Anadolu klineleri

Abstract

En erken dönemlerden itibaren, insanın yatma ve uyuma gibi gereksinimlerini karşılamak amacıyla yarattığı klineler, zaman içerisinde estetik kaygılar nedeniyle farklı biçimler ve formlar almıştır.Ucuz olması ve kolay şekillendirilebilmesi nedeniyle ahşaptan yapılmış olan yatakların, çürüme nedeniyle günümüze kadar ulaşması oldukça zordur. Bu nedenle kline araştırmaları için tümülüs ya da oda mezarı gibi doğrudan hava almayan mezar yapıları ile kaya mezarları içerisinde yer alan taş ölü yatakları çok önemlidir. Çünkü insanlar, günlük yaşamda ahşap kullanarak yaptığı kline özelliklerini, mezar yapıları içerisinde kabartma, kazıma ya da boyama tekniklerinden yararlanarak taşa aktarmaktadır. Mezar yapılarının yanı sıra kabartmalar, mezar stelleri, terrakota levhalar, seramikler üzerine betimlenen klineli sahneler de kline türlerini anlamamız konusunda yardımcı olmaktadır.Bugüne kadar mobilya ve kline bacaklarından yararlanılarak yapılan araştırmalara göre, belli başlı 3 ana tipin olduğu tespit edilmiştir: hayvan bacaklı, dikdörtgen ve yuvarlak bacaklı klineler. Hemen hemen her kültürde, ayrıntılardaki birkaç farklılığın dışında, bu 3 tipin örneklerini görmek mümkündür.Anadolu klineleri konusunda İnandık Vazosu üzerinde yer alan kline dışında, M.Ö. 8. yüzyıldan öncesine ait herhangi bir kline örneği bulunmamaktadır. M.Ö. 8. yüzyıl ile M.Ö. 6 yüzyıl arasında kullanılmış olan kline türlerini anlamamızda ise genellikle diğer mobilya türleri yardımcı olmaktadır.Ele geçen tüm Anadolu klineleri incelendiğinde, ortaya çıkan en önemli özellik; klinelerin kültürlere göre değil, zamana göre farklılık göstermesidir.M.Ö. 6. yüzyılın başlarından Hellenistik Dönem'e kadar Lidya, Likya, Pisidia, İonya, Karia ve Aiolis bölgelerinden elde edilen bilgilerle, kültürlerin sahip olduğu ve kullandığı kline türleri saptanabilmektedir. Hayvan bacaklı tip daha çok Anadolu'nun doğusunda görülürken, dikdörtgen tip Anadolu'nun batısında yoğunluktadır. Yuvarlak tip ise en erken dönemlerden itibaren kullanılmıştır. Ancak Hellenistik Dönem ile birlikte tüm bölgelerde yoğun ve gelişmiş bir biçimde görülmektedir.

The beds people have produced from very early times to meet their rest and sleep needs have taken different shapes and forms due to aesthetic concerns with time.It is rather difficult for the beds made of wood that is cheap and easy to be shaped to reach today because of corrosion. Thus, for couch studies, grave structures like tumulus or grave room that do not take air directly and stone funerary banquets in rock graves are very important. Because people convey the characteristics of couch they make in their daily life using wood to stone making use of some techniques like bas relief, engraving or painting. The scenes with couch described on grabreliefs, terracotta friezes, ceramics help us to understand couch types as well as grave structures.According to the studies in which furniture and couch legs have been used till present, main three types were specified: Couch with animal legs, turned legs and rectangular legs. Almost in every culture, these three types of couch are possible to be seen in spite of small differences in details.Except for the couch on Inandık Vase in terms of Anatolian couches, there is no example of a couch dating back 8. Century BC. Generally, other furniture types help us to understand the couch types used between 8. Century and 6. Century BC.When all the Anatolian couches we got are studied, the most important characteristic coming out is that couches change not according to cultures but to time.With information taken from Lydia, Lycia, Pisidia, Ionia, Karia and Ailois regions from the beginning of 6. Century BC till Hellenistic Period, types of couches cultures had and used can be determined. While the type with animal legs is seen in eastern Anatolia, the type with rectangular legs is intensively found in western Anatolia. The type with turned legs was used from the very early times. But with Hellenistic period it began to be seen in all regions.