer verilmiş, üçüncü bölümde ise busistemlerin kurum kültürüyle olan ilgisi açıklanmaya çalışılmıştır.Çalışmanın son bölümünde, Antalya'daki büyük ölçekli bir kurumun çalışanlarınınkurum kültürüyle ilgili algıları, eski Standardın uygulandığı iki yıl önceki dönem ileyenilenmiş Standardın uygulandığı cari dönemi baz alarak, ?Yarışan Değerler Modeli?nedayanan bir anket ile ölçülmüştür. Model, çalışanların aynı sorulara yönelik, önceki vebugünkü kanaatlerini yansıtabilecekleri şekilde geliştirilmiştir.Toplanan verilerin ilk olarak frekansları alınarak, kıyaslama yoluyla algılanan kültüreldeğişim tespit edilmeye çalışılmış, ardından sonuçlar cevaplayıcıların demografik bilgileri ileVaryans analizine tabi tutularak anlamlı bir farklılık olup olmadığı incelenmiştir.Sonuçlar, çalışanların, kurumun kültürel modeliyle ilgili olarak, iki dönem arasında,önemli bir değişim algıladıklarını göstermektedir. Buna göre, daha önceki dönemde?Yapılaşmış Kültür? ün egemen olduğunu algılayan personel, yeni dönemde ise ?İşbirliğineDayalı Kültür? modelinin hakim olduğuna inanmaktadır. Varyans testi sonuçları ise, budurumun yaş dışında demografik özelliklere göre anlamlı bir farklılık göstermediğini ortayaçıkarmıştır. Yapılan Post-Hoc testine göre, 38-47 yaş grubundaki çalışanlar, önceki dönemde38 yaş altı diğer gruplardan farklı olarak, ?Girişimci Kültür? modelinin egemen olduğuyönünde daha kuvvetli bir görüşe sahiptirler.

Corporate culture is an important factor in the constitution of policies, strategies and aims ofcorporates. That?s why, the concept has been analyzed in course of its relation withcummunucation and management so far. However; there are few studies dealing with therelation of ISO 9000, a new management system, with corporate culture.The aim of this study is that the effects of ISO 9000 Quality Management System, based onconsumer oriented, on corporate culture in course of corporate employees perceptions havingexperienced the changes and to analyze the result with demografic features.Therefore, the first section presents corporate culture literature, in the second sectionQuality Management and ISO 9000 Systems have been explained. In the third section therelation of this system with corporate culture has been dealt.In the last section of the study, basing on ISO 9000:1994 and ISO 9000:2000, a questionarehas been applied to the employees. The questionare developed as ?Competing ValuesFramework? which is derived from Cameron and Quinn aproach to cultural analysis . Themodel developed in a way that employees can reflect their old and new opinions.The data, collected , have been analyzed in frequencies, than they have been analyzed withAnova test to find a meaningful relation within the results and demografic features or not.The results show that the employees recognize an important change between two periods.That is, the employees who used to believe ?hierarchy culture? before, now believe ?klanculture? . Anova results show that this result doesn?t change in terms of demographic featuresexcept age. The employees, between 38-47 years old, believe that Adhocracy culture modelwas valid in previous period.