Phaselis antik kenti ve teritoryumu
dc.contributor.advisor | Adak, Mustafa | |
dc.contributor.author | Tüner Önen, Nihal | |
dc.date.accessioned | 2021-04-12T10:51:37Z | |
dc.date.available | 2021-04-12T10:51:37Z | |
dc.date.submitted | 2008 | |
dc.date.issued | 2018-08-06 | |
dc.identifier.uri | https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/515931 | |
dc.description.abstract | Antik aktarımlara göre Phaselis kenti İ.Ö. 691/690 yılı civarında Rhodos kenti Lindos'un önderliğinde Pamphylia Körfezi'nin batı sahilinde kurulmuştur. Uygun konumu ve Phoinike ? Ege ?Yunanistan deniz güzergahı üzerindeki üç doğal limanıyla gerçekten kısa bir zamanda önemli bir ticaret kenti olmayı başarmıştır. Rhodos diyalektinde yazılan yazıtlar ve yaklaşık İ.Ö. 250 ve 130 yılları arasındaki kent sikkeleri üzerinde anılan çok sayıdaki memur ismi ken-tin, İmparatorluk Dönemi'ne kadar bir Rhodos kolonisi olarak Yunan soyunu koruduğu gös-termektedir. Roma hakimiyeti altındaki yapısal gelişmeler kentin halk tabakasını oldukça de-ğiştirmiştir. Epigrafik malzemelere dayanarak kentte Romalılaşma eğilimi ve Yunanlar ile Lykia-Pamphylia soyundan yerliler arasında ethnik bir kaynaşma süreci yaşandığı gözlemle-nebilir.Phaselis yaklaşık İ.Ö. 6. yüzyılın ortalarından itibaren sikke basmıştır. Pers hakimiyeti al-tındayken (İ.Ö. 6-5. yy.) de kent gümüş sikkeler basmıştır. Phaselis İ.Ö. 469 yılında Kimon tarafından Delos-Attika Deniz Birliği'ne dahil edilmiştir. İ.Ö. 411 yılında yeniden Pers ege-menliği altına girmiştir. Lykia İ.Ö. 360 yılında, Pers kralına gösterdiği sadakatinden dolayı Satrap Mausollos'a ödül olarak verilmiştir. Phaselis'in bu dönemde otonomisini koruduğu görülmektedir, kent bu özgürlüğü Büyük İskender'e kadar korumuştur. Pers hakimiyetine rağmen kent, Atina ile sürekli gelir elde ettiği ticari ilişkilerini kesmemiştir. Mısır, Suriye ve Rhodos'tan ele geçen Phaselis sikkeleri, Klasik ve Helenistik dönemlerde bu bölgeler ve Phaselis arasında ticari ilişkilerin varlığına işaret etmektedir.Phaselis İ.Ö. 334 yılında kendi isteğiyle Büyük İskender'e kapılarını açmıştır. İskender'in ölümünden sonra kent, İ.Ö. 311 yılına kadar devam edecek olan, Antigonos Monophtalmos hakimiyeti altına girmiştir. İ.Ö. 309-221 yılları arasında kentte, bazı kesilmelere rağmen yak-laşık 1 yüzyıl boyunca Ptolemaios'ların egemenliği hüküm sürmüştür. III. Ptolemaios'un ö-lümünden sonra (İ.Ö. 221) kent yeniden özgür kalmıştır. Kentin Lykia'nın III. Antiokhos tara-fında ele geçirilmesinin ardından (İ.Ö. 197) otonom statüsünü koruyup korumadığı kesin ola-rak belli değildir. Fakat her şekilde o Perge, Sillyon ve Aspendos ile ortak bir aera'ya sahip sikkeler basmıştır. Bununla Phaselis'in İ.Ö.188 yılında yapılan Apameia Antlaşması'ndan sonra Lykia ile birlikte Rhodos hakimiyeti altına girmediği açıklık kazanmaktadır. Kent Lykia ile ne politik ne de kültürel olarak herhangi şekilde bir ilişki içinde olmamış; Pamphylia kent-leri ile birlikte hareket edip İskender tetradrakhme'leri basmıştır. Melanippion'dan ele geçen yeni bir yazıt Phaselis'in bu dönemde bağımsız ve Rhodos ile müttefik bir kent olduğunu gös-termektedir. İ.Ö. 130 yılında başlayan Lykia Birliği üyeliği yaklaşık 30 yıl sürmüştür. İ.Ö. 1. yüzyılda Akdeniz'de yaşanan korsan olayları Phaselis'in kaderini oldukça değiştirmiştir. İ.Ö. 77 yılında korsanlığı bitirmek için bölgeye gelen Romalı komutan Publius Servilius Vatia tarafından cezalandırmış ve topraklarının bir kısmını ager publicus olarak kaybetmiştir.Phaselis İ.Ö. 75 yılının Asia Gümrük Yasası'nda gümrük limanı olarak görülür. O bu dö-nemde hala Lykia Birliği'ne bağlı değildir. Fakat İ.Ö. 46 yılında kent yine Lykia Birliği üyesi olarak görülmektedir. Phaselis, Roma hakimiyeti altındaki erken 2. yüzyılı diğer Küçük Asya kentleri gibi refah içinde geçirmiştir. İ.S. 3. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Isauria ve bar-bar akınları ile deniz korsanları kenti yeniden tehdit etmeye başlamışlardır. Kentte bu dönem-de bir çöküş yaşanmıştır. İ.S. 5. yüzyılda kent oldukça küçülmüştür. Bunda eşkıyaların istila-ları yanında, Attaleia kentinin önem kazanmaya başlaması ve kent içindeki gölün giderek ba-taklık halini alması da etkili olmuş olmalıdır. Bu dönemde Phaselis Attaleia kentinin taş oca-ğına dönüşmüştür. Phaselis İ.S. 8., 9. ve 11. yüzyıllara ait piskopos listelerinde Lykia'nın pis-koposluk kenti olarak görülür. Geçdönem portulalarında sadece bir liman olarak anılır. Phaselis 1158'de Selçuklular tarafından fethedilmiş ve bu dönemden sonra, 19.yüzyılda yeni-den keşfedilişine kadar tarih sahnesinden kaybolmuştur. | |
dc.description.abstract | Nach antiker Überlieferung wurde die Stadt Phaselis 691/690 v. Chr. unter der Führung der rhodi-schen Stadt Lindos am Westküste des pamphylischen Golfes gegründet. Dank ihrer günstigen Lage und mit drei Naturhäfen an der Schiffsfahrtsroute Phoinike ? Ägäis ? Griechenland konnte die Stadt sich in einer relativ kürzeren Zeit zu einer wichtiger Handelsstadt entwickeln. Die im rhodischen Dia-lekt verfassten Inschriften sowie zahlreiche Beamtennamen auf Münzen aus der Zeit ca. 250-130 v. Chr. charakterisieren die Stadt als eine rhodische Kolonie von sein griechischen Ursprung, der sich bis in die römische Kaiserzeit aufbewahrte. Die infrastrukturelle Entwicklung unter der römischen Herr-schaft änderte allmählig auch das Bevölkerungsschild der Stadt. Auf der Grundlage des epigraphi-schen Materials beobachtet man in der Stadt eine Tendenz zur Romanisierung sowie einen ethnischen Mischungsprozess zwischen Griechen und Einheimischen vom lykisch-pamphylischen Ursprung.Phaselis prägte Münzen etwa ab. Mitte des 6. Jhs. V. Chr. Unter persischen Herrschaft (6-5. Jhdt. v. Chr.) konnte die Stadt Silbermünzen prägen. Phaselis wurde von Kimon im 469 v. Chr. dem Attisch-Delischen Seebundes eingegliedert. Im Jahr 411 v. Chr. kam die Stadt wieder unter die persische Herrschaft. Lykien wurde 360 v. Chr. dem Satrapen Mausollos als Belohnung geschenkt, weil er wäh-rend des Satrapenaufstandes dem Großkönig treu blieb. Auch in dieser Epoche konnte Phaselis seine Autonomie aufbewahren, die bis Alexander dem Großen andauerte. Trotz der persischen Herrschaft durfte die Stadt ihre Handelsbeziehungen zu Athen nicht abbrechen, aus denen sie ihre regemäßigen Einkünfte erhielt. Die phaselistischen Münzfunde im Ägypten, Syrien und Rhodos deuten daraufhin, daß in der klassisch-hellenistischer Zeit zwischen diesen Länden und Phaselis eine rege Handelsbezie-hung existierte.Im Jahr 334 öffnete Phaselis freiwillig seine Türe Alexander dem Großen. Nach dem Tod Ale-xandros kam die Stadt unter die Herrschaft von Antigonos Monophtalmos, die bis 311 v. Chr. andau-erte. Zwischen 309-221 v. Chr. blieb sie sich einigen Unterbrechung unter der Herrschaft der Ptole-mäer. Nach dem Tod Ptolemaios III. (221 v. Chr.) war die Stadt wieder frei. Ob die Stadt nach der Eroberung Lykien durch Antiochos III (197 v. Chr.) ihren freien Status bewahren konnte, ist nicht gewiss. Auf jeden Fall durfte sie gemeinsam mit Perge, Sillyon und Aspendos Münze prägen, die die gleiche Ära aufweißen. Somit wird auch klar, daß Phaselis nach dem Frieden von Apameia im Jahr 188 v. Chr. nicht mit Lykien unter die rhodische Herrschaft ging. Die Stadt gehörte weder politisch noch kulturell zu Lykien; sie stand mit dem pamphylischen Städten in der engen Beziehung und schlug gemeinsam mit Ihren postumen Alexandertetradrachmen. Die neu entdeckte hellenistische Inschrift aus Melanippion zeigt, daß Phaselis eine autonome Stadt war und mit Rhodos im Bund stand. Im Jahr 130 v. Chr. wurde die Stadt in dem lykischen Bund aufgenommen, was 30 Jahre an-dauerte. Die Piraterie im 1. Jhdt. v. Chr. hat das Schicksal der Stadt geändert. Publius Servilius Vatia, der seine militärischen Operationen gegen Seeräuberei im den Gebiet erfolgreich abgeschlossen hatte (77 v. Chr.), bestrafte u.a. auch Phaselis: Ein Teil seiner Chora wurde als ager publicus geklärt.Im Zollgesetz von Asia erscheint Phaselis als Hafenzollamt. Zu dieser Zeit gehörte es noch nicht Lykischen Bund. Ab 46 v. Chr. erscheint die Stadt als Mitglied des Lykischen Bundes. Wie alle ande-ren Städte Kleinasien erlebte auch Phaselis einem Wohlstand unter der römischen Herrschaft in den ersten Zwei Jahrhunderten. Ab der zweiten Hälfte des 3. Jhdts. n. Chr. bedrohten die feindlichen Ein-fälle von Isauriern, Barbaren und Piraten die Stadt, wann sie schließlich zum Niedergang führte. Im 5. Jhdt. n. Chr. beobachtet man eine zusammengeschrumpfte Stadt. Darauf wäre es abgesehen von dem Barbareneinfalle wirksam gewesen sein, dass die Stadt Attaleia sich profilieren begann und die See in der Stadt allmählich zu einem Sumpfgebiet wurde. In dieser Zeit Phaselis wurde zum Steinbruch von Attaleia. In den 8., 9. und 11. Jahrhunderten erscheint Phaselis in den Bischoffslisten als Bistum Ly-kiens. Im späten Portulanem wird es nur als Häfen erwähnt. Nach der Eroberung des Gebiets durch Seldschuken im Jahr 1158 verschwand die Stadt völlig aus der Geschichte bis ihre Ruinen im 19. Jhd. Wieder entdeckt wurden. | en_US |
dc.language | Turkish | |
dc.language.iso | tr | |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
dc.rights | Attribution 4.0 United States | tr_TR |
dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/ | |
dc.subject | Eski Çağ Dilleri ve Kültürleri | tr_TR |
dc.subject | Ancient Linguistics and Cultures | en_US |
dc.subject | Tarih | tr_TR |
dc.subject | History | en_US |
dc.title | Phaselis antik kenti ve teritoryumu | |
dc.title.alternative | The ancient city Phaselis and its territorium | |
dc.type | doctoralThesis | |
dc.date.updated | 2018-08-06 | |
dc.contributor.department | Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı | |
dc.subject.ytm | 1. century | |
dc.subject.ytm | 3. century | |
dc.subject.ytm | Antalya-Tekirova | |
dc.subject.ytm | Ancient Ages | |
dc.subject.ytm | Ancient harbours | |
dc.subject.ytm | Archaeology | |
dc.subject.ytm | Inscriptions | |
dc.subject.ytm | Phaselis | |
dc.subject.ytm | Antique cities | |
dc.subject.ytm | Old Age history | |
dc.identifier.yokid | 316448 | |
dc.publisher.institute | Sosyal Bilimler Enstitüsü | |
dc.publisher.university | AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ | |
dc.identifier.thesisid | 229326 | |
dc.description.pages | 453 | |
dc.publisher.discipline | Yunan Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı |